روزنامه کيهان
1403/09/17
نظر متفاوت رئیس سازمان محیط زیست با کارشناسان درباره جایگزینی خودروهای فرسوده
سرویس اجتماعی- مهدی برازنده:به گزارش کیهان، رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست در نشست خبری 29 آبان‌ماه امسال گفت: «نقش ذرات معلق در هوای تهران به منابع متحرک برمی‌گردد که سهم ۵٨درصدی دارد، از این‌رو باید تمرکز بر روی خروج خودروهای فرسوده باشد. بنابراین اولویت در تهران و شهری مانند مشهد منابع متحرک از جمله اسقاط و نوسازی خودروهای فرسوده و توسعه حمل‌ونقل عمومی است.»با توجه به آمار ذکرشده، طبیعی به نظر می‌رسد که توجه و عملیاتی‌شدن اسقاط خودروهای فرسوده و موتورسیکلت‌ها برای کاستن از حجم آلودگی هوا حداقل در کلانشهری مثل تهران باید جزو اقدامات فوری دستگاه‌های مربوطه قرار بگیرد. اما آمار حکایت از روند کند و نامطلوب جایگزینی خودروهای فرسوده دارد. در این رابطه، «محمود مشهدی شریف»، رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو هفتم شهریور امسال به خبرگزاری مهر گفته است: «در ۱۲ ماه سال گذشته صرفاً ۷۲هزار دستگاه خودرو اسقاط شد در حالی که تا یکم مردادماه امسال ۱۲۰هزار دستگاه اسقاط داشتیم، بنابراین اگر روال به همین شکل پیش رود، تعداد اسقاط خودرو تا پایان سال به ۲۵۰ تا ۳۰۰هزار دستگاه می‌رسد.»
اگرچه افزایش سرعت اسقاط خودرو بیشتر شده است، اما به گفته مشهدی شریف «بر اساس برنامه هفتم توسعه، سالانه باید ۵۰۰هزار خودروی فرسوده اسقاط شود.» بنابراین حتی در صورت تحقق اسقاط 300هزار دستگاهی خودروی فرسوده تا پایان سال، باز هم فاصله زیادی تا حد مطلوب وجود دارد.
در شرایطی که روند اسقاط و جایگزینی خودروهای فرسوده همچنان با حد مطلوب فاصله دارد، چند هفته قبل خبری مبنی بر «افزایش قیمت خودروهای داخلی» در رسانه‌ها منتشر شد؛ طبیعتاً از این خبر می‌توان نتیجه گرفت که با توجه به افزایش قیمت خودرو، انگیزه افرادی که قصد اسقاط خودروی خود را داشته باشند، کاهش پیدا می‌کند، زیرا توان خرید خودروی گران‌قیمت داخلی و جایگزینی که کیفیت و هزینه آن حتی با واکنش برخی مسئولان بلندپایه کشورمان نیز همراه بوده، برای مردم امکان‌پذیر نیست.
نظر قابل تأمل سازمان محیط‌زیست
درباره قیمت خودرو و اسقاط خودروهای فرسوده
با اعلام خبر افزایش قیمت خودرو، از «شینا انصاری»، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست پرسیدیم که «آیا همزمان با این افزایش قیمت، انگیزه اسقاط خودروهای فرسوده که تاثیر زیادی در آلودگی هوا دارند، برای صاحبان آن کاهش پیدا می‌کند یا خیر؟»، وی در پاسخ به کیهان گفت: «افزایش قیمت خودرو در اسقاط خودروی سواری تاثیر چندانی ندارد اما کاملاً به نفع اسقاط موتورسیکلت و حمل‌ونقل عمومی است! چرا که خودروسازها ملزم هستند ۱.۵درصد قیمت هر خودرو را بابت عوارض اسقاط پرداخت کنند. لذا افزایش قیمت خودرو درآمد حاصل از عوارض اسقاط را افزایش می‌دهد. از آنجا که طبق قانون، این عوارض باید برای تسهیلات به نوسازی موتورسیکلت و حمل‌ونقل عمومی هزینه شود، پس افزایش قیمت خودرو باعث اسقاط بیشتر ناوگان موتورسیکلت و حمل‌ونقل عمومی میشود.»
انصاری ادامه داد: «از سوی دیگر در حال حاضر دو نوع، روش اسقاط خودرو سواری وجود دارد، روش نقدی که در آن مالک خودروی فرسوده در ازای اسقاط خودروی خود مبلغی را دریافت می‌کند و دولت در تحویل خودرو به ایشان تعهدی ندارد اما مبلغ نقدی به اندازه‌ای تعیین شده که برای مالک صرفه اقتصادی دارد. تقریبا ۸۰درصد سهم اسقاط از این روش است و افزایش قیمت خودرو اثری بر این روش ندارد.»
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در مورد روش دوم اسقاط خودرو افزود: «روش دوم، اسقاط در ازای تحویل خودروی نو با قیمت کارخانه است. در این روش مالک خودروی فرسوده در طرح‌های خودروسازها ثبت‌نام می‌کند و در صورت برنده‌شدن در قرعه‌کشی، پس از اسقاط خودروی خود، یک خودروی صفر با قیمت کارخانه تحویل می‌گیرد. این روش زمانی برای مالکان خودروی فرسوده جذاب است که اختلاف قیمت کارخانه با بازار قابل توجه باشد. در نتیجه افزایش قیمت خودرو و از طرفی واردات خودرو باعث کاهش اختلاف قیمت بازار و کارخانه شده است که موجب کاهش تمایل مالکان خودروی فرسوده برای شرکت در این روش خواهد شد. اما همان‌طور که گفته شد این روش تنها ۲۰درصد از سهم اسقاط سواری را دارد که تاثیر چندانی در اسقاط کل نخواهد داشت.»
ضرر قطعی خودروهای فرسوده
با افزایش قیمت خودرو
با وجود توضیحات رئیس محترم سازمان محیط‌زیست به سؤال کیهان، اما می‌توان گفت که پاسخ ایشان به چند دلیل قانع‌کننده نبود. بنابراین، به سراغ دکتر سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی رفتیم و همین سؤالات را درخصوص افزایش قیمت خودرو و کاهش انگیزه اسقاط خودروهای فرسوده که آلودگی زیادی تولید می‌کنند، مطرح کردیم.
رفیعی به کیهان گفت: «وقتی قیمت خودروها افزایش پیدا می‌کند، به تبع آن قیمت خودروهای فرسوده و قدیمی هم افزایش پیدا می‌کند اما نکته اینجاست که این نسبت افزایش قیمت‌ها با هم همخوانی ندارد، به عبارتی درست است که قیمت خودروهای فرسوده کمی بالا می‌رود اما قیمت خودروهای نو قطعاً رشد بیشتری در افزایش دارد، لذا قدرت خرید خانوارها برای خرید خودروی نو قطعاً کاهش پیدا می‌کند. بنابراین باید دولت با راهکارها و انواع مکانیزم‌های مختلف به خانوارها کمک کند تا بحث نوسازی خودروهای فرسوده در واقع اتفاق بیفتد.»
هیچ رقمی برای نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی
اختصاص نیافته است
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سؤال دیگر کیهان مبنی بر اینکه آیا سهم 1.5درصدی اسقاط خودروها که بنا بر اظهارات رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست باید توسط خودروسازها پرداخت شود، به درستی انجام شده و باعث نوسازی حمل‌ونقل عمومی و اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده میشود، افزود: «بر اساس قانون در صورت نبود گواهی اسقاط به میزان لازم، خودروسازان می‌توانند نسبت به پرداخت ۱.۵درصد قیمت خودروهای تولیدی به حساب صندوق توسعه صنایع پیشرفته وزارت صمت اقدام کنند که این رقم پس از گردش خزانه‌داری کل باید به صورت ۱۰۰درصد به نوسازی ناوگان حمل‌ونقل اختصاص یابد. در حال حاضر مبالغ واریزی به حساب صندوق تاکنون به صورت شفاف مشخص نیست و هیچ رقمی از این مبلغ برای نوسازی ناوگان حمل‌ونقل اختصاص نیافته است؛ اما مجلس به طور جدی در حال پیگیری این موضوع است تا ضمن مشخص شدن میزان اعتبار موجود در این صندوق، اعطای تسهیلات برای مالکان خودروهای فرسوده اجرائی شود. در این رابطه نامه‌ای به دیوان محاسبات زدیم و منتظر پاسخ هستیم که محل هزینه‌کرد این بودجه واریزی به صندوق کجا بوده است.»
گران‌شدن خودرو باعث رونق اسقاط خودرو
و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل نمی‌شود
رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس در نهایت در رابطه با اظهارنظر ریاست محترم سازمان محیط‌زیست که معتقد است «افزایش قیمت خودرو تاثیر چندانی بر کاهش آمار اسقاط خودرو نداشته و حتی موجب رونق نوسازی حمل‌ونقل عمومی میشود»، گفت: «من با این نظر که گران‌شدن خودرو باعث رونق اسقاط خودرو و موتورسیکلت و نوسازی حمل‌ونقل میشود مخالف هستم؛ چرا که طبیعی است که افزایش قیمت خودرو قطعاً به دلیل ایجاد اختلاف قیمت بیشتر بین خودروهای نو و فرسوده موجب شکاف مالی برای خریداران میشود و این امر باعث کاهش رغبت مالکان خودروهای فرسوده برای جایگزینی خودروهایشان خواهد شد. بنابراین تکالیف دولت در این زمینه در مجموع بیشتر میشود.»
گلایه‌های دیگر از تاثیر افزایش قیمت خودرو
بر اسقاط خودروهای فرسوده
البته در رابطه با اثرات افزایش قیمت خودرو بر روند اسقاط خودروهای فرسوده، پیش از این واکنش‌های دیگری را در هفته‌های قبل شاهد بودیم. به عنوان مثال، شادی مالکی، مدیرعامل سازمان تاکسیرانی تهران در 29 آبان‌ماه در واکنش به خبر افزایش قیمت خودروها، گفت: «با وجود اینکه اقدامات مناسبی برای نوسازی تاکسی‌های شهر تهران در دستورکار قرار گرفته، اما شرکت ایران‌خودرو با اخذ مجوز از مراجع ذی‌صلاح اقدام به افزایش قیمت محصولات تولیدی خود کرده است، به طوری که قیمت خودروی سورن دوگانه‌سوز در کمتر از دو سال از قیمت حدود ۳۰۰میلیون تومان به حدود ۶۰۰میلیون تومان رسیده است؛ این تصمیم تأثیر بسیاری بر میزان استقبال تاکسیرانان برای نوسازی ناوگان خواهد داشت و انگیزه‌های آنها را کاهش خواهد داد.»
وی با بیان اینکه رانندگان تاکسی از اقشار آسیب‌پذیر جامعه بوده و افزایش قیمت خودرو، توان خرید تاکسیرانان برای نوسازی خودرو تاکسی را به‌شدت کاهش می‌دهد، افزود: «با این تصمیمی که گرفته شد، علی‌رغم در نظر گرفتن تسهیلات ۳۰۰میلیون تومانی توسط شهرداری تهران، بازهم شاهد کاهش چشمگیر استقبال از نوسازی ناوگان تاکسی هستیم.»
صحبت‌های مدیرعامل سازمان تاکسیرانی تهران در حالی است که به گفته وی «در حال حاضر بیش از ۴۰درصد ناوگان تاکسی شهر تهران فرسوده و مستلزم نوسازی است.»
