روزنامه جوان
1403/09/14
ارتقای حکمرانی اسلامی با میدان‌داری گروه‌های مردمی
جوان آنلاین: چه بخواهیم چه نخواهیم یکسری نارضایتی‌ها در سطح جامعه وجود دارد که نادیده گرفتن آن در گام دوم انقلاب اسلامی می‌تواند ضرر و زیان بیشتری در پی داشته باشد. صدالبته که می‌توان با استفاده از ابزار و قدرت این نارضایتی‌ها را تا حد زیادی کم کرد، اما اگر قرار است دنبال کار اصولی و محکم کردن پایه‌های انقلاب خصوصاً در گام دوم باشیم باید به دنبال شنیدن صدای همه مردم چه آنها که موافقند و چه آنها که مخالف باشیم. بی‌تردید نمی‌توان بدون شنیدن صدا و خواسته مخالفت‌ها و تحلیل دلایل آن، به راهکاری برای همراه کردن آنها رسید. در چنین شرایطی حلقه‌های میانی که می‌توانند اصحاب رسانه، هنرمندان، نخبگان و تحلیلگران اجتماعی و سیاسی باشند، نقش قابل‌توجهی را در همراه کردن عموم مردم از موافقان گرفته تا مخالفان ایفا می‌کنند. شاید شما موافقان خودتان را با یکی دو جمله قانع کنید، اما کسی که با طرح و ایده شما موافق نیست، بدون شک به توضیح و تشریح بیشتری جهت قانع شدن نیاز دارد. در چنین شرایطی می‌توان با استفاده از ظرفیت صدا و سیما و سینما و بهره گرفتن از هنرمندان، جهت ساخت فیلم‌ها، سریال‌ها و مستندات، آنچه را لازم است به مخاطب ارائه کرد. در واقع این یک میانبر است برای آنکه شما بدون نصیحت کردن، افراد را به سمت و سویی که می‌خواهید سوق دهید، کاری که شاید نتوان آنها را در یک نشست یا با یک سخنرانی غرا (هر چند سودمند) قانع، راضی و همراه کرد. سال‌هاست که عمده مسئولان در تمام صحبت‌هایشان به اینکه باید این بشود و آن بشود، اشاره می‌کنند. خصوصاً وقتی کارشان گیر است (انتخابات) و به اعتماد مردم جهت انتخاب آنها نیازمندند. در چنین شرایطی این باید‌ها، تعدادشان بالا می‌رود! به همین دلیل است که امروز مردم نیاز به شنیدن حرفی تازه دارند؛ یعنی جای باید این بشود، آن بشود، نیاز به شنیدن جملاتی، چون این اتفاق رخ داده و این کار را انجام دادیم، هستند؛ البته با سند و مدرک. مهم‌ترین عامل در رسیدن به موفقیت خصوصاً در چنین طرح‌هایی جلب اعتماد مردم و افکار عمومی است. اعتمادی که وعده‌های محقق نشده چنان آسیبی به آن زده که امروز کار را بسیار سخت و دشوار کرده‌است. در چنین شرایطی وظیفه حلقه‌های میانی دشوارتر است، چراکه گاهی حتی خود آنها با چنان سد‌های سفت و سختی مواجه می‌شوند که توانی برای ایجاد رابطه قابل‌قبول بین مردم و مسئولان را ندارند. حال آنکه در گام نخست با شور و حرارت بسیار در چنین مسیری قدم برداشته بودند. این مهم نمایانگر آن است که به تنهایی و با انداختن بار مسئولیت بر دوش یک گروه خاص (حلقه‌های میانی) نمی‌توان انتظار دستیابی به هدف را داشت. عامل مهم در تحقق بیانیه گام دومدر آستانه سالگرد صدور بیانیه گام دوم از سوی رهبر معظم انقلاب، نشست خبری فراخوان همایش علمی «حلقه‌های میانی؛ پیشران جامعه‌پردازی در نظام انقلابی» در مؤسسه پژوهشی انقلاب اسلامی با حضور حجت‌الاسلام ذوعلم، رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب برگزار شد.
حجت‌الاسلام ذوعلم در ابتدا گفت: «بیانیه گام دوم یک متن عمیق و پرظرفیت است که برای تحقق آن نیاز به بستر اندیشه‌ورزی و مباحث فکری در بخش‌های مختلف جامعه وجود دارد. در برخی مواقع، این سؤال به ذهن می‌آید که آیا بیانیه محقق شده‌است و چگونه باید محقق شود؟ دیدگاه اندیشگاه در این زمینه این است که تحقق بیانیه جز در بستر فهم عمیق مضامین آن و جهت‌گیری‌هایی که بر مبنای گفتمان انقلاب اسلامی بیان شده، ممکن نخواهد بود.»
