گروه مسکن و انرژی- زهرا سلیمانی: ایده بدل شدن ایران به هاب انرژی منطقه، موضوع جدیدی نیست، سالهاست که مسئولان ایرانی وعده یک چنین تحولی را در حوزه انرژی مطرح می کنند اما هنوز نشانه ای از تبدل شدن ایران به نقطه ثقل کانونی انرژی در منطقه و جهان مشاهده نمی شود. سفر اخیر رییس جمهور به عشق اباد و انعقاد تفاهم نامه های متعدد گازی و انرژی با کشورهای آسیای میانه، یکبار درگر بحث تبدیل ایران به نقطه ثقل کانونی انرژی در منطقه را بر سر زبان ها انداخته است.
ایران البته از ویژگی های ژئو استراتژیک، ژئو اکونومیک و ژئوپلتیک قابل توجهی برخوردار است اما معضل تحریم ها و معادله جذب سرمایه های خارجی باعث شده که ایران هرگز نتواند به اندازه جایگاه و سهم خود در انرژی جهانی، در این بازار نقش آفرین شود. موضوع زمانی دردناک تر می شود که بدانیم کشوری در حد و اندازه ترکیه که اساسا فاقد گونه های مختلف انرژی است، سهمی بیشتر از ایران در نقل و انتقال انرژی ایفا دارد! اما ایران برای بدل شدن به هاب انرژی در منطقه چه راهبردهایی را باید تدارک ببیند و از کدامین مسیرها باید عبور کند؟ حمیدرضا صالحی نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران در گفتگو با تجارت به این پرسش پاسخ می دهد. به اعتقاد صالحی ایران تا حد امکان باید از سوآپ فاصله گرفته و به سمت خرید و فروش گاز حرکت کند تا بتواند در زمان کاهش مصرف از روسیه و کشورهای آسیای میانه گاز را خریداری کرده و به در پیک تقاضا و مصرف به کشورهایی چون عراق، عمان، امارات، پاکستان و...گاز و برق و...بفروشد.
این روزها بحث های زیادی درباره بدل شدن ایران به هاب انرژی در سطح منطقه مطرح می شود. این موضوع به خصوص پس از سفر اخیر رییس جمهور به ترکمنستان و دیدار با روسای جمهور ترکمنستان، روسیه و...بیشتر از قبل مطرح شده است. ایران واقعا شاخص های لازم برای تدبل شدن به هاب انرژی در مطنقه و جهان را دارد؟
ایران همه زیرساختهای لازم برای تدبل شدن به هاب انرژی را دارد. اتفاقا دیدار و تفاهم با کگشورهای ورسیه و ترکمنستان هم همگی دلیل دارد. اولا این کشورها همسایه ایرذان هستند و در وهله بعد هم در رنکینگ گازی جهان، رتبه های بالایی را دارند. از منظر ژئواکونومیک روسیه رتبه نخست ذخایر گازی در سطح جهان است، ایران رتبه دوم و ترکمنستان رتبه چهار گاز جهان را دارد. بنابراین توسعه همکاری های گازی میان ایران با این کشورها، واجد اهمیت ویژه ای است. از منظر ژئو پلتیک و ژئو استراتژیک هم ایران در یک موقعیت سوق الجیشی خاص در مسیر شرق به غرب و شمال به جنوب قرار گرفته، ضمن اینکه کشوری است که 4فصل سال در آن وجود دارد. تبدیل شدن هر کشوری به عنوان هاب انرژی به گزاره هایی نیاز دارد که ایران اکثر این شاخص ها و ویژگی ها را دارد. در عین حال لازم است این پالس را به فضای پیرامونی و جهانی ارسال کند که به دنبال شکل دهی به بازی اقتصادی برد-برد با همسایگان و سایر کشورهای جهان است. موقعیت جغرافیایی و مزیت‌‌‌های نسبی موجود در ایران شاید در هیچ کشوری از منطقه وجود ندارد و ایران از نظر دسترسی به منابع گازی برای تولید برق، تجربه نیروی انسانی و شرکت‌های نیروگاه‌‌‌ساز، شبکه گسترده صادرات برق و موقعیت ژئواستراتژیک و همسایگی با ۱۵ کشور در منطقه، از جایگاه ممتازی برخوردار است.