جشنواره فیلم کوتاه تهران دستاورد جدید سینما را پس زد!

جوان آنلاین: چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار در حالی پس از پنج روز میزبانی از علاقه‌مندانش با اعلام برگزیدگان بخش‌های مختلف به کار خود پایان داد که فیلم «فلسطین در چشم‌های من» اولین فیلم هایپر رئال ساخته‌شده با هوش مصنوعی در ایران را که در افتتاحیه از آن به عنوان یک دستاورد بزرگ سینمایی یاد می‌کرد، نادیده گرفت و نه‌تن‌ها به آن هیچ جایزه‌ای نداد، بلکه حتی در بین نامزد‌های دریافت جایزه هم قرار نداد.  جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در سال‌های اخیر به ویژه با کسب تأیید از آکادمی اسکار و «اسکار کوالیفاید» شدن مورد توجه ویژه‌تر فیلمسازان و رسانه‌های دنیا قرار گرفته‌است. یکی از تفاوت‌های عمده این دوره از جشنواره فیلم کوتاه تهران نسبت به ادوار قبلی، پذیرش آثاری است که با استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا از جمله هوش مصنوعی تولید شده‌اند.  دور ماندن دست سازندگان فیلم «فلسطین در چشم‌های من» - به عنوان اولین فیلم هایپر‌رئال کشورمان هم معرفی شد- از جوایز متعدد و متنوع این دوره از جشنواره باعث شد تا سروش البخشی نایینی کارگردان این اثر بیانیه‌ای در فضای مجازی منتشر کند و از نحوه داوری آثار این بخش و همچنین برخی مسائل دیگر که در جریان تولید این فیلم رقم خورده نکاتی را مطرح کند.     ناکامی اولین فیلم هایپر‌رئال ایران کارگردان اولین فیلم هایپر‌رئال ایرانی پس از اهدای اولین جایزه هوش مصنوعی در سینمای ایران به فیلم «معجزه» در این بیانیه نوشته‌است: «براى تولید فیلم «فلسطین در چشم هاى من» ۸۳ روز، روزى ۱۸ ساعت زحمت کشیدیم، ۶۳هزار فریم و ۳۲ هزار ثانیه متحرک‌سازى انجام دادیم که به نوعى رکورد جهانى محسوب میشه، شما اولین فیلم هایپررئال ایران با هوش مصنوعى رو ساختین، کارى که در دنیا بى‌سابقه بود. [ولی]متولیان جشنواره ترجیح دادن به جاى فیلم ما به فیلم «معجزه» از ایران به کارگردانى خانم افروز با وفا (همسر مدیر بخش بین‌الملل انجمن سینماى جوان) جایزه بدن.» سروش البخشی نایینی، کارگردان فیلم «فلسطین در چشم‌های من» در گفتگو با «جوان» توضیحات بیشتری در این مورد ارائه کرد. البخشی گفت: من قرار بود با هوش مصنوعی فیلم بسازم، تقریباً سه یا چهار ماه قبل از شروع چهل و یکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران انجمن سینمای جوان پس از اطلاع از این ماجرا پیگیر بود تا فیلم به جشنواره برسد. بعد از صحبت‌های اولیه به آقای آذر پندار (رئیس انجمن سینمای جوانان و دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران) گفتم ۳۰ میلیون تومان به من بدهید تا کار را شروع کنیم. انجمن ۸۰ میلیون تومان واریز کرد و من هم با فروش انگشتر مادرم و هزینه کردن پولی که باید برای اجاره منزل شخصی‌ام می‌پرداختم و همچنین قرض گرفتن از افراد مختلف توانستم کار‌های تولیدی فیلم را به اتمام برسانم.»    