او ادامه داد: «بیانیه نه یک فرمان حکومتی است و نه قانونی که از نظر ضوابط حقوقی لازم‌الاجرا باشد، بلکه یک متن فکورانه است، یک دیدگاه و نظریه در باب حکمرانی آینده، تحولات آینده و مسیری که باید در آینده طی کنیم، با استفاده از تجارب گذشته و تأکید بر چارچوب‌های نظری و ارزشی انقلاب اسلامی؛ پافشاری بر گفتمان انقلاب اسلامی در این بیانیه، به‌ویژه در قالب اندیشه‌ای و با تبدیل آن به یک گفتمان عمومی، عامل مهمی در تحقق بیانیه خواهد بود.»
رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب مطرح کرد: «تنها زمانی که این اندیشه در ذهن جامعه بنشیند و رسوب کند، می‌توان به تحقق آن امیدوار بود؛ در همین شش سال گذشته کار‌های زیادی انجام شده‌است. به‌ویژه جوانان دغدغه‌مند و علاقه‌مند از دانشجویان، طلاب و سایر اقشار در نقاط مختلف کشور تلاش‌های چشمگیری انجام داده‌اند. یکی از اقدامات موفق در این مسیر که در سال گذشته رخ داد، تشکیل مجمع تشکل‌های مردمی گام دوم بوده‌است که در حال دریافت مجوز به‌عنوان یک مجموعه مستقل است.»
ذوعلم اظهار داشت: «یکی از مسائل اساسی که باید پرداخته شود، بحث «حلقه‌های میانی» است که به‌عنوان یک ایده پیش‌برنده در حکمرانی توسط رهبر معظم انقلاب در سال ۹۸ مطرح شد؛ حلقه‌های میانی یعنی چه و چه خصوصیات و مصادیقی دارد؟ این سؤالات باید در فضای همایش‌های علمی و اندیشه‌ای مطرح شوند. خصوصاً در بستر نظام تشکیلات بوروکراسی کشور، لازم است که ویژگی‌های این حلقه‌های میانی مشخص شود.»
رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم خاطرنشان کرد: «به‌طور کلی، حلقه‌های میانی یک مفهوم ثابت و ایستا نیست، بلکه مفهومی پویاست که می‌تواند به مجموعه‌های مختلف مردمی و نخبگانی اطلاق شود که برای حل مسائل کشور در عرصه‌های مختلف وارد میدان می‌شوند و پیگیری اصلی نظام انقلابی را در دستور کار خود قرار می‌دهند؛ در نهایت، این حلقه‌ها می‌توانند به دستگاه‌های اجرایی نیز کمک کنند.» بوروکراسی کنونی یکی از موانع پیشرفت کشور
بوروکراسی کنونی یکی از موانع پیشرفت کشور و یکی از چالش‌های اساسی در سیاست‌گذاری‌هاست؛ موضوعی که ذوعلم بدان اشاره کرد و گفت: «باید بررسی کرد که چه اقداماتی باید انجام شود تا این بوروکراسی، به یک نظام دیوانی انقلابی و ایرانی تبدیل شود تا در خدمت مردم باشد و نه مانع پیشرفت کشور. این نظریه‌ای است که رهبر معظم انقلاب به عنوان افق بلندی برای کشور مطرح کرده‌اند. باید به سمت تحقق نظام انقلابی در کشور حرکت شود.»
رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم ادامه داد: «تحقق این هدف، کار ساده‌ای نیست. این نیاز به اندیشیدن دقیق در باب مقوله‌های مختلف دارد و باید از متخصصان مختلف در این زمینه استفاده شود؛ علاوه بر این، باید سازماندهی جدی و عزم راسخ در رأس دستگاه اداری کشور وجود داشته باشد. اگر دولت و مجلس؛ این دو نهاد مهم و تأثیرگذار، عزم راسخ برای دستیابی به نظام انقلابی نداشته باشند، این حرف‌ها تنها به شعار تبدیل خواهند شد و بر زمین خواهند ماند. در مباحث سال گذشته، نکات خوبی در خصوص نظام انقلابی مطرح شد و مقالات ارزشمندی ارائه گردید که می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.» واسطه‌ای برای کاهش فاصله مردم و دولت
ذوعلم همچنین گفت: «در نظام اسلامی که ذیل رابطه امت و امامت تعریف میشود، نباید شکاف یا فاصله‌ای میان دولت و ملت وجود داشته باشد. در واقع، دولت و ملت باید در کنار هم باشند تا اهداف و آرمان‌های مشترک را محقق کنند. این ایده‌ای است که در فلسفه سیاسی و جامعه‌شناسی سیاسی انقلابی ما جایگاه ویژه‌ای دارد. حلقه میانی در حقیقت باید به‌عنوان واسطه‌ای میان نظام انقلابی و مردم عمل کند و بتواند حرکت عمومی در کشور را تقویت کند.»
او تصریح کرد: «اصل مسئله این است که حرکت عمومی کشور باید تقویت شود و این حرکت باید به تحولی منتهی شود که در نهایت پیشرفت همه‌جانبه کشور را به همراه داشته باشد. پیشرفت همه‌جانبه‌ای که در بیانات حضرت آقا مطرح شده‌است و شامل پیشرفت در فکر، علم، امور اجتماعی، سبک زندگی، اقتصاد، فرهنگ و سایر حوزه‌ها است. این پیشرفت قطعاً نیازمند حضور مردم است، چراکه حاکمیت دینی ذاتاً مردمی است و تجربه ۴۵ ساله انقلاب اسلامی نشان داده که بدون حضور مردم، نظام جمهوری اسلامی قادر به شکل‌گیری و استمرار نبوده و نمی‌توانست در عرصه‌های مختلف پیشرفت کند.»
رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم خاطرنشان کرد: «این همایش با محوریت حلقه‌های میانی توسط اندیشکده بیانیه گام دوم در ۲۳ بهمن ۱۴۰۳ در سالگرد صدور بیانیه گام دوم انقلاب از سوی مقام معظم رهبری برگزار خواهد شد. این همایش تنها به جلسه‌ای در ۲۳ بهمن محدود نمی‌شود. از همین حالا، دانشگاه‌ها باید به‌عنوان واحد‌های میدان عمل وارد شوند. هر دانشگاه باید گروه‌های تخصصی خود را در این زمینه فعال کند. به‌ویژه دانشکده‌های مدیریت، سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی اجتماعی، و آینده‌پژوهی می‌توانند در اصلاح نظام حکمرانی کشور و تحول آن با نگاه انقلابی کمک کنند. علاوه بر برگزاری پیش‌نشست‌های علمی در دانشگاه‌ها، در استان‌ها نیز طبق اقتضائات هر منطقه، پیش‌همایش‌هایی برگزار خواهد شد تا زمینه‌سازی لازم برای همایش اصلی فراهم شود.»
حل مشکلات با تجمیع ایده‌ها و تجارب
جوانان و افرادی که در حلقه‌های میانی در حال فعالیت هستند، گاهی با موانع جدی مواجهه می‌شوند و اساساً جایگاهی در دستگاه دیوانی برایشان قائل نیستند. اما چه اقداماتی باید انجام دهیم تا بین این حلقه‌ها و نظام بوروکراتیک کنونی، همسویی و سازگاری ایجاد شود؟ محمدحسین ضمیریان، معاون اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در این رابطه به «جوان» گفت: «به نظر می‌رسد که برای اینکه انواع مشکلات را پشت سر بگذاریم باید اول یک سنخ‌شناسی از مشکلات داشته باشیم. ممکن است بسیاری از این مشکلات که برای یک حلقه میانی مطرح است برای حلقه‌های میانی دیگر، مسئله حل شده‌ای باشد، از این جهت در عنوان همایش، بحث ایده، چالش و تجربه را در کنار هم دیده‌ایم، بنابراین اگر چالش‌هایی باشد که دائما در حال بازتکرار شدن پیش‌روی یک حلقه میانی باشد، مسلماً به وسیله حلقه‌های میانی دیگر که تجربه برای حل آن داشتند، کمک میشود.»
