ایجاد نظام دموکراتیک در سوریه ناممکن است
علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌الملل و استاد دانشگاه در ارتباط با تحولات میدانی اخیر سوریه که منجر به سقوط بشار اسد شد، به «تجارت» گفت: «بر خلاف آن‌چه تصور می‌شود تحولات اخیر سریع نبود؛ بلکه مجموعه‌ای از کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ماهها و شاید سال‌ها روی آن کار و برنامه‌ریزی کرده بودند. هر چند ترکیه نقش نخست را در حمایت از گروههای معارض بر عهده داشت اما این روند با کشورهای آمریکا، اسرائیل، عربستان، اتحادیه اروپا و چه بشا روسیه هماهنگ شده بود.»
وی افزود: «هدف اصلی تحولات جاری در سوریه، کاهش نفوذ و عمق استراتژیک ایران در منطقه بود. کشورهای اروپایی و آمریکا همواره تلاش داشتند ایران را به عنوان بر هم زننده موازنه قوا و ثبات در منطقه معرفی کنند. در نتیجه اتحادی نانوشته را علیه تهران و متحدانش امضا و در نهایت آن را در میدان سوریه اجرا کردند. در سطح دیگر، مساله اصلی‌ای که باید در میانه تحولات اخیر مورد توجه واقع شود، امنیت اسرائیل است. کشورهای اروپایی و آمریکا برای امنیت اسرائیل، از برکناری حکومت سکولار بشار اسد توسط اسلام‌گراهای تندرو حمایت کردند. در مجموع می‌توان تا این لحظه ترکیه را برنده اصلی میدان تحولات و ایران را بازنده مورد ارزیابی قرار داد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل در بخش دیگری از اظهارات خود در ارتباط با آینده سوریه بعد از سقوط بشار اسد اظهار داشت: «به طور حتم ایجاد یک نظام دموکراتیک و مردمی با توجه به بازیگران اصلی نقش‌آفرین رد صحنه سقوط حکومت بشار اسد، ناممکن و نامحتمل است. این‌که مجددا سامان و ثبات سیاسی نیز به کشور سوریه بازگردد در آینده کوتاه مدت به هیچ عنوان ممکن نیست. اما باید توجه داشت که فرهنگ مردمان سوریه با فرهنگ غربی و سکولار در هم آمیخته است. سطح سواد سیاسی و اجتماعی شهروندان سوری نیز بسیار بالاتر از کشورهای عرب منطقه است. بنابراین این‌که سرنوشتی همانند لیبی یا عراق 2013 در انتظار سوریه باشد بسیار بعید به نظر می‌رسد. بر این بارو هستم که جنگ داخل در سوریه بسیار بعید خواهد بود.» بیگدلی در بخش پایانی اظهارات خود پیرامون راهبرد مناسب برای ایران بعد از سقوطز حکومت بشار اسد تاکید کرد: «ایران باید عقلانتی سیاسی را در پیش بگیرد و نگاه خود را به جهان پیرامون و تحولات آتی تغییر بدهد. مهم‌ترین مساله رد این بین ضرورت تغییر نگاه از بیرون به درون است. یعنی باید استراتژی چند ساله کشور که همواره بر نفوذ در منطقه متمرکز بود به سوی بهبود اوضاع اقتصاد و معیشت رد داخل کشور معطوف شود. باید هوشمندانه این مساله را بپذیریم که منطقه در حال پوست‌اندازی بوده و یک نظم جدید در حال شکل‌گیری است. استراتژیست‌های کشورمان باید هوشمندانه تحولات و محیط جدید را مورد مداقّه قرار دهند. در ارتباط با حکومت جدید سوریه نیز باید ایران عدم دخالت در امور این کشور را در پیش بگیرد. حداقل در بازه زمانی کنونی سکوت مطلق می‌تواند بهترین و مناسب‌ترین استراتژی ممکن باشد.»
