زیر پوست توافق فتح و حماس برای اداره مشترک غزه
علی‌اصغر زرگر
کارشناس مسائل بین‌الملل
قبل از هر چیز باید توجه داشت که اسرائیل اصولا برای آینده غزه هیچ استراتژی خاصی نداشته و صرفاً برخی اعتقاد داشتند که اسرائیل به دنبال کوچ فلسطینی‌ها از غزه و تسلط بر آن به عنوان زمین سوخته است. با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد که اسرائیل به دنبال ختم جنگ در غزه و رسیدن به یک راه حل نهایی برای پایان دادن به کشتار در این منطقه است. اسرائیل یکی از اهداف خود در جنگ غزه را ریشه‌کن کردن حماس و اداره غزه توسط یک گروه و جریان به غیر از حماس اعلام کرده بود اما به نظر می‌رسد که حالا به دنبال توجیه این شکست خواهد بود. به عبارت دیگر مقامات اسرائیل می‌توانند اینگونه توجیه کنند که حالا به دنبال پایان دادن به جنگ در غزه هستند. در مقابل جنبش‌های فتح و حماس هم احتمال دارد به این نتیجه رسیده باشند که باید در شرایط فعلی یک نقشه راه جدید را برای مدیریت غزه و رسیدگی به وضعیت فلسطینی‌ها دنبال کنند.
برخی از داده‌ها و مستندات موجود نشان می‌دهد که کمیته مشترک فتح و حماس برای اداره غزه و آینده آن می‌تواند یک نوع پوشش برای اقدامات اسرائیل باشد؛ چراکه اساساً تایید مقامات این کمیته توسط تشکیلات خودگردان فلسطین انجام خواهد شد. از سوی دیگر، رد پای کشورهای عربی در این طرح به انضمام نظارت و هدایت امور توسط اسرائیل می‌تواند گویای این موضوع باشد که یک سناریوی مهندسی شده در خصوص مدیریت غزه در دستور کار قرار گرفته است. این در حالیست که اسرائیل می‌تواند ادعا کند که حماس را مورد هدف قرار داده و حتی بحث آزادی اسرای دو طرف را پیش بکشد و در نهایت اوضاع را به سمت و سویی ببرد که مدعی شود تل‌آویو به اهداف خود در جنگ غزه رسیده است تا در نهایت قبل از ورود ترامپ به کاخ سفید شاهد آتش‌بس در این باریکه باشیم.
در این فضا، حماس و فتح هم می‌توانند اوضاع را به این سمت ببرند که آنها هم انتقام خود را از اسرائیل گرفته‌اند و در نهایت به سمت این موضوع بروند که غزه هم توسط یک جریان مانند تشکیلات خودگردان فلسطین اداره خواهد شد. در کل به نظر می‌رسد که طرح مذکور توسط اسرائیل مطرح شده است و در نهایت ممکن است تشکیلات خودگردان فلسطین این طرح را به عهده بگیرد و اعلام کند که نمی‌گذارد جریان‌های مسلح دیگر در این منطقه فعالیت کنند. تمامی این مولفه‌ها نشان می‌دهد که هر دو طرف جنگ در غزه به این خروجی رسیده‌اند که باید جنگ در این منطقه متوقف شود و فلسطینی‌ها به خانه و کاشانه خود بازگردند.
تمامی این مسائل در حالی اتفاق می‌افتد که به نظر می‌رسد نه تنها اسرائیل بلکه حماس هم به این نتیجه رسیده که می‌بایست توافقی مانند آتش‌بس لبنان مطرح شود تا بتوانند بحران کنونی در غزه را سر و سامان بدهند. از سوی دیگر باید توجه شود که اسرائیل هم از حیث نظامی و امنیتی به شدت ضعیف شده و حتی توان ادامه این جنگ را ندارد و به همین جهت است که می‌گویم تمام طرف‌ها به نوعی خواهان پایان درگیری همانند لبنان هستند. به این جهت می‌توان گفت که اسرائیل حتی از این طریق به دنبال کنترل و مدیریت غزه است و به همین دلیل کشورهای عربی هم با این طرح مخالفت نخواهند کرد.
