گروه مسکن و انرژی-زهرا سلیمانی: موضوع «قیمت بنزین» یکی از مهمترین معادلاتی است که دولت چهاردهم از ابتدای تشکیل با آن دست به گریبان بوده است. به نظر می رسد دولت در خفا طرفدار افزایش قیمت حامل های انرژی در ایران است اما به دلیل تعبات فراگیر آن حاضر نیست با صراحت و شفاف آنرا اعلام کند. به این دلیل است که صداهای متناقضی در خصوص افزایش قیمت بنزین تا به امروز از نهادهای دولتی شنیده شده است. یک روز معاون اول رییس جمهور از ضرورت افزایش قیمت بنزین صحبت می کند و تداوم وضع فعلی را ناممکن می داند و فردای آن روز وزیر اقتصاد همین دولت، ایده افزایش قیمت بنزین در وضعیت فعلی را اشتباه ارزیابی می کند! در کشاکش این تایید و تکذیب ها اما به نظر می رسد، دولت منویاتش در خصوص قیمت بنزین را در ردیف های بودجه 1404 پنهان کرده است. کاهش 36هزار میلیارد تومانی سهم واردات بنزین یکی از اقداماتی است که دولت انجام داده تا به صورت چراغ خاموش زمینه های افزایش قیمت بنزین را فراهم سازد. موضوعی که با واکحنش برخی نمایندگام عضو کمیسیون انرژی و کمیسیون اقتصادی مجلس مواجه شده است. کاهش بیش از یک سوم بودجه مورد نیاز تامین بنزین به معنای افزایش حدودا 30تا 40درصدی قیمت بنزین در سال آینده است. در واقع دولت قصد دارد نرخ بنزین آزاد را بین 3900 تا 4200تومان افزایش دهد. حسین صمصامی نماینده عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتگو با تجارت ضمن ارزیابی و شفاف سازی راهبرد بنزینی دولت در بودجه تلاش می کند، تبعات تورمی این تصمیم را واکاوی کند. او با اشاره به این واقعیت که دولت اگر قصد دارد قیمت حامل های سوخت را افزایش دهد باید زمینه استانداردسازی خودروهای داخلی که در هر 100کیلومتر 2تا 3برابر خودروهای استاندارد خارجی( حدود 15لیتر) بنزین مصرف می کنند را نیز فراهم سازد. به اعتقاد این نماینده مجلس دوازدهم افزایش 30تا 40درصدی قیمت بنزین انتظارات تومی فزاینده ای شکل می دهد. صمصامی افزایش قیمت بنزین را در کنار حذف ارز ترجیحی برای برخی اقلام اساسی و گرانی ارز را زمینه ساز مشکلات بسیاری برای اقتصاد ایران در سال آینده ارزیابی می کند.
موضوع افزایش قیمت بنزین در بطن بودجه 1404 به یک چالش جدی بدل شده است. دولت با کاهش سهم برخی حوزه های مرتبط با بنزین عملا پالس افزایش قیمت سوخت را ارسال کرده. هرچند در گفتگوهای رسانه ای آنرا تکذیب می کند. می فرمائید راهبرد بنزینی دولت در بودجه 1404 چگونه ترسیم شده است؟
اعداد و ارقام موجود در بودجه کاملا گویا هستند. اتفاقی که افتاده این است که دولت برای افزایش قیمت بنزین، منابعی را در بودجه حذف کرده است. در واقع دولت قصد دارد بخشی از هزینه های مربوط به جایگاه داری که حدود 35هزار میلیارد تومان است را از مردم بگیرد! افزایش قیمت بنزین را هم بر اساس بررسی ها حدود 30درصد در نظر گرفته شده است. بنابراین بررسی دقیق داده ها و اعداد و ارقام بودجه به ما می گوید که دولت قصد دارد قیمت بنزین را در بودجه 1404 افزایش دهد. این موضوع آیا به صراحت در ردیف های بودجه قید شده یا تفسیر نمایندگان از بودجه اینگونه است؟ این پرسش را از این جهت طرح می کنم، چون چهره های دولتی مانند وزرای اقتصاد و نفت و...مدام اعلام می کنند، قیمت بنزین قرار نیست، بالا برود؟ خیر این موضوع با صراحت و به صورت شفاف اعلام نشده و به صورت مبهم موضوع مطرح شده است. در واقع برنامه دولت که در بودجه پنهان شده است، افزایش قیمت بنزین است. از سوی دیگر مسلم است، بنزین و سوختی که در اختیار مردم است بسیار ارزانتر از قیمت تمام شده آن است. قیمت تمام شده بنزینی که در پالایشگاه ها تولید می شود بالاتر از نرخ 1500 تومان و 3هزار تومان فعلی است.
وقتی قیمت تمام شده بنزین در ایران بسیار بالاتر از قیمت فروش آن است آیا نباید به دولت حق داد که نرخ حامل های انرژی را واقعی کند؟ دولت استدلال می کند با نرخ فعلی، قاچاق سوخت رخ می هد و مصرف به صورت افسارگسیخته بالاست. نکته اینجاست که در بحث افزایش قیمت بنزین نباید فقط گرانی بنزین به تنهایی دیده شود و مجموعه ای از عوامل باید در کنار هم دیده شوند. مساله فقط افزایش قیمت بنزین نیست. بنزین قرار است در باک ماشین ها به عنوان سوخت ریخته و استفاده شود.مساله مهمتر و کلیدی تر که مقامات دولتی کمتر به آن توجه می کنند آن است که میزان مصرف بنزین و سوخت خودروهای داخلی بسیار بیشتر از استانداردهای جهانی است. همانطور که قیمت سوخت در ایران ممکن است، ارزان تر باشد، مصرف خودرو هم بیش از استاندارد جهانی است.حرف ما این است که افزایش قمیت بنزین باید همراه با افزایش کارایی خودرو ها و کاهش مصرف خودروهای ایرانی توسط سازندگانشان باشد.