او ادامه داد: «ما اساساً نمی‌توانیم از هیچ مشکلی عبور کنیم مگر اینکه یک ایده برای حل و عبور از آن مشکل داشته باشیم. در بسیاری از موارد و جا‌ها اتفاق افتاده که افراد، هیچ ایده‌ای برای عبور از مشکل ندارند، بنابراین با آن مسائلی که دارند خو می‌کنند! بنابراین نباید برای حلقه‌های میانی که پدیده آمده از نخبگان جوان هست و این گروه در آن نقش‌های مهمی را ایفا می‌کنند، تداوم مشکل وجود داشته باشد. از این رو، همایش می‌تواند با تجمیع ایده‌ها و تجارب گذشته؛ چه تجاربی که در ابتدای انقلاب بوده و چه در تجربه‌هایی که امروز با آن مواجه هستیم بسیاری از مشکلات را حل کند. این ایده در حقیقت ایده‌اصلی خود این همایش است.» تنقیح قوانین با کمک حلقه‌های میانی متخصص و نخبه
کمتر کسی است که نداند بسیاری از قوانین با وجود ایده‌آل بودن، ضمانت اجرایی ندارند. بسیاری از قوانین هم، چون نظارتی وجود ندارد یا اجرا نمی‌شوند یا اگر هم بشوند به درستی اجرا نمی‌شوند. همین مسئله خود زمینه‌ساز ایجاد نق‌نق‌های عمومی و بالا رفتن سطح نارضایتی‌ها و مهم‌تر از همه از بین رفتن اعتماد عمومی خصوصاً به چنین طرح‌های ایده‌آل است. حال چطور می‌توان با کمک حلقه‌های میانی، قوانین را بدون کم و کاست اجرایی کرد؟ حجت‌الاسلام ذوعلم در پاسخ به این سؤال «جوان» گفت: «متأسفانه سال‌هاست که بحث تنقیح قوانین در قوه مقننه مطرح است، باید مجلس به این وظیفه خودش اهتمام ویژه بورزد و این شدنی است. پیشنهاد من این است که برای تنقیح قوانین، می‌توان حلقه‌های میانی متخصص و نخبه تشکیل داد و از جامعه حقوقدان کمک گرفت. اگر آن نگاهی که رهبر معظم انقلاب به مردمی بودن نظام دارند در عرصه‌های مختلف دیده شود، حتماً همه مشکلات ما قابل حل است.»
بی‌تردید امروز، چالش‌ها و مشکلات و بسترسازی برای حل و فصل آن، مهم‌تر از هر کار دیگر است. اما تنها با درس گرفتن از تجربیات تلخ و شیرین است که می‌توان ایده‌های نو و تازه‌ای برای عبور از چالش‌ها خلق کرد. ایده‌هایی، چون تشکیل حلقه‌های میانی و تقویت آنها. در چنین شرایطی شاید بتوان، کار‌های روی زمین مانده و همچنین قوانینی را که تنها روی کاغذ هستند، اجرایی کرد و در مسیر رشد و پیشرفت کشور در تمامی حوزه‌ها قدم برداشت.
سایر اخبار این روزنامه
ارتقای حکمرانی اسلامی با میدان‌داری گروه‌های مردمی
ارتقای حکمرانی اسلامی با میدان‌داری گروه‌های مردمی
پروژه وکالت به شاهزاده گل‌های ته حوض را بالا آورد!
پروژه وکالت به شاهزاده گل‌های ته حوض را بالا آورد!
آقای رئیس‌جمهور! شما دیگر نماینده مجلس نیستید
آقای رئیس‌جمهور! شما دیگر نماینده مجلس نیستید
توقف پزشکیان در حال‌و‌هوای ایام انتخابات!
توقف پزشکیان در حال‌و‌هوای ایام انتخابات!
عبور از رفتار تسکین‌دهنده به تصمیمات پایدار
عبور از رفتار تسکین‌دهنده به تصمیمات پایدار
حکومت‌نظامی در کره جنوبی از ترس کره شمالی!
حکومت‌نظامی در کره جنوبی از ترس کره شمالی!
چرا روزنامه‌ها برای رئیس‌جمهور چاپ را به تأخیر نینداختند؟!
چرا روزنامه‌ها برای رئیس‌جمهور چاپ را به تأخیر نینداختند؟!
سقط جنین مانند تعویض آدامس نیست!
سقط جنین مانند تعویض آدامس نیست!
توطئه امریکا علیه سوریه در پوشش «قسد»
توطئه امریکا علیه سوریه در پوشش «قسد»
گمان نمی‌کردیم ترکیه در چاله امریکا و اسرائیل بیفتد
گمان نمی‌کردیم ترکیه در چاله امریکا و اسرائیل بیفتد
ایستاده در برابر بیگانه
