گروه سیاسی: در فاصله 45 روز تا بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، مذاکرات میان ایران با تروئیکای اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) برای احیای توافق هسته‌ای از جمعه (9 آذر) به طور رسمی در ژنو آغاز خواهد شد. این عنوان خبر مهمی بود که در میانه تنش‌های رو به افزایش تهران با کشورهای غربی، امیدها را برای گفت‌وگوهای جدید و چه بسا توافقی تازه زنده کرد. این اتفاق مهم در شرایطی صورت می‌گیرد که جمعه هفته گذشته (2 آذر) تروئیکای اروپایی قطعنامه ضدایرانی خود را در شورای حکام تصویب کرده بودند.
به گزارش «تجارت»، خبرگزاری ژاپنی کیودو دیروز یک‌شنبه (4 آذر) به نقل از چند منبع دیپلماتیک ایرانی مدعی شد، تهران در مرحله نهایی آمادگی برای برگزاری مذاکرات هسته‌ای با آلمان،‌ فرانسه و انگلیس (تروئیکای اروپا) در ۲۹ نوامبر (نهم آذر) در ژنو سوئیس است. بنابر اعلام این رسانه اتحادیه اروپا نیز به عنوان میانجی در این مذاکرات مشارکت دارد. این رسانه مدعی شد «مجید تخت روانچی» معاون وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده هسته‌ای کهنه‌کار ایران ریاست هیات دیپلماتیک ایران در مذاکرات ژنو را بر عهده خواهد داشت. البته نکته مهم در این بین عدم حضور آمریکا، چین و روسیه در مذاکرات اخیر خواهد بود. بلافاصله بعد از اعلام این خبر، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری دولت (ایرنا) از برگزاری نشست معاونان وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران، فرانسه، آلمان و انگلیس برای گفت‌وگو در مورد مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی در تاریخ جمعه ٩ آذر خبر داد. بقایی در ارتباط با محتوا و موضوعات این مذاکره گفت: در این دور از گفت‌وگوها که از همان نیویورک برنامه‌ریزی شده است، طیفی از مباحث و موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله موضوع فلسطین و لبنان و نیز موضوع هسته‌ای مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت.
همزمان «پیتر استانو» سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در گفت‌وگو با ایسنا، درباره احیای مذاکرات هسته‌ای با ایران گفت: «نماینده عالی اتحادیه اروپا و تیم او با ایران، طرف‌های دیگر برجامی و همچنین ایالات متحده در تماس هستند تا تمام کانال‌های ارتباطی را باز نگه دارند و امکان احیای مذاکرات هسته‌ای معنادار را حفظ کنند». در میانه تنش‌های رو به افزایش میان ایران و غرب، آغاز مذاکرات جدید اهمیتی بسیار حیاتی دارد که در پرداختن به آن‌ها می‌تواند روشن‌گر تاثیرات حیاتی مذاکرات جدید در ژنو باشد.

اپیزود نخست؛ باز شدن درهای انسداد مذاکرات هسته‌ای
شروع مذاکرات میان ایران با کشورهای اروپایی در شرایطی است که بعد از 8 دور مذاکرات دولت سیزدهم با کشورهای غربی، عملا دریچه گفت‌وگو میان تهران و غرب مسدود شده بود. در سال‌های گذشته اجرای نامتوازنِ توافق برجام از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا، ایران را به سوی کاهش تعهدات برجامی خود سوق داد. بعد از روی کار آمدن دولت بایدن نیز ایران در ۸ دور مذاکرات وین حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای گفت‌وگو درباره حفظ برجام نشان داد اما در عمل توافقی صورت نگرفت. در نهایت آن‌چه شاهد بودیم، بسته شدن درهای گفت‌وگو و گشوده شدن بستر تنش میان ایران و غرب بود. اکنون توافق ایران و تروئیکای اروپایی می‌تواند درهای مسدود شده برای مذاکره را باز کند.

اپیزود دوم؛ تلطیف فضای تنش‌های رو به افزایش میان تهران و غرب

ایپزود سوم؛ پیشگری از نزدیکی و همگرایی حداکثری اروپا با آمریکای ترامپ
در چند هفته اخیر که دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا برگزیده شده است، شاهد افزایش تحرکات ضدایرانی کشورهای اروپایی بوده‌ایم. کشورهای اروپایی علاوه بر اعمال تحریم بر خطوط هوایی و کشت‌ی‌رانی کشورمان، با تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به وضوح به سمت فعال‌سازی مکانیسم ماشه گام برداشتند. اما نکته نگران کننده این است که اروپا به سمت همگرایی حداکثری با دولت دوم دونالد ترامپ در ضدیت با ایران گام بر می‌دارد؛ یعنی دقیقا بر خلاف رویه چهار سال تخست حضور ترامپ در کاخ سفید. این سناریو از دید بسیاری از ناظران سیاسی می‌تواند برای ایران بسیار پرهزینه و خطرناک باشد. لذا تصمیم تهران برای آغاز مذاکرات جدید با اروپا می‌توان اقدامی مناسب برای عدم نزدیکی فرآینده میان بروکسل و واشنگتن طی چهار سال آینده باشد.

اپیزود چهارم؛ ایجاد بسترهای گفت‌وگو در فاصله 45 روز تا بازگشت ترامپ
بر کسی پوشیده نیست که دونالد ترامپ و تیم سیاست خارجی و امنیت ملی او به محض بازگشت به کاخ سفید به سیاست فشار حداکثری و ایجاد اجماع‌سازی جهانی علیه ایران اقدام خواهند کرد. در چنین بستری تصمیم دستگاه دیپلماسی کشورمان برای مذاکره با اروپا در سطح ابتدایی اقدامی به موقع برای کاهش آسیب‌های اولیه ناشی از بازگشت ترامپ به کاخ سفید است و در سطح دوم، می‌تواند زمینه را برای ورود تهران به گفت‌وگو با دولت جدید آمریکا فراهم کند.