شهادت مرد شماره یک حماس
اکتبر گروه سیاسی: طراح و مغز متفکر عملیات 2023 که بزرگ‌ترین ضربه تاریخی را به صهیونیست‌ها طی سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم وارد کرد، روز پنج‌شنبه (26 مهر) در جریان درگیری با نظامیان صهیونیست در جنوب رفح از نواز غزه به شهادت رسید. بر خلاف ادعاهای صهیونیست‌ها، السنوار شهادتی قهرمانانه داشت و تا آخرین لحظه با اشغال‌گران سرزمین مادری‌اش مبارزه کرد. از نگاه ناظران سیاسی شهادت او نوید احیای جوانه‌های مقاومت و تعهد نسل آینده به آزادی و تحقق آرمان‌های فلسطین است.
به گزارش «تجارت»، یحیی السنوار یکی از برجسته‌ترین چهره‌های سیاسی و نظامی در حماس، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین بود. او در سال 1962 در شهر خان‌یونس، واقع در نوار غزه، به دنیا آمد و از دوران جوانی به یکی از فعالان برجسته این جنبش تبدیل شد. سنوار نقش کلیدی در بنیان‌گذاری شاخه نظامی حماس، یعنی گردان‌های عزالدین قسام داشت و به همین دلیل به عنوان یکی از مهمترین فرماندهان نظامی این گروه شناخته می‌شود.
روند عملیات به شهادت رساندن یحیی الالسنوار
رسانه‌های صهیونیستی و منطقه‌ای درباره نحوه ترور یحیی الالسنوار رهبر حماس، گزارش‌هایی را منتشر کردند. بر اساس این گزارش‌ها، السنوار همراه با دو فرد دیگر در یک ساختمان در نوار غزه، در جریان درگیری با نیروهای پیاده‌نظام و زرهی در محله تل سلطان در رفح، کشته (شهید) شد. مطابق گزارش‌های منتشر شدهف صبح چهارشنبه، یکی از سربازان، یک چهره مشکوک را در حال حرکت در ساختمانی در تل سلطان مشاهده کرد. حدود پنج ساعت بعد، یک پهپاد نظامی سه چهره را مشاهده کرد که از ساختمان خارج شده و بین خانه‌ها حرکت می‌کردند. در این لحظه ارتش متوجه شد که آنها عضو حماس هستند و به سوی آنها آتش گشود و آنها نیز آتش را پاسخ دادند. بر اساس تحقیقات اولیه ارتش، آن ها در این تبادل آتش زخمی شده و پراکنده شدند - دو نفر به یک ساختمان و السنوار به ساختمانی دیگر رفتند. سپس یک تانک و سایر نیروها به محل رسیدند. در این لحظه، السنوار به طبقه دوم ساختمانی که در آن جای گرفته بود رفت و تانک به سوی او گلوله‌ای شلیک کرد. به نظر می‌رسد که السنوار در اثر شلیک تانک زخمی شده و دست خود را از دست داده بود. پس از ورود سربازان به ساختمان، او دو نارنجک به سمت آنها پرتاب کرد که از پله‌ها پایین غلتیدند.
سربازان عقب‌نشینی کردند و از پهپاد برای اسکن ساختمان استفاده کردند، و پهپاد مردی نقاب‌دار با دستی زخمی را مشاهده کرد. السنوار پهپاد را دید و یک تکه چوب به سمت آن پرتاب کرد. در این لحظه تانک دوباره به سوی او شلیک کرد که ظاهراً او را به شهادت رساند.
جنبشی که تا آزادی فلسطین متوقف نخواهد شد
تردیدی وجود ندارد که ترور رهبران سیاسی و نظامی مقاومت به صورت کوتاه مدت لطماتی را بر روند مبارزات وارد خواهد کرد. شهادت یحی الالسنوار نیز از این قاعده مستثنا نبوده و نیست اما باید توجه داشت که مسیر مقاومت در فلسطین اشغالی مبتنی بر شخص نبوده، بلکه روندی است که تا آزادی فلسطین ادامه خواهد داشت. در همین زمینه، خلیل الحیه، نایب رئیس دفتر سیاسی حماس در نوار غزه تاکید می‌کند، ما شهادت یحیی الالسنوار را به امت عربی و اسلامی تسلیت می‌گوییم اما حماس با شهادت السنوار تضعیف نخواهد شد. وی گفت: حماس تا زمان تشکیل کشور فلسطین در تمام خاک فلسطین به پایتختی قدس به فعالیت و تلاش خود ادامه خواهد داد. شهادت الالسنوار و دیگر رهبران تنها بر قدرت و صلابت جنبش ما می‌افزاید. مصطفی البرغوثی دبیرکل طرح ملی فلسطین نیز معتقد است، اظهارات رژیم صهیونیستی درباره شهادت یحیی السنوار نشان دهنده یک شکست سخت اطلاعاتی نه فقط در ۷ اکتبر بلکه در طول یک سال کامل به دلیل ناتوانی این رژیم از مشخص کردن مکان السنوار یا دستیابی به او است.
