[شهروند] «رویای من این است که روزی در آلاباما، با آن نژادپرستان وحشی‌اش، آری روزی در همین آلاباما، پسرها و دخترهای کوچک سیاهپوست خواهند توانست چون خواهران و برادرانی دست در دست پسرها و دخترهای کوچک سفیدپوست بگذارند...  رویای من این است که چهار فرزند کوچکم روزی در کشوری زندگی خواهند کرد که آن‌ها را نه به سبب رنگ پوست، که با درونمایه‌ شخصیتشان داوری خواهند کرد...» متنی که خواندید بخشی از سخنرانی مشهور مارتین لوترکینگ است که 28 آگوست 1963 میلادی در جمع 250 هزار نفر از مردم آمریکا در شهر واشینگتن ایراد شد. لوترکینگ به مدت 13 سال، از 1955 تا زمان ترور و مرگ یعنی 1968 میلادی، رهبری جنبش حقوق مدنی آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار را بر عهده داشت، اما این‌که مبارزه او از کجا آغاز شد، خود حکایتی خواندنی است!

راننده نژادپرست اتوبوس و یک زن شجاع
69 سال پیش، برابر با یکم دسامبر ١٩٥٥ میلادی، رزا پارکس، یک زن سیاهپوست 42 ساله آمریکایی که ساکن شهر مونتگمری ایالت آلاباما بود، تاریخ را عوض کرد. او در این روز طبق معمول، برای رفتن به محل کار خود سوار اتوبوس شد و روی یکی از صندلی‌های خالی نشست. کمی جلوتر یک مرد سفیدپوست سوار اتوبوس شد و چون جایی برای نشستن نبود، مجبور شد بایستد. راننده سفیدپوست اتوبوس براساس رسمی که در آلاباما جریان داشت به مسافران سیاهپوست تشر زد و دستور داد از روی صندلی‌ خود بلند شده و جایشان را به مرد سفیدپوست بدهند. رزا پارکس اما نه تنها روی صندلی باقی ماند که نگذاشت دیگر سیاهپوست‌ها نیز جای خود را به مرد سفیدپوست بدهند. همانطور که انتظار می‌رفت راننده اتوبوس پلیس را در جریان گذاشت که نتیجه آن بازداشت رزا پارکس و انتقال او به ایستگاه پلیس بود. این لحظه، آغاز ماجرایی بود که به تولد جنبشی عظیم انجامید.

رزا پارکس، الهام‌ بخش مارتین لوترکینگ
افراد پلیس از پارکس همچون یک مجرم خطرناک انگشت‌نگاری کردند و سپس او را به سلول فرستادند. این ماجرا ابتدا در آلاباما و سپس در سراسر آمریکا همچون انفجار یک بمب قوی سروصدا به پا کرد. در پی این واقعه، مارتین لوترکینگ که این زمان به عنوان یک کشیش باپتیست‌ در کلیسا مشغول به کار بود، رهبری اعتراض‌ها را بر عهده گرفت و در نخستین گام از سیاهپوست‌ها خواست از سوار شدن به اتوبوس‌های شهری خودداری کنند. در این تاریخ سیاهان آمریکا مدارس مخصوص به خود، پارک‌های مخصوص به خود و حتی آبخوری‌های مخصوص به خود را داشتند و قسمت عقب اتوبوس‌ها نیز برای آن‌ها در نظر گرفته شده بود. در واقع سیاهان آمریکا طی دهه‌ها، تبعیض را با گوشت و پوست خود لمس کرده بودند و عمل رزا پارکس و درخواست لوترکینگ همچون جرقه‌ای در انبار باروت، شور مبارزه را در آنان زنده کرد. مبارزه‌ای که در نهایت به پیروزی انجامید و خط بطلان بر تبعیض نژادی سیستماتیک کشید.