گروه صنعت و تجارت: در چند ماه اخیر ممنوعیت واردات برنج منجر به افزایش قیمت و حتی کمبود آن در بازار شد موضوعی که صدای اعتراض مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان را درآورد. اوایل مردادماه سال جاری بود که وزیر وقت جهادکشاورزی در نامه‌ای به معاونت امور زراعت با اشاره به واردات ۲۸۷ هزار تنی برنج در ۳ ماهه ابتدای سال جاری، تاکید کرد: برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی در زمان فصل برداشت، اقدامات لازم از جمله ممنوعیت واردات این محصول ظرف چهار ماه از ۱۵ تیر تا ۱۵ آبان سال جاری تصویب و ابلاغ شود. وزیر جهاد کشاورزی در این نامه خواست به منظور حمایت از تولیدکنندگان برنج داخلی، تخصیص ارز برنج وارداتی به جای ارز ترجیحی از محل ارز نیمایی تأمین و در اختیار واردکنندگان قرار گیرد. بسیاری ممنوعیت واردات برنج را اقدامی غیرقابل کارشناسی با هدف حمایت از تولید داخلی عنوان می‌کنند. از آنجایی که بخش زیادی از مردم توانایی استفاده از برنج ایرانی را ندارند از همین رو واردات برنج تاثیر زیادی برای سفره‌های بخش زیادی از مردم دارد اما از آنحایی که واردات برنج در چهار ماهه ابتدایی سال ممنوع بود و همزمان ایام محرم و صفر منجر به افزایش مصرف داخلی شد قیمت برنج خارجی در بازار افزایش و حتی کمیاب شد که همین امر در گران شدن قیمت برنج ایرانی در سایه بی‌نظارتی‌ها نیز نقش داشت.

رسوب برنج در گمرک علت افزایش قیمت
هشتم مهرماه سال جاری بود که مجری طرح گندم و برنج وزارت جهادکشاورزی اعلام کرد انبارها مملو از برنج است و با توجه به پیش‌بینی برداشت ۲.۷ میلیون تن برنج، واردات ۴۹۱ هزار تن از این محصول در ۵ ماهه نخست امسال و باقیمانده انبارهای کارخانه‌های شالی‌کوبی و کشاورزان از سال گذشته، نیازی به واردات نداریم. دو روز از این سخن نگذشته بود که وزارت صنعت با اشاره به رسوب برنج در گمرک نسبت به بروز بحران در بازار برنج هشدار داد و از افزایش ۵۰ درصدی قیمت برنج وارداتی در بازار خبر داد. بعدها مشخص گردید که حدود صد هزار تن برنج پیش از آغاز دوره ممنوعیت فصلی واردات برنج وارد کشور شده بود اما به دلیل تاخیر در تخلیه کشتی‌ها و انجام تشریفات گمرکی این برنج‌ها تا اول مردادماه ترخیص نشد و با شروع دوره ممنوعیت علی‌رغم مصوبه ستاد تنظیم بازار ترخیص آنها متوقف شد. این اتفاق موجب خالی شدن بازار از برنج وارداتی و افزایش قیمت شد . حدود دو هفته قبل بود که معاون تجارت و خدمات وزارت صمت نیز در نامه‌ای به دبیرستاد تنظیم بازار کشور، نسبت به وضعیت بازار برنج کشور هشدار داد و اعلام کرد: علیرغم ثابت ماندن نرخ ارز ترجیحی و همچنین قیمت جهانی برنج وارداتی نسبت به سال گذشته و علیرغم تمام تمهیدات نظارتی تاکنون شاهد افزایش حدود ۵۰ درصدی قیمت برنج وارداتی در سطح بازار بوده ایم. با توجه به اینکه برنج خارجی مورد مصرف مستقیم ۶ دهک کم برخوردار درآمدی کشور است و این کالا همواره به عنوان محور امنیت غذایی و دومین کالای استراتژیک کشور مطرح بوده لذا اتخاذ تدابیر فوری در این راستا عاجل و ضروری به نظر می‌رسد خواهشمند است در این خصوص ارائه طریق فرمائید.
چند روز گذشته مجمع نمایندگان استان‌های ساحلی و جنوب کشور در نامه‌ای به رئیس جمهور عنوان کردند که ممنوعیت واردات برنج باعث کمبود و گرانی برنج و فشار بر اقشار کم درآمد استان‌های ساحلی و مرزی شده است. آنها علت این موضوع را ممنوعیت واردات برنج دانستند و گفتند: با توجه به کمبود شدید برنج در بازارهای استان‌های جنوبی و به دنبال افزایش قیمت و فشار ناشی از آن بر اقشار کم درآمد که مصرف کننده برنج وارداتی هستند و عمدتاً ساکن استان‌های ساحلی و مرزی بوده لذا خواهشمند است دستور فرمائید نسبت به خروج برنج وارداتی که در گمرکات کشور رسوب کرده اقدام لازم معمول دارند. رضا کنگری رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی افزایش قیمت شدید برنج ایرانی و خارجی را در گفتگو با باشگاه خبرنگاران تائید کرده و گفته است: محدودیت واردات و عدم ترخیص برنج منجر به کمبود برنج و التهابات قیمت شده است و به طورکلی هرکالایی که عرضه و تقاضا با یکدیگر همخوانی نداشته باشد، منجر به نوسان قیمت در بازار می شود. تازمانی که عرضه با تقاضا در حوزه برنج هم تراز نباشد، این چالش‌ها ادامه دارد، کمااینکه قیمت هرکیلو برنج پاکستانی طی ۲۰ روز اخیر از ۳۷ به ۵۵ هزارتومان و برنج هندی از ۴۵ به ۷۰ هزارتومان افزایش یافته است.

رکود بازار برنج داخلی در راه است
تولیدکنندگان برنج داخلی نیز از هشدار افزایش قیمت برنج در روزهای آینده می‌دهند. انجمن تولیدکنندگان برنج اعلام کرده است که با افزایش قیمت برنج‌های پر محصول ایرانی در حدود 20 الی 30 درصدی و عدم کنترل و تنظیم بازار آن که با واردات کسری برنج کشور انجام می شود دغدغه رکود بازار برنج ایرانی نیز در راه است. این انجمن با ارسال نامه‌ای به معاون اول رئیس جمهوری در خصوص وضعیت بازار برنج هشدار قرمز داده و اعلام کرده است:لازم است نسبت به ترخیص کلیه محموله‌های برنج وارد شده به آب‌های سرزمینی و مرزهای زمینی که دو ماه است رسوب کرده و علاه‌بر تحمیل هزینه‌های انبارداری و دموراژ، سلامتی آنان در شرایط بد آب و هوایی گمرکات کشور تهدید می‌شود، اقدام عاجل را بعمل آید.