جانشین احتمالی السنوار در کادر رهبر حماس چه کسی خواهد بود؟
پس از تایید شهادت یحیی السنوار اکنون پرسش مهم این است که چه کسی جانشین او خواهد شد؟ در این زمینه دو دیدگاه بین فلسطینی‌ها درباره جانشینی السنوار وجود دارد. دیدگاه اول قائل به انتخاب جانشین از میان فرماندهان نظامی حاضر در جغرافیای درون غزه هستند و دیدگاه دوم معتقد به انتخاب جانشین السنوار از میان افراد شاخه سیاسی این تشکیلات در بیرون غزه است. با این وجود مهمترین گزینه‌های جانشینی فرمانده حماس عبارتند از:
محمد سنوار: تحلیلگران از برادر یحیی السنوار، محمد السنوار به عنوان محتمل‌ترین گزینه جانشینی او سخن می‌گویند. محمد مانند برادرش برای مدت طولانی رهبر شاخه نظامی حماس بوده است و ارتقای او به رهبری می‌تواند نشان دهنده تداوم استراتژی‌های این گروه در حوزه نظامی علیه اسرائیل باشد. بر اساس گزارش ها، محمد چهره‌ای رادیکال‌تر از یحیی است و مقامات آمریکایی ابراز نگرانی کردند که رهبری او مذاکرات صلح را چالش برانگیز خواهد کرد. در حالی که محمد خود را از توجه‌ها دور نگه داشته، اما شخصیتی مهم در عملیات‌های نظامی این گروه بوده و تاکنون از چندین تلاش برای ترور توسط اسرائیل جان سالم به در برده است.
خالد مشعل: خالد مشعل که در سال ۱۹۵۶ در کرانه باختری به دنیا آمد، یکی از بنیانگذاران حماس محسوب می‌شود. مشعل برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ از نوار غزه دیدن کرد و مورد استقبال مقامات فلسطینی قرار گرفت. حماس در سال ۲۰۱۷ اسماعیل هنیه را به عنوان جانشین او به عنوان رئیس دفتر سیاسی خود انتخاب کرد. خالد مشعل هرچند اکنون به حاشیه رانده شده، با این حال شخصیتی کلیدی در تشکیلات حماس محسوب می‌شود. محمود الزهار: محمود الزهار، یکی از بنیانگذاران حماس و یکی از نامزد‌های پیشتاز برای جانشینی یحیی السنوار است. او در سال ۱۹۴۵ در غزه متولد شد و مدرک تحصیلی خود را به عنوان جراح از دانشگاه قاهره گرفت. او در سال ۱۹۸۸ بلافاصله پس از راه‌اندازی جنبش حماس توسط اسرائیل به زندان افتاد و در سال ۱۹۹۲ آزاد شد.
موسی ابومرزوق: موسی ابومرزوق، یکی از اعضای ارشد دفتر سیاسی حماس و از گزینه‌های احتمالی جانشینی السنوار است. او پس از جدایی از اخوان المسلمین فلسطین در اواخر دهه ۱۹۸۰ به تأسیس حماس کمک کرد. ابومرزوق زمانی رئیس دفتر سیاسی حماس بود و مدت هاست که در عملیات سازمانی و مالی حماس، از جمله حمایت از فعالیت‌های شبه نظامی، مشارکت داشته است.
خلیل الحیه: الحیه که اکنون در قطر در تبعید زندگی می‌کند، چندین دهه یکی از مقامات حماس بوده و معاون یحیی سنوار بود. او از یک سوءقصد توسط اسرائیل در سال ۲۰۰۷ جان سالم به در برد، زمانی که حمله هوایی به خانه او در غزه باعث کشته شدن اعضای خانواده اش شد، در حالی که او در محل ترور نبود. او از اوت ۲۰۲۴ به عنوان معاون رئیس دفتر سیاسی حماس و جانشین صالح العارئی شده است.
