بنویسید سوریه بخوانید لیبی و عراق
[عبدالباسط انصاری] با ادامه هرج و مرج در سوریه و شدت گرفتن تحولات پس از براندازی حکومت این کشور، لحظه به لحظه بر دامنه تنش و نگرانی از وقوع بحران‌های گسترده افزوده می‌شود. در شرایط خلأ قدرت و فقدان چشم‌انداز برای ایجاد ساختار جدید، رژیم صهیونیستی فرصت را برای مداخله در سوریه و از بین بردن زیرساخت‌ها و احتمالا اشغال بخش‌هایی از خاک کشور مناسب دیده است و با اعلام رسمی نتانیاهو درباره الغای توافق 1974با سوریه درباره منطقه حائل تا عمق 20 تا 25کیلومتری مرز و ادامه بمباران مناطق مختلف خاک سوریه و همچنین عدم‌واکنش جدی تحریرالشام در برابر این مداخلات به‌نظر می‌رسد صهیونیست‌ها برنامه جدی‌ای برای ادامه مداخلات در این کشور دارند و سوریه با خطر جدی اشغال از سوی رژیم جعلی صهیونیستی مواجه است. مواضع مقامات افراطی صهیونیست نشان می‌دهد آنها علاوه بر خاک فلسطین به خاک سوریه و برخی دیگر از کشورهای عربی طمع دارند. با وجود اعلام تحریرالشام درباره مدیریت شرایط، پرهیز از حمله به اماکن دولتی و مشارکت حمله اقوام و طوایف در حکومت جدید، به‌نظر می‌رسد هرج و مرج در این کشور ادامه دارد.
ترور علما و دانشمندان سوریه، به سبک عراق بعد از اشغال
نگرانی از ترور نخبگان سوری به مانند نخبگان عراقی در روزهای سقوط حکومت صدام و اشغال این کشور توسط آمریکا در حال تحقق است. صبح سه‌شنبه خبرهایی در رابطه با ترور حمدی اسماعیل ندی شیمیدان برجسته و نخبه سوری در منزل‌اش انتشار یافت که سریعا تأیید شد. علاوه بر وی منابع محلی از ترور شیخ توفیق البوطی فرزند شیخ رمضان البوطی از علمای با نفوذ سوریه خبر دادند. به‌نظر می‌رسد در پس این ترورها سرویس‌های جاسوسی آمریکا و اسرائیل به شکل مستقیم و غیرمستقیم حضور دارند تا کشور سوریه دچار خلأ نیروی انسانی و از این حیث با بحران مواجه شود.
سریال عراق تکرار شد
حمود النوفلی، دانشیار دانشگاه سلطان قابوس عمان در صفحه ایکس خود درباره این ترورها نوشت: «سریال عراق آغاز شد. قتل شیخ توفیق البوطی فرزند شیخ محمد البوطی توسط مهاجمان ناشناس در پایتخت دمشق و ترور حمدی اسماعیل ندی، دانشمند شیمی آلی و متخصص صنایع دارویی در منزلش در دمشق. اگر در این دوره از دانشمندان محافظت فوری صورت نگیرد، فاجعه روی خواهد داد.»
ادامه شایعات درباره زندان‌های مخفی در سوریه
با آزادی زندانیان از زندان‌ها در شهرهای مختلف، شایعات درباره وجود زندان‌های مخفی و مخوف در سوریه قوت گرفت. هر چند وجود تعدادی از این زندان‌ها به سبب بسته بودن سیستم حکومتی سوریه قابل انکار نبود، اما برخی افسانه سرایی‌ها و جعلیات درباره این زندان‌ها نیز در فضای مجازی تکذیب شد و جعلی بودن آن به اثبات رسید. پس از گشایش زندان صیدنایا و قوت گرفتن شایعات درباره بخش‌های مخفی زیرزمینی آن، گروه موسوم به دفاع مدنی سوریه(کلاه سفیدها) که از معارضان اسد بود، اعلام کرد بخش مخفی در زمین این ساختمان یا سلول‌های مخفی خاصی در آن یافت نشده است.
آمریکا: ما اسد را سرنگون کردیم
درحالی‌که آمریکا در روزهای اخیر درصدد نمایش ژست مصلح و بی‌طرف در تحولات سوریه بود، که اکنون متیو میلر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا صراحتا از مداخله این کشور در زمینه‌سازی برای سقوط حکومت سوریه سخن گفته و عنوان کرده است: «سیاست آمریکا منجر به سرنگونی بشار اسد شد... رویکرد مسئله سوریه در آخرین مراحل دولت باراک اوباما ایجاد شد و تا آخرین روزها ادامه یافت و در نهایت به وضعیتی که اکنون در آن هستیم، منجر شد... رویکردهای دولت فعلی آمریکا نیز برای تضعیف حامیان اصلی اسد، روسیه، ایران و حزب‌الله است».
دو کشته در حمله اسرائیل و یک کشته در درگیری‌های داخلی
در پی هرج و مرج ناشی از خلأ دولت و ساختار در سوریه، درگیری میان برخی گروه‌ها همچنان ادامه دارد. درپی تظاهرات علیه نیروهای دمکراتیک سوریه موسوم به قسد که از اقوام کرد هستند، در شهر دیرالزور یک نفر کشته شد. به نوشته مهر درگیری بر سر ورود طیفی از نیروهای شورشی موسوم به ردع العدوان و تحویل مناطقی از این استان به آن به جای نیروهای قسد بوده است. علاوه بر این در پی ادامه حملات رژیم صهیونیستی به انبارهای ارتش سوریه در درعا، دست‌کم دو نفر کشته و چندین نفر نیز زخمی شدند.
حملات هوایی بی‌سابقه اسرائیل به سوریه؛ هدف گرفتن رادارها، بنادر و زیرساخت‌ها
مطابق اعلام رسانه‌ها، حملات رژیم صهیونیستی به سوریه در شامگاه دوشنبه و روز سه‌شنبه ادامه یافت و تاکنون بالغ بر 300مورد شده است. پس از نفوذ ارتش اسرائیل تا عمق 14کیلومتری خاک روسیه و اشغال بخش‌هایی از جولان، قنیطره و بمباران گاه و بیگاه دمشق، اکنون حملات اسرائیل به سوریه هدفمندتر شده است. تصویر حمله به یک مرکز تحقیقاتی در حوالی دمشق در فضای رسانه‌ای انعکاس گسترده‌ای داشت. مهر به نقل از الجزیره در این رابطه نوشت: «جنگنده‌های رژیم صهیونیستی حومه لاذقیه سوریه را بمباران کردند. این حملات حومه قدسیا و جبال القلمون در ریف دمشق و اطراف تلبیسه در حومه حمص و بلندی‌های لاذقیه و همچنین حومه دمشق و حمص و بلندی‌های لاذقیه، رادارها و مراکز پدافند هوایی و موشک‌های سوریه را هدف قرار دادند. پیشتر نیز جنگنده‌ها و کشتی‌های جنگی سوریه توسط رژیم صهیونیستی منهدم و نابود شده بودند.» همچنین المیادین از حملات اسرائیل به رقه، حلب و جرمایا نوشته و از حمله اسرائیل به مقرهای اطلاعاتی ارتش سوریه، انهدام ستاد اطلاعات سوریه و تعدادی از سامانه‌های پدافندی این کشور خبر داده است.
تانک‌های اسرائیلی در نزدیکی دمشق
علاوه بر این صبح سه‌شنبه رسانه‌های منطقه‌ای همچون المیادین خبر از پیشروی اسرائیل تا 20کیلومتری عمق خاک سوریه نوشتند و از برنامه اسرائیل برای حرکت به سمت دمشق خبر دادند. مهر در این رابطه به نقل از المیادین آورده است: «اشغالگران صهیونیست در حومه جنوبی ریف دمشق نزدیک مرزهای لبنان پیشروی کرده‌اند. همچنین روستای حینه توسط این عناصر اشغال شده و آنها به نزدیکی خان الشیخ رسیده‌اند. تانک‌های رژیم صهیونیستی در سه کیلومتری شهر قطنا واقع در حومه جنوبی ریف دمشق و ۲۰ کیلومتری پایتخت سوریه قرار گرفته‌اند. منابع میدانی اعلام کردند که روستاها و مناطق عرنه، بقعسم، الریمه، حینه، قلعه جندل، الحسینیه و جیاتا الخشب در ریف دمشق اشغال شده‌اند. رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که ۹ روستا در حومه جنوبی ریف دمشق به اشغال صهیونیست‌ها درآمده است.»
