باز شدن پرونده تسلیحات هستهای با ادامه تحریمها
گروه سیاسی: مذاکرات نمایندگان جمهوری اسلامی ایران با نمایندگان تروئیکای اروپایی بر اساس برنامه اعلام شده، از دیروز جمعه (9 آذز) در ژنو آغاز شده است. بر اساس برنامهریزی انجام شده قرار است گفتوگوهای هیات ایرانی با نمایندگان سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان با حضور نماینده سیاست خاریج اتحادیه اروپا صورت بگیرد. نکته قابل توجه نیز این است که در این دور از گفتوگوها نمایندگان کشورهای آمریکا، چین و روسیه حضور نخواهند داشت.
به گزارش «تجارت»، دور جدید مذاکرات میان ایران و اروپا را میتوان ادامه گفتوگوهایی دانست که مهر ماه امسال به منظور ارزیابی شرایط و تبادل نظر در خصوص مجموعهای از موضوعات فیمابین ایران و اروپا (اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی) در حاشیه مجمع عمومی ملل متحد در نیویورک صورت گرفته بود. نشست اخیر در شرایطی برگزار میشود که تنشهای سیاسی و دیپلماتیک میان ایران و اروپا در آستانه روی کار آمدن مجدد دونالد ترامپ در کاخ سفید به اوج رسیده بود. در مهمترین نمود نیز شاهد بودیم که قطعنامه ضدایرانی تروئیکای اروپایی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تصویب رسید.
تشدید اختلافنظر میان ایران و اروپا بر سر اسنپ بک
همزمان با آغاز نشست اخیر ژنو، به نظر میرسدموضوع «مکانیسم ماشه» (اسنپ بک) به تدریج در حال تبدیل شدن به یک چالش در روابط اروپا و ایران است. سه کشور اروپایی در سال ۲۰۲۰ با طرح دولت دونالد ترامپ برای فعال کردن «اسنپ بک» مخالفت اما در ماههای اخیر به طور مکرر درباره استفاده از این سازوکار تهدید کردهاند. «مکانیسم ماشه» (اسپ بک) فرآیندی است که به طرفهای مقابل در برجام این امکان را میدهد که در صورت بروز اختلاف درباره نحوه اجرای این توافق، تحریمهایی را که به واسطه قطعنامه ۲۲۳۱ تعلیق شده است، طی فرآیندی احیا کنند. جمهوری اسلامی ایران نیز هشدار داده که اگر طرفهای مقابل از این سازوکار برای مقاصد سیاسی کوتهبینانه خود استفاده کنند، این احتمال وجود دارد که دکترین هستهای ایران نیز تغییر کند.
در این زمینه، سید عباس عراقچی در جریان سفر به پرتغال در نشست با جمعی از خبرنگاران در لیسبون در مورد تهدیدهای برخی از کشورهای غربی در مورد اجرای اسنپ بک گفت: اگر غرب تهدید به اعمال مجدد همه تحریمهای سازمان ملل متحد را ادامه دهد، احتمالاً بحث هستهای در داخل ایران به سمت در اختیار داشتن تسلیحات (هسته ای) گرایش پیدا خواهد کرد. وی افزود: ایران پیشتر نیز توانایی و دانش ساخت سلاح هستهای را داشته، اما این موضوع بخشی از راهبرد امنیتی تهران را تشکیل نمیدهد. براساس گزارش منتشرشده از سوی رسانه انگلیسی زبان گاردین، عراقچی در این نشست تصریح کرد: تعامل ایران با غرب در مورد برنامه هستهای تضمین شده نیست. همزمان با این اظهارات، وزیر امور خارجه کشورمان دیروز جمعه در سفر به قم و دیدار با شماری از مراجع تقلید، ضمن تشکر از رهنمودها و دعاهای خیر مراجع بزرگوار تقلید گفت: پیشبرد دیپلماسی فعال با همه کشورها و استفاده از همه ظرفیتهای برای تقویت اقتدار ملت ایران در عرصه منطقه و جهان را ترجمان سیاست خارجی "فعال، اثرگذار و فراگیر بر اساس سه اصل ثابت عزت، حکمت و مصلحت دانست. این دیدار و محتوای اظهارات عراقچی نشانگر اهمیت ویژه ایران برای مذاکرات اخیر با اروپا است. بدین معنا که تهران آماده ورود به مذاکرات جدی، در صورت رد نظر گرفتن حقوق طبیعی هستهای خود است.
نشست همفکری ژنو
بنابر گزارش رویترز، دیپلماتها اروپایی با بیان اینکه جلسات ژنو با مقامات ایرانی بیشتر یک جلسه همفکری است، گفتند متمرکز بر نگرانیهای متقابل در مورد نحوه رسیدگی ترامپ به پرونده هستهای ایران هستند. بنابر روایت این رسانه نشستها در شهر ژنو سوئیس، اولین دیدار پس از انتخابات اخیر ایالات متحده است و هدفشان این است که ببینند آیا میتوان پیش از ۲۰ ژانویه، زمانی که ترامپ تحلیف میشود، حرکتی ایجاد کرد. خبرگزاری رویترز در این رابطه گزارش میدهد: «سطح بیاعتمادی بین هر ۲ طرف زمانی برجسته شد که کشورهای تروئیکای اروپایی در ۲۱ نوامبر قطعنامهای علیه ایران را پیش بردند که ناظر اتمی سازمان ملل را موظف کرد تا یک گزارش "جامع" درباره فعالیتهای هستهای ایران تا بهار ۲۰۲۵ تهیه کند.»
دیدار ویژه انریکه مورا با نمایندگان ایران
انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، بامداد دیروز جمعه در حساب کاربریاش در شبکه اجتماعی ایکس با تکرار برخی از ادعاها در مورد حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین در مورد این دیدار نوشت: «با معاونان وزیر خارجه ایران، تخت روانچی و غریبآبادی گفتوگوی صریحی در خصوص حمایت نظامی ایران از روسیه که باید متوقف شود، مسأله هستهای که به راه حل دیپلماتیک نیاز دارد، تنشهای منطقهای که جلوگیری از تشدید بیشتر آن از سوی همه طرفها مهم است و حقوقبشر داشتم.»
در ارتباط با همین دیدار کاظم غریب آبادی صبح دیروز جمعه ۹ آذرماه در ارتباط با دیدار روز گذشته خود و مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه با «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ژنو در صفحه اجتماعی ایکس نوشت: با انریکه مورا گفتگوی صریحی در مورد طیفی از موضوعات و همچنین چشم انداز مذاکرات هستهای و رفع تحریم در پرتو تحولات جدید داشتیم. وی ادامه داد: به مورا گفته شد اتحادیه اروپا باید دست از رفتار خودبینانه و غیرمسئولانه خود در قبال موضوعات و چالشهای این قاره و مسائل بینالمللی بردارد.