اثرگذاری تحولات سوریه در آینده بازار نفت
گروه اقتصادی-زهرا سلیمانی: تحولات اخیر در سوریه چه اثراتی بر زنجیره تامین انرژی در جهان و منطقه خواهد داشت؟ علی شمس اردکانی در پاسخ به این پرسش می گوید:« هر نوع نا امنی و سیال بودن رخدادها باعث بروز نوسان در حوزه های مختلف از جمله انرژی می شود اما با توجه به اینکه سوریه وزن سنگینی در تولید نفت و گاز در سطح منطقه محسوب نمی شود تحولات اخیر تاثیر عمیقی بر قیمت نفت و گاز نخواهد داشت.» اغلب میادین نفتی سوریه در شمال شرقی این کشور قرار دارند، ذخایر نفت سوریه در دو منطقه اصلی تولید کننده نفت قرار دارد. اولین میدان هایی که توسعه یافتند، میدان هایی بودند در اطراف سویدیه در شمال شرقی استان حسکه و منطقه دوم در دره فرات قرار دارد که از دیرالزور تا مرز عراق ادامه دارد. چاه های سوریه دو نوع نفت خام تولید می کنند: سنگین (که عمدتاً در میادین جزیره متمرکز شده است) و سبک (که ساده ترین پالایش است و در دیرالزور متمرکز است).اما مساله مهمتر در حوزه انرژی آن است که سوریه ترانزیت بسیاری از خطوط لوله در منطقه از مصر و لبنان تا عراق، ایران و...را در دست دارد. این نقش ویژه ارتباطی در حوزه انرژی باعث شده تا بسیاری از کشورهای منطقه و جهان با نگرانی تحولات این کشور را دنبال کنند. اما آیا این نگرانی ها باعث افزایش قیمت نفت خام می شود؟
علی شمس اردکانی دیپلمات سابق، استاد دانشگاه و رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران در گفتگو با تجارت درباره تحولات سوریه و اثری که این تحولات بر بخش انرژی جهانی و منطقه ای خواهد داشت می گوید:«هرچند هر نوع نا امنی سیاسی و امنیتی در منطقه خاورمیانه دامنه اثرگذاری قابل توجهی دارد، اما میزان تولید نفت و گاز سوریه به اندازه ای نیست که فقدان آن باعث تحول شگرفی در اتمسفر انرژی منطقه و جهان و نوسانات قیمتی شود. جهان به اندازه ای ذخایر انرژی دارد که در یک چنین بزنگاه هایی از آنها بهره جوید. سوریه قبل از جنگ2011 روزانه 350 هزار بشکه نفت تولید می کرد که بیش از نیمی از آن را صادر می کرد. اما قبل از تحولات اخیر به طور متوسط حدود 24هزار بشکه نفت در روز تولید می کند که تنها بخشی از نیازهای داخلی را پوشش میدهد. ایران بخشی از نیازهای این کشور به نفت را تامین می کرد.»
شمس اردکانی ادامه می دهد:«بحث اصلی امروز آن است که چگونه برنامه ریزی شود که این ظرفیت های اضافه نفتی و محصولات هیدرو کربنی وارد بازار مصرف نشده و محیط زیست را به هم نزند. هر ملکول هیدرو کربن چند مولکول گاز کربن تولید می کند و باعث افزایش آلودگی هوا می شود. امروز جهان به همکاری مثبت بین المللی و روابط تنگاتنگ نیاز دارد تا بتواند co2 تا 2030را کنترل کند. این روند مهار و کنترل با حضور ترامپ و دیدگاهی که او در خصوص کنوانسون های جلو.گیری از آلودگی های جوی هوا دارد، بسیار دشوار شده است. اگر این ذرات آلوده کننده مهار نوشند، هیچ چیزی روی زمین مستقر نخواهد شد و سیل و طوفان و خشکسالی و مهاجرت های گسترده به وقوع می پیوندد.»
این دیپلمات یادآور می شود:« این مهاجرت ها چه از نظر جهانی و چه از منظر منطقه ای نگران کننده است. بیش از نیمی از مردم سوریه به دلیل مشکلات اخیر به کشورهایی چون اردن و ترکیه و...مهاجرت کرده اند. در سطح جهان هم مهاجرت به کشورهای توسعه یافته مثل اروپا و آمریکا و کانادا با سرعت در حال گسترش است. این روند در سطح داخلی هم در حال وقوع است. امروز بسیاری از ایرانیان از اصفهان و یزد و...به سمت شمال کشور مهاجرت می کنند. این در حالی است که ایران باید زمینه رشد و توسعه در سواحل مکران را فراهم کند تا جهت مهاجرتی به سمت سواحل خلیج فارس انجام شود. بنابراین یکی از مهمترین خروجی ها رخدادهای سو.ریه، مهاجرت های فزاینده است.»
شمس اردکانی در پاسخ به این پرسش تجارت که سوریه در مسیر ترانزیت لوله های نفتی و گازی قرار دارد؛ آیا تحولات اخیر ممکن است روی امنیت این خطوط انرژی اثر بگذارد، می گوید:«موضوع اصلی میزان تولید نفت و گاز در سوریه است. این حجم تولید به اندازه ای نیست که نگرانی ایجاد کند. چرا که وسریه وزنی در حوزه انرژی به شمار نمی رود. وقتی عراق دچار مشکل شد، قیمت نفت خام جهانی دچار نوسان شد، چون عراق یکی از تولید گکنندگان اصلی اوپک بود. یا جنگ ایران و عراق باعث بروز نوساناتی شد، چون 12کشور قدرتمند در حوزه انرژی دچار تنازعاتی شده بودند. اما در مورد سوریه این حد از نگرانی را نمی توان متصور شد. بعید می دانم قیمت نفت خام در اثر این تحولات رشد پیدا کند. اما مسئولان ایرانی باید نگران ریزگردها و آلودگی های مرتبط با سوریه و اثر آن بر داخل کشورمان باشند.»