نتانیاهو: جولان بخش جدایی ناپذیر اسرائیل است/اسرائیل خاورمیانه را تغییر می‌دهد
پس از استقبال اولیه نتانیاهو از فروپاشی حکومت سوریه و اعلام صریح توافق 1974در زمینه منطقه حائل با کشور سوریه وی به تأکید بر ادامه تجاوزهای این رژیم در جولان و دیگر نقاط سوریه پرداخت. ایرنا به نقل از وی در این رابطه آورده است: «امروز همه اهمیت تسلط ما بر بلندی‌های جولان را درک می‌کنند. بر منطقه حائل در جولان مسلط شدیم و به ارتش دستور داده‌ام که برای جلوگیری از آسیب به اسرائیل هر اقدام لازمی را انجام دهد. نتانیاهو در ادامه با اشاره به سقوط نظام سوریه گفت: روز یکشنبه نظام اسد پس از ۵۴ سال حکومت سرنگون و فصل جدیدی در تاریخ خاورمیانه آغاز شد. محور شر هنوز نابود نشده است و اسرائیل، خاورمیانه را تغییر می‌دهد و جایگاه خود را به‌عنوان کشور محوری در منطقه تقویت می‌کند. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی افزود: جنگ را پیش از تحقق اهداف آن متوقف نخواهیم کرد.»
تحلیل‌های ضد‌‌ونقیض از علل سقوط حکومت سوریه
درحالی‌که بحث بر سر علل سقوط حکومت اسد و عوامل خارجی دخیل در آن ادامه دارد که برخی کارشناسان از نزدیکی اسد به اعراب و تلاش برای فاصله‌گذاری با ایران به‌عنوان یکی از عوامل سقوط وی نام می‌برند. هر چند از سوی دیگر روزنامه واشنگتن پست آمریکا، از رد پیشنهادات دولت آمریکا در زمینه قطع ارتباط محور مقاومت و دوری از ایران از سوی اسد خبر داده است. تأیید صحت این تحلیل‌ها نیازمند گذر زمان است اما بعید نیست منابع غربی برای مخفی کردن در تحولات سوریه تحلیل‌های جهت داری انتشار دهند تا در فضای پر ابهام، نقش اشتباهات اسد و مداخلات غربی در سقوط حکومت وی، گم شود.
سکوت عجیب جولانی و ترک‌ها در برابر تجاوزات اسرائیل
هدف اسرائیل از حملات وحشیانه به سوریه چیست؟
در حالی حملات اسرائیل به سوریه پس از سقوط حکومت این کشور رو به افزایش است که هنوز الجولانی سرکرده تحریرالشام و ترکیه به‌عنوان حامی تحریرالشام واکنش جدی اتخاذ نکرده‌اند و تلاش مؤثری برای توقف حملات اسرائیل انجام نداده‌اند. هر چند وزارت خارجه ترکیه در بیانیه‌ای به محکوم کردن لفظی این حملات اکتفا کرده است اما به‌نظر می‌رسد تحریرالشام ناتوان‌تر از آن است که به رویارویی جدی با اسرائیل بپردازد.
همچنین حملات اسرائیل به سوریه را از دو منظر می‌توان ارزیابی کرد؛ نخست انهدام زیرساخت‌های سوریه. دوم فراهم کردن بستر تجزیه این کشور.
درباره نکته نخست می‌توان گفت این پروژه در قالب لیبی‌سازی سوریه و پسرفت دادن این کشور همچون لیبی پس از سرنگونی قذافی است. با سقوط حکومت قذافی و کشته شدن وی درحالی‌که مردم لیبی در انتظار حکومت متحد و وحدت ملی و بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و رفاهی بودند، آمریکا و ناتو با مداخله نظامی و بمباران گسترده و هدفمند صنایع زیرساخت‌ها و تاسیسات کشور لیبی عملا این کشور را چند دهه به عقب بردند و سپس با مداخلات خود هم زمینه رشد گروهک‌ها و تشدید اختلافات طایفه‌ای را فراهم آوردند و هم با حکومت‌های چندگانه، شکاف و چندپارگی در این کشور را رقم زدند تا از بستر این شرایط هم مانع تحقق حکومت آزاد و رشد گرایش‌های اسلامی و ضد‌غربی شوند و هم منابع لیبی را غارت کنند.
