روزنامه اعتماد
1403/09/24
ايران و آينده سوريه ، دو تجربه ارتباطي- يك تغيير سياسي
يكم) برگرديم به ۶ دهه قبل؛ يك نكته ارتباطي: چرا در عراق، حزب بعث به دست تكريتي‌ها و اقليت اهل سنت افتاد و در سوريه به دست علويان و اقليت شيعه؟ چرا برژنف در شوروي سابق- به عنوان ميراث‌دار رويزيونيست‌ها و جريان بازنگري در حزب كمونيست مسكو، يعني خروشچف- اين توازن را ايجاد كرد؟ باوجود آنكه حزب بعث سوسياليست- ناسيوناليست بود و نه صرفا سوسياليست، چرا در تقسيم‌بندي جهان دوقطبي غرب و شرق، كاملا در بلوك شرق جاي گرفت؟ ولي با در نظر‌گيري توازن اقليت متفاوت در دو كشور عراق و سوريه هر دو حزب بعث نيز «هماهنگ با بلوك تعريف شده» عمل كردند؛ منتها درست در بزنگاه‌هايي كه از بلوك شرق و مسكو فاصله گرفتند؛ بلافاصله «زير پاي‌‌شان» خالي شد. دوم) «عدم مقاومت ارتش دمشق» در برابر تحريرالشام را نمي‌توان امر ساده‌اي قلمداد كرد، با اين تامل كه «تحولات اوكراين و توافق‌هاي اعلامي» در روزها و هفته‌هاي آينده، شايد بخشي از اين رفتار ارتش اسد را تبيين كند؛ يك نكته ارتباطي ديگر با رويكرد سياسي البته. سوم) جداي از آنچه رخ داد و گذشت، اينك «زمان ريل‌گذاري سياسي، ارتباطي» براي ايران است: «ريل تغيير با هدف تاثيرگذاري بر جامعه و تركيب حاكميت آينده دمشق». واقعيت اين است كه اضلاع سه‌گانه مثلث سوريه-اهل تسنن، كردها، اهل تشيع- در كنار مسيحيان و دروزي‌ها عملا دو راه را در برابر آينده سياسي اين كشور، متصور و محتمل مي‌كند: «حاكميت فراگير با انتخابات آزاد-جنگ داخلي و بن‌بست توافق ملي». چهارم) ما دو تجربه در برابر داريم: «افغانستان و عراق».در افغانستان نهايتا كار به حاكميت طالبان و پشتون‌ها با حذف همه اقوام ديگر منجر شد و در عراق - با تدبير ارتباطي و سياسي درست همه طرف‌ها- كار به حاكميت فراگير رسيد. پربيراه نيست اگر بگوييم در عراق، ما يكي از برندگان به شمار مي‌آييم، ولي در افغانستان، شايد جور ديگري انتظار داشتيم و نشد.
پنجم) اينك در حