امیر ندیری
کارشناس مالی

تا پایان سال حدود ۱۸۲ همت از اوراقی که در بودجه تعیین شده بود، تسویه خواهد شد، در نتیجه، حجم اوراق موجود در بازار با کاهش مواجه می‌شود، کاهش حجم اوراق نیز کاهش نرخ بهره را به دنبال خواهد داشت. بررسی روند انتشار اوراق در چند سال گذشته نشان می‌دهد، دولت هر ساله عمده انتشار اوراق را برای انتهای سال در نظر می‌گرفت به همین خاطر نیمه دوم هر سال‌ به خاطر افزایش عرضه اوراق دولتی، نرخ اوراق بالاتر می‌رفت. اما امسال دولت از ابتدای سال شروع به عرضه اوراق کرد و تا امروز سه شنبه ۲۴ مهرماه ۱۴۰۳ ،کل اوراق تعیین شده در بودجه، به میزان ۲۵۴ همت به اتمام می‌رسد. اخیرا علاوه بر میزان اوراق انتشار یافته، ۵۰ همت مازاد بر بودجه، از طرف سران قوا برای انتشار اوراق، مجوز دریافت شده است، با توجه به اتمام عرضه اوراق، تا پایان سال حدود ۱۸۲ همت از اوراقی که در بودجه تعیین شده بود و در بازار موجود است، تسویه خواهد شد. از طرفی در مقابل آن ۵۰ همت دیگر اوراق منتشر خواهد شد که در نتیجه حجم اوراق موجود در بازار را با کاهش مواجه می‌کند و حاصل کاهش حجم اوراق نیز کاهش نرخ بهره را به دنبال خواهد داشت. احتمال انتشار اوراق مازاد «مانند ۵۰ همت مازاد بر بودجه»، احتمالا بی تاثیر است، با توجه به اینکه ۱۸۲ همت از اوراق سررسید می‌شود، تخمین‌ها نشان می‌دهد اگر تا حدود ۲۰۰ همت دیگر نیز اوراق مازاد منتشر شود باز هم یا نرخ بهره پایین‌تر می‌آید یا ثابت خواهد ماند، در هر صورت نرخ بهره بالاتر نخواهد رفت. صندوق‌ها باید چیزی حدود ۵۰ همت اوراق بخرند تا به حد نصاب قانونی برسد. از طرفی بانک‌ها نیز باید درصدی از میزان سپرده هایشان اوراق دولتی باشد پس بانک ها نیز باید اوراق خود را افزایش دهند. با در نظر گرفتن ۱۸۲ همت اوراق سررسید، تقریب ۵۰ همت کسری اوراق صندوق‌ها و ۳۰ همت کسری اوراق بانک‌ها، مجموعا ۲۴۰ همت بدهی دولت خواهد شد. با در نظر گرفتن ۵۰ همت مجوز انتشار اوراق، ۱۸۷ همت کسری اوراق به وجود می‌آید که این کسری نرخ بهره را پایین ‌می‌آورد. با مدل های ارزش‌گذاری که در بازار وجود دارد، هرچه نرخ بهره بالاتر باشد نسبت فیمت به درآمد( P/E) پایین‌تر است و در واقع کاهش نرخ بهره باعث افزایش جذابیت سرمایه گذاری مخصوصا در بازار پول خواهد شد. ضمن این‌که وقتی نرخ بهره کاهش پیدا می‌کند جذابیت سرمایه‌گذاری در ابزارهای درآمد ثابت و سپرده های بانکی کمتر شده و این پول ها به بازار سهام جریان پیدا می‌کند.