ظهور ترامپ محصول نارضایتی، سرخوردگی و خشم جامعه آمریکاست
[فرشته کیانی] انتخابات ریاستجمهوری آمریکا با رقابت دو نامزد دموکرات(کامالا هریس) و جمهوریخواه(دونالد ترامپ) سهشنبه برگزار میشود. درحالی نظرسنجیها نتایج بسیار متفاوتی نشان میدهد و سبب احتیاط تحلیلگران در پیشبینی شده است که مؤسسه افکارسنجی اطلساینتل(AtlasIntel) که در سال 2020 هم خطای کمی داشت، اعلام کرده که جوانان و دانشگاهیان بهترتیب با 52.4 و 57.9 به هریس گرایش دارند اما ترامپ در تمام ایالتهای کلیدی پیشتاز است. دکتر امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا در گفتوگو با «شهروند» میگوید که پیشبینی نتیجه سخت است و هر دو نامزد رقابت تنگاتنگی دارند. وی همچنین معتقد است که جامعه خشمگین و ناراضی آمریکا به اقتدارگرایی متمایلتر است تا دموکراسی کنونی.
امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا، درباره تأثیر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بر غرب آسیا، گفت: «تا 20ژانویه دولت بایدن بر سر کار است. بعید است نتیجه انتخابات آمریکا بتواند آتشی را که فعلا در منطقه روشن است، خاموش یا محدود کند. باید تا استقرار دولت جدید آمریکا و مشخص شدن دستورکارها صبر کرد. فاصله 5نوامبر (روز برگزاری انتخابات) تا 20ژانویه دوره فترتی است که اسرائیل از آن برای تشدید تنشها در خاورمیانه بهره میبرد و آن را فرصتی طلایی برای رسیدن به خواستههایش میبیند. با این اوصاف تشدید تنشها وجود خواهد داشت و شاید بعد از استقرار دولت جدید شاهد روند کاهش تنشها باشیم.»
آمریکا هرگز بهدنبال برقراری صلح تمامعیار نیست
این کارشناس اظهارات ترامپ را درباره پایاندادن به جنگها درصورتی که رئیسجمهوری شود، تبلیغات انتخاباتی خواند و افزود: «وقتی ترامپ رئیسجمهوری شود، سخنانش متفاوت خواهد بود، ضمن اینکه اگر تمایل هم به این کار داشته باشد، ساختار آمریکا بهگونهای نیست که رئیسجمهوری هر آنچه خواست انجام دهد. منافع دولتهای آمریکا، چه دموکرات و چه جمهوریخواه، در غرب آسیا «جنگ محدود» و «صلح محدود» است؛ به این معنی که آمریکا اصلا بهدنبال برقراری صلح تمامعیار نیست و جنگ تمامعیار هم نمیخواهد. بنابراین چنین ساختاری با وعدههای ترامپ برای پایانبخشی به جنگها همخوان نیست و فقط ممکن است منازعات تشدید نشود.»
آمریکا دلسوز ایران نیست و براساس منافع خود عمل میکند
ابوالفتح درباره سیاست رئیسجمهوری آینده آمریکا در قبال منطقه و ایران بیان کرد: «درصورت پیروزی هریس، دولت او ادامه دولت بایدن و سیاستش همان راهبرد دموکراتها در قبال منطقه است. آنها اما در سیاست اعلامی و تبلیغاتیشان فشار بر اسرائیل را برای نشاندادن پایبندی به بدیهیترین اصول بشردوستانه حفظ میکنند، ولی از ارسال کمکهای تسلیحاتی و مالی به اسرائیل دریغ نمیکنند. دموکراتها در قبال ایران هم سیاست تعامل غیرمستقیم و پرهیز از تشدید فشار حداکثری را -به امید به توافقرسیدن با ایران و توازن بخشیدن به تمایلاتشان نسبت به ایران با توجه به مقدوراتشان- دنبال میکنند. بهعنوان مثال، دولت دموکرات بایدن تمایل به تشدید تحریمهای نفتی ایران دارد، ولی با درنظر گرفتن منافع بزرگتر، از آن چشم میپوشد، چراکه میداند تشدید تحریم نفتی علیه ایران ممکن است باعث بالا رفتن قیمت جهانی نفت و بنزین و درنهایت نارضایتی در داخل آمریکا شود یا تعادل رابطه با چین و هند را به هم بزند. اتخاذ این سیاست نه بهدلیل دلسوزی برای ایران، بلکه برای به خطر نیفتادن منافع بزرگتر آمریکاست. اما ترامپ که میگوید «اول آمریکا» چندان این دغدغهها را ندارد و تهاجمیتر و خودمحورتر عمل میکند.»
خشم جامعه آمریکا و افزایش تمایل به اقتدارگرایی
این کارشناس مسائل آمریکا درباره اینکه آیا ترامپ آنگونه که رسانههای جریان اصلی میگویند تهدیدی برای دموکراسی آمریکایی است؟ بیان کرد: «شخص ترامپ تهدید نیست، بلکه شرایطی که ظهور ترامپ را رقم زده رسانهها و مقامات را نگران میکند. جامعه آمریکا بحرانزده است؛ بحرانی که فقط مختص آمریکا نیست و کلیت غرب دچار آن است که ازجمله میتوان به نابرابریها و پیامدهای منفی جهانیشدن -که آمریکا خود پیشران آن بود- اشاره کرد. در این شرایط جامعه در حال رفتن به سمت کنار گذاشتن یکسری آزادیهای فردی و اجتماعی به امید سعادت جمعی است، یعنی همان اتفاقی که در حکومتهای بهاصطلاح اقتدارگرا میافتد که آزادی، آزادی بیان و چرخش قدرت را برای خیر عمومی فدا میکنند. جامعه آمریکا بهشدت از وضع موجود ناراضی است، جامعه امیدش را به زندگی بهتر از دست داده، احساس میکند رؤیای آمریکایی در حال فروپاشی است و این دموکراسی توان مدیریت بحرانها را ندارد. این وضعیت جامعه را به سمت نوعی اقتدارگرایی(مثل چین، ترکیه یا عربستان) سوق میدهد که خیلی دغدغه آزادی بیان و لیبرالیسم را ندارد، اما میتواند جامعه را مدیریت کند. این باعث ظهور افرادی مثل ترامپ میشود که یکباره تصمیم میگیرد با رفتارهای دیکتاتورمآبانه و خودمحورانه مهاجران را اخراج کند و بگوید اگر من پیروز انتخابات نباشم، در آن تقلب شده است و مردم هم برایش کف میزنند. اقبال به این رویکرد که ارزشهای دموکراسی آمریکایی را بهزعم آنها زیر سوال میبرد در جامعه آمریکا بالاست. بنابراین رسانهها و مقامات به این دلیل نگران تهدید دموکراسی در آمریکا هستند و احساس خطر میکنند، نه بهدلیل شخص ترامپ.» ابوالفتح در پایان درباره پیشبینی خود از نتیجه انتخابات آمریکا گفت: «رقابت میان کاندیداهای ریاستجمهوری آمریکا بسیار تنگاتنگ است و نمیتوان درباره نتیجه آن پیشبینی کرد، چراکه هر دو نامزد بخت پیروزی را دارند.»