لطفعلی بخشی
اقتصاددان

مسئله رکود شامل دو بخش است یک بخش تقاضا و بخش دیگر عرضه است. ما در بخش تقاضا رکود چندانی نداشتیم ولی در بخش عرضه به خاطر قطعی برق رکود وحشتناکی داشتیم. مثلا امروز صبح سیمان لامرد اعلام کرده است که کارخانه را تعطیل کرده است، چون تا الان کارخانه برق نداشته و از امروز هم گفته‌اند که گاز نداریم و باید مازوت بخریم. وضعیت به این شکل است که وقتی کارخانه گاز را می‌خرد پول گاز را در داخل کارخانه و یک ماه بعد می‌دهد، اما برای مازوت، باید الان خودرو را بفرستند پالایشگاه اصفهان پول حمل و پول مازوت را هم بدهند تا مازوت به کارخانه منتقل شود و شما دو ماه دیگر آن را مصرف کنید. مشخص است پرداخت نقدی پول در کارخانه‌ای که نمی‌تواند حقوق کارگر‌ها را بدهد چقدر گرفتاری دارد. در حال حاضر کارخانه‌های دیگر‌ی هم هستند که با سختی در حال تولید و ادامه کار هستند و از الان هم گاز آن‌ها را قطع کردند و اعلام کردند بروید مازوت بخرید. مازوت سوزاندن هم آلودگی هوا به دنبال دارد؛ اما قبلا در ایام زمستان این را اعلام می‌کردند و مشخص است که با روند فزاینده ناترازی‌ها، زمان آغاز کسری گاز نزدیک‌تر شده و از الان گاز ندارند. بنابراین برای ادامه تولید یا باید گاز خانه‌ها را قطع کنند یا صنعت به حیات خود ادامه داد. این ناترازی‌ها در بخش انرژی کم کم دارد چهره وحشتناک خودش را نشان می‌دهد. شما حساب کنید که مثلا تعطیلی کارخانه سیمان و عدم تولید آن چقدر بر کاهش ساخت و ساز و رکود بخش ساختمانی اثر می‌گذارد که بالاترین رقم ایجاد اشتغال در کشور را دارد. پس وقتی تولید نباشد دیگر شغلی هم در کار نیست. ما الان در واقع وارد یک سلسله به هم پیوسته از این تعطیلی‌ها شده‌ایم که هر کدام از آن به علت مساله ناترازی‌هاست. همچنین بخشی از مشکلات البته تخصیص ارز و کمبود نقدینگی اعلام شده بود که این هم تاثیر داشته است. ما الان داریم درباره کاهش تولید کالا‌هایی بحث می‌کنیم که حداقل نیاز ارزی را برای تولید دارند. یعنی بعضی از کالا‌ها برای واردات مواد اولیه و واسطه‌ای، تا ۵۰ درصد نیاز ارزی دارند اما مثلا سیمان کمترین نیاز به ارز را دارد؛ بنابراین وقتی سیمان به این وضعیت می‌افتد موارد دیگر اوضاع‌شان خیلی بدتر است. حال نمی‌دانم دولتمردان می‌خواهند چه راهکاری را در پیش بگیرند ولی ما داریم وارد یک دوره بسیار سخت‌تری نسبت به ۶ ماه قبل می‌شویم. در این شرایط، حداقل کار ممکن، اصلاح روابط بین‌المللی و تعامل با دنیاست. یعنی باید به سمت اجرای دو معاهده باقی‌مانده FATF سایر مباحث برویم. ما نمی‌توانیم با این وضع نابسامان اقتصاد داخلی، روابطمان با دنیا را اصلاح نکنیم. اکنون به یک تناقضاتی رسیده‌ایم که بیشتر از این نمی‌شود به اقشار جامعه وعده داد یا دروغ گفت، چون هر روز شکاف طبقاتی و نتیجه ناکارآمدی را در سفره‌ خود می‌بینند.