گاردین: این حکم زلزله‌ای در چشم‌انداز حقوقی جهان است

[فرشته کیانی] دیوان کیفری بین‌المللی(ICC) مستقر در هلند پنجشنبه حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و یوآو گالانت، وزیر جنگ سابق او را صادر و آنان را به جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت در نوار غزه متهم کرد؛ اتفاقی که «نیویورک‌تایمز» آن را ضربه‌ای عظیم به جایگاه جهانی اسرائیل خواند و نوشت: «هر چند بعید است نتانیاهو و گالانت به این زودی خود را در دادگاه بیابند، اما این حکم دارای وزن اخلاقی چشمگیری است؛ احتمالا سفر متهمان را به سراسر جهان محدود و اسرائیل را بیشتر منزوی می‌کند.»  این روزنامه همچنین در مطلبی با عنوان «دنیا برای نتانیاهو با این حکم تاریخی کوچک‌تر می‌شود»، نوشت: «این حکم نشان‌دهنده یک نقطه عطف دیپلماتیک است؛ چرا که اولین‌بار است که نهاد قضایی جهانی مقامات اسرائیل را متهم به جنایات جنگی می‌کند.» «گاردین» نیز نوشت: «این حکم نشان‌دهنده زلزله‌ای در چشم‌انداز حقوقی جهان است، زیرا اولین‌بار است که یک متحد غرب به جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت متهم می‌شود...ناچیز شمردن ننگ متهم به جنایتکار جنگی بودن، سخت است.» دادگاه کیفری بین‌المللی اعلام کرده «نتانیاهو و گالانت «عمدا و آگاهانه مردم غیرنظامی غزه را از آنچه برای بقا ضروری است، ازجمله غذا، آب، دارو، تجهیزات پزشکی، سوخت و برق محروم کرده‌ و با نقض قوانین بین‌المللی مانع کمک‌های بشردوستانه به غزه شده‌اند». نتانیاهو و گالانت اکنون درصورت سفر به 124کشور عضو دادگاه که شامل بیشتر کشورهای اروپایی می‌شود، با خطر دستگیری روبه‌رو هستند. دفتر نتانیاهو به‌سرعت این حکم را «اتهامات پوچ و نادرست» خواند؛ آن را رد و تأکید کرد که اسرائیل به جنگ غزه برای دفاع از شهروندانش ادامه خواهد داد. اما بسیاری از کشورها، ازجمله متحدان اسرائیل، گفتند که به دستور دادگاه احترام خواهند گذاشت. آمریکا قاطعانه حکم دادگاه را رد کرد. سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت: «دادگاه کیفری بین‌المللی صلاحیت رسیدگی به این پرونده را ندارد.» بریتانیا و فرانسه موضع دادگاه را تأیید کردند، سخنگوی دفتر نخست‌وزیر انگلیس اعلام کرده است دولت این کشور تابع حکم صادره علیه نتانیاهوست و در صورت ورود او به خاک انگلیس او را بازداشت می‌کند. اتریش این حکم را مبهم خواند، اما گفت به‌عنوان عضوی از دادگاه، مجبور به اجرای آن است. سوئد، نروژ، سوئیس، بلژیک، کانادا، ایتالیا، اردن، عراق، آفریقای جنوبی و ترکیه هم از این حکم دادگاه حمایت کرد. نخست‌وزیر ایرلند، که قویا از فلسطینیان در جنگ غزه حمایت کرده، این حکم را گامی بسیار مهم خواند. وزیر خارجه هلند هم گفت این کشور به حکم مزبور عمل می‌کند. جوزپ بورل، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا نیز گفت: «تصمیم دادگاه باید اجرا شود و برای همه اعضای اتحادیه اروپا الزام‌آور است.» لی جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین نیز با تایید تلویحی این حکم عنوان کرد: «ما همیشه در کنار قوانین بین‌المللی ایستاده‌ایم.» همچنین آنتونیو گوترش، دیبر کل سازمان ملل، احترام خود را به استقلال دادگاه کیفری بین‌المللی ابراز کرد و آگنس کالامار، دبیرکل عفو بین‌الملل نیز اقدام دیوان کیفری بین‌المللی را نقطه عطف تاریخی خواند.حماس از صدور حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت استقبال کرد و آن را گامی مهم به‌سوی عدالت خواند. اما الجزیره در گزارشی از دیرالبلح در مرکز غزه نوشت که ساکنان به اجرای این حکم بدبین‌اند و می‌گویند «ما از حمایت تزلزل‌ناپذیر آمریکا [از اسرائیل] آگاه هستیم و ممکن است آمریکا آن را به چالش بکشد.»اما نتانیاهو متحدان سیاسی خود را در میان کشورهای عضو دیوان بین‌المللی کیفری دارد. آرژانتین از اقدام دادگاه انتقاد کرد و گفت: «این دادگاه حق مشروع اسرائیل برای دفاع از خود در برابر حملات مداوم حماس و حزب‌الله را نادیده می‌گیرد.» مجارستان نیز این حکم را شرم‌آور و پوچ خواند. آلمان گفت این حکم را به دقت بررسی می‌کند. ایوا ووکوشیچ، استادیار تاریخ بین‌الملل در دانشگاه اوترخت در هلند به گاردین می‌گوید: « این حکم‌های دستگیری نوآورانه است، زیرا برای اولین‌بار اسرائیل، متحد نزدیک اعضای دائمی «غربی» شورای امنیت، را درگیر می‌کند که تاکنون تقریبا از نظارت قضایی بین‌المللی مستثنی شده‌اند. اگر پس از صدور این حکم، نتانیاهو دوباره به آمریکا برود، حداقل به‌شدت باعث شرمساری آمریکا می‌شود و ریاکاری آنها را تا این حد آشکار می‌کند.»