گروه مسکن و انرژی-زهرا سلیمانی: در شرایطی که معضل ناترازی برق و سایر حوزه های انرژی، طی سالهای اخیر به یک معضل جدی در اقتصاد و حوزه عمومی کشور بدل شده ؛ انرژی خورشیدی و سایر گونه های انرژی های تجدید پذیر راهکاری است که ایران بخش از طریق آن می تواند بخش قابل توجهی از ناترازی های برق را پوشش دهد. ضرورتی که بنا به دلایل گوناگون از جمله انحصارچند شرکت خاص، عدم بسترسازی برای ورود بخش های خصوصی و مردمی، فقدان برنامه ریزی های راهبردی، تداخل وظایف نهادهای مختلف و...محقق نشده است. ایران در حال حاضر حدود یک هزار و ۱۸۶ مگاوات ظرفیت انرژی تجدیدپذیر در حال بهره‌برداری دارد که با توجه به ظرفیت های کشورمان و سهم کشورهای منطقه، عدد بسیار نازلی محسوب می شود. در روزهایی که در برخی از ساعات روز خاموشی های آزار دهنده ای هم فعالان حوزه صنعتی و کشاورزی و هم حوزه خانگی را درگیر ساخته، کارشناسان اعلام می کنند دولت با سرمایه گذاری مناسب در حوزه توسعه انرژی خورشیدی می تواند بخش قابل توجهی از نیازهای خانگی و صنعتی به برق را پوشش دهد. این در حالی است که بر اساس اعلام مرکز پژوهش های مجلس، بیش از ۸۰ درصد برق تولیدی کشور حرارتی و وابسته به سوخت گاز طبیعی است و این وابستگی باعث شده تا بروز ناترازی گاز طبیعی منجر به ایجاد چالش در زمینه تأمین سوخت نیروگاه‌ها همچنین ناترازی در تولید برق و البته مشکلات زیست محیطی شود.اما مطابق برنامه هفتم توسعه ایران باید 12هزار مگاوات تولید برق از طریق انرژی خورشیدی تولید کند.

سهم انرژی های تجدید پذیر در جهان و منطقه
آمریکا، ژاپن، انگلیس، اسپانیا و فرانسه کشورهای هستند که در سطح جهان بیشترین سهم استفاده از انرژی تجدید پذیر خورشیدی را به خود اختصاص داده اند. 83 درصد از برق جدید آمریکا از طریق انرژی های خورشیدی تامین می شود. با توجه به اینکه دامنه وسیعی از مناطق ایران در حوزه مناطق خشک و بیابانی قرار دارد، استفاده از ظرفیت انرژی خورشیدی قادر است، بخشی از نیازهای کشور به برق را پوشش دهد. علی رغم این ظرفیت بالا اما سهم تامین انرژی ایران از نیروگاه های خورشیدی در مقایسه با کشورهای منطقه بسیار اندک است. طی سالهای اخیر امارات متحده عربی رتبه نخست استفاده از انرژی های تجدید پذیر(خورشیدی و هسته ای)را به خود اختصاص داده است. این کشور توانسته، برای نخستین ‌بار در تاریخ خود بیش از ۶۰ درصد از کل نیاز انرژی را از طریق منابع تجدیدپذیر و پاک در سال ۲۰۲3-2024 تامین کند. به عبارتی در امارات از تولید حدود ۸.۶ گیگاوات از کل انرژی موردنیاز، ۵.۵ گیگاوات از طریق نیروگاه‌های انرژی خورشیدی و هسته‌ای حاصل شده است. پس از امارات، مصر،اردن و قطر جایگاه های بعدی در این زمینه را به خود اختصاص داداند. اما هرچند سهم ایران از انرژی خورشیدی در سطح منطقه اندک است(450مگاوات)، اما ظرفیت های کشورمان برای سرمایه گذاری و تولید برق در این حوزه بسیار بالاست. میزان تابش خورشیدی در ایران بین ۱۸۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده شده‌است که البته بالاتر از میزان میانگین جهانی است. در ایران به‌طور میانگین سالیانه بیش از ۲۸۰ روز آفتابی گزارش شده‌است که بسیار قابل توجه است.
بر اساس اعلام مرکز پژوهشهای مجلس سهم نیروگاه‌های خورشیدی در ابتدای سال ۱۴۰2 به این سو، بیش از ۴۵۰ مگاوات بوده‌است که سهم 53درصدی از ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر را به خود اختصاص داده‌است.

برای افزایش سهم انرژی های خورشیدی چه باید کرد؟
حسین افضلی کارشناس حوزه برق در گفتگو با تجارت در خصوص راهکارهای افزایش سهم تولید برق کشور از انرژی خورشیدی می گوید:« برای حصول موفقیت در این بخش، دولت باید چند فاکتور مهم را مد نظر قرار دهد. نخستین مورد تامین مالی پروژه های مرتبط خورشیدی است. در برنامه هفتم تکالیفی برای افزایش سهم انرژی های خورشیدی در نظر گرفته شده است، اما هنوز ردیف های مالی این تکالیف به صورت شفاف اعلام نشده است. هرچند سرمایه گذارانی ممکن است وارد این حوزه شوند، اما تعداد سرمایه گذاران بخش خصوصی به اندازه ای نیست که بتواند همه نیازها و ظرفیت های کشور را پوشش دهد. دولت یا باید زمینه جذب سرمایه خارجی را فراهم کند، یا خود راسا به سرمایه گذاری در این بخش ورود کند یا زمینه و بسترهای تشویقی را فراهم کند تا مردم و بخش خصوصی در این زمینه سرمایه گذاری کنند.»