توجیه عجیب هیئت داوران البخشی در مورد علت عدم دریافت جایزه اظهار داشت که ظاهراً اعضای هیئت داوران بخش بین‌الملل جشنواره فیلم کوتاه تهران به علت اینکه فیلم «فلسطین در چشم‌های من» با استفاده از جدیدترین تکنولوژی هوش مصنوعی «جن تری» ساخته‌شده و بقیه آثار با «جن تو» ساخته شده‌اند، آن را داوری نمی‌کنند! این در حالی است که در فراخوان جشنواره هیچ اشاره‌ای به این موضوع نشده‌است. به عنوان مثال در بخشی از فراخوان بخش بین‌الملل این رویداد آمده بود: «امسال، TISFF [جشنواره فیلم بین‌المللی کوتاه تهران]دو مقوله پیشگامانه را معرفی می‌کند: هوش مصنوعی (AI) و واقعیت توسعه یافته (XR)، که شامل واقعیت مجازی (VR)، واقعیت ترکیبی (MR) و واقعیت افزوده (AR) می‌شود. هر بخش با یک جایزه نقدی ۵۰۰ دلاری همراه است که فیلمسازان را تشویق می‌کند تا نقش فناوری‌های نوظهور را در داستان‌سرایی و تولید کشف کنند.» کارگردان فیلم هایپر‌رئال «فلسطین در چشم‌های من» تأکید کرد: در واقع بر خلاف صحبت برگزار‌کنندگان جشنواره در مورد استفاده از سطح تکنولوژی هوش مصنوعی (جن تری یا جن تو) برای تولید فیلم‌های جشنواره هیچ حرفی زده نشده است وگرنه دلیلی نداشت که من این حرف‌ها را مطرح کنم. آن‌ها به من گفتند که درست نیست فیلم شما را که با جن تری ساخته شده‌است، با آثاری که با جن تو ساخته شده‌اند، در کنار هم قرار بدهیم و داوری کنیم!  البخشی نائینی درباره علت انتخاب سوژه فلسطین برای تولید این فیلم کوتاه هایپر‌رئال اظهار داشت: «یکی از دغدغه‌های من، به ویژه با توجه به پیشینه طولانی درگیری‌های فلسطین و نزدیکی فرهنگی‌مان به این منطقه، سینمای ضدجنگ است. فلسطین یکی از مهم‌ترین موضوعات در این زمینه است. اگر قصد داشتیم فیلم را به‌طور واقعی در محیط‌های بین‌المللی بسازیم، سفر به فلسطین و استفاده از لوکیشن‌های علمی- تخیلی می‌توانست بسیار هزینه‌بر باشد، اما با استفاده از هوش مصنوعی، این هزینه‌ها به‌شدت کاهش پیدا کرد.» «فلسطین در چشم‌های من» اولین فیلم هایپر‌رئال ساخته شده با هوش مصنوعی در ایران است که در آن شاهد حفظ و تداوم شخصیت و محیط هستیم و به استناد برخی منابع خبری و درگاه‌های بین‌المللی، این فیلم اولین ساخته هوش مصنوعی با ویژگی‌های ذکرشده در جهان هم محسوب می‌شود. در مسیر تولید این فیلم که در افتتاحیه چهل و یکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به عنوان یک دستاورد سینمایی در سینمای ایران معرفی و نمایش داده شد از ابزار‌های مختلف در بستر هوش مصنوعی استفاده شده‌است.  واقعیت این است که فیلم «فلسطین در چشم‌های من» همانطور که مسئولان جشنواره فیلم کوتاه تهران اعلام کردند، یک دستاورد بزرگ برای سینمای کشورمان است، چه اینکه ایران در زمره معدود کشور‌هایی قرار می‌گیرد که چنین توانایی دارند، اما اینکه چرا حتی مورد داوری هم قرار نمی‌گیرد (بر اساس ادعای کارگردانش) مسئله قابل‌تأملی است. «جوان» برای پیگیری مدعای کارگردان این فیلم با برخی از اعضای هیئت داوران جشنواره فیلم کوتاه تهران تماس گرفت، اما آن‌ها از هر گونه اظهار‌نظر خودداری کردند.