در عراق پس از صدام نیز سناریوی مشابهی رخ داد و این کشور از حیث زیرساختی دچار پسرفت شدیدی گردید که تا دهه‌ها با چالش آن دست و پنجه نرم می‌کند. این سناریو توسط اسرائیل در سوریه نیز در حال پیاده‌سازی است تا سوری‌ها از حیث زیرساختی و نظامی و دفاعی بسیار دچار چالش شوند و حتی درصورت تشکیل حکومت و ساختار نسبتا مناسب، برای دهه‌ها نتوانند خطری متوجه اسرائیل کنند.
درباره نکته دوم نیز اینگونه می‌توان عنوان کرد تشدید ناامنی و بحران و جنایت، زمینه‌ساز رشد گروه‌ها و فرقه‌ها و طایفه گرایی شده و از بستر این وضعیت احتمال شکل‌گیری دولت‌های محلی در جای جای سوریه افزایش می‌یابد. در چنین شرایط و با توجه به پیچیدگی‌های محلی، تعدد طوایف، شکاف‌های قومیتی و بین استانی و مواردی از این دست، احتمال تجزیه طلبی افزایش یافته و ممکن است سوریه به دو، سه یا حتی چهار کشور تجزیه شود. تجزیه سوریه بهترین فرصت را برای صهیونیست‌ها جهت بلعیدن مناطق کوچک‌تر فراهم آورده و خطر یک کشور قوی و متحد در مرزهای سرزمین‌های اشغالی را رفع می‌کند.
براساس طرح استراتژیست‌های آمریکایی و اسرائیلی، هیچ کشوری در منطقه نباید قوی‌تر از اسرائیل باشد. بر این اساس تجزیه سوریه و پیاده‌سازی موفق چنین طرحی، می‌تواند الگوی مناسبی برای تسری این روند به عراق، یمن و حتی ایران باشد. دم زدن نتانیاهو از خاورمیانه جدید و جنگ طولانی را می‌توان در همین چارچوب ارزیابی کرد. اکنون در خلأ دولت اسد و فروپاشی حکومت سوریه، اسرائیل به عراق و ایران نزدیک‌تر شده و می‌تواند در این کشورها بحران‌سازی امنیتی بیشتری رقم زده و در جهت اهداف خود و پیشبرد پروژه‌های توسعه طلبانه یهود، گام‌های بلندتری بردارد.
پروژه اسرائیل بزرگ اکنون یک مانع جدی به نام سوریه را از مقابل برداشته و درصدد حذف دیگر موانع است. بر این اساس همراهی و همکاری عراق و ایران جهت بر هم زدن محاسبات امنیتی آمریکا و اسرائیل و تصرف منطقه ضرورت فوری دارد. همراه کردن روس‌ها البته با احتیاط و افزایش دادن اختلاف و فاصله بین روس‌ها و ترک‌ها می‌تواند در این چارچوب مؤثر باشد. مشروط بر اینکه ایران و عراق از حیث بازدارندگی نظامی و امنیتی خود را تقویت و طرح‌های استراتژیکی برای مقابله با اسرائیل تدوین کنند.
هشدار فیلسوف روس به ترکیه و اردوغان
در میانه بحث‌ها درباره نقش ترکیه در التهابات سوریه و سقوط حکومت این کشور، الکساندر دوگین فیلسوف مشهور روس و مشاور پوتین نیز با هشدار به ترکیه و اردوغان در زمینه مداخله در بر هم زدن کشور سوریه نوشت: «سوریه برای اردوغان یک دام بود. او یک اشتباه استراتژیک مرتکب شده است. به روسیه و به ایران نیز خیانت کرده است. او محکوم به شکست است. اکنون پایان ترکیه کمالی(آتاتورک) آغاز شده است. ما تا به امروز از تو حمایت کرده‌ایم. اما از این لحظه به بعد، پشیمان خواهی شد.»