هزینه اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده کجا می‌رود؟
اما نکته دیگر درباره اظهارات خانم انصاری، رئیس محترم سازمان محیط‌زیست درخصوص اختصاص 1.5درصدی هزینه اسقاط خودرو برای اسقاط موتورسیکلت‌ها، علاوه‌بر پاسخی که رئیس فراکسیون محیط‌زیست به کیهان داد، این است که اگر این هزینه برای اسقاط موتورسیکلت‌ها صرف میشود، پس چگونه به گفته معاون عملیات پلیس راهور فراجا، «بنا بر رصد و پایش پلیس ۹۱درصد موتورسیکلت‌ها در سن فرسودگی قرار دارند»؟!
سردار محمدباقر سلیمی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری ایرنا علاوه‌بر خبر فرسودگی 91درصدی موتورسیکلت‌ها، گفته است: «با وجود اینکه پس از ۵۰ سال در سال ۱۳۹۶ شاهد وضع قانون روشن در حوزه اسقاط وسائل نقلیه، ذیل قانون هوای پاک بودیم، اما در عمل دستگاه‌های متولی هیچ عملکردی در حوزه وظایف خود نداشته‌اند.» بنابراین افزایش قیمت خودرو و اختصاص عوارض آن برای اسقاط موتورسیکلت‌ها عملاً واقعی به نظر نمی‌رسد.
در رابطه با مدیریت خودروهای فرسوده و اسقاطی، رئیس فراکسیون محیط‌زیست، 22 آبان‌ماه پارسال در برنامه‌ای تلویزیونی گفته بود: «در قانون ساماندهی صنعت خودرو تکالیف دستگاه‌ها در حوزه خودرو مشخص شده و مواردی هم در حوزه حفظ محیط‌زیست آمده است. در یکی از تبصره‌های ماده ۱۰ این قانون اشاره شده که به ازای تولید هر چهار خودرو و موتورسیکلت، یک خودروی فرسوده باید از رده خارج شود. این تبصره برای جبران آمار اسقاطی است که بعد از ممنوعیت واردات خودرو به صفر رسید. بنابراین به این دلیل که ارائه گواهی اسقاط خودرو فقط مربوط به خودروهای وارداتی است و خودروسازان داخلی هیچ مسئولیتی برای اسقاط خودروهای فرسوده نداشتند، از سال ۹۶ که واردات خودرو ممنوع شد، عملاً اسقاط خودرو نیز به کما رفته است.»
اکنون به نظر می‌رسد افزایش قیمت خودروها متأسفانه بر روند اسقاط خودروهای فرسوده که آثار زیانباری بر آلودگی هوای کلانشهرها دارند، تاثیر گذاشته و موجب کاهش انگیزه صاحبان خودروهای فرسوده برای تعویض و از رده خارج کردن خودروی‌شان میشود. به نظر می‌رسد دولت محترم برای حفظ سلامت مردم و حفاظت بیشتر از محیط‌زیست، باید نظارت بیشتری بر تصمیماتی چون افزایش قیمت خودرو داشته باشد و علاوه‌بر آن مشوق‌های دیگری را در این زمینه لحاظ کند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
فهم تازه از وحدت میدان‌ها و شبکه معارض با آن(یادداشت روز)
اخبار ویژه
عراقچی: مذاکره با آمریکا هیچ مبنایی ندارد
تشییع پیکرهای مطهر 300 شهید گمنام در سراسر کشور همزمان با سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا(س)
ماهواره «فخر 1» ارتش با موفقیت به فضا پرتاب شد
ابهام در اثرگذاری تهدیدهای ترامپ از نگاه معمار تحریم‌های ایران
حزب‌الله در جنگ اخیر بسیار قوی‌تر از ۲۰۰۶ ظاهر شد (خبر ویژه)
نظر متفاوت رئیس سازمان محیط زیست با کارشناسان درباره جایگزینی خودروهای فرسوده
پزشکیان: اجرای توافق جامع میان ایران و چین را با جدیت پیگیری می‌کنیم
ایران هیچ‌گاه برابر آمریکا تسلیم نخواهد شد
مدیرعامل جدید سایپا تعیین شد
دستاوردهای جدید هوانیروز دهه فجر رونمایی میشود
حشدالشعبی: نمی‌توانیم چشم خود را بر روی اقدامات تروریست‌ها در سوریه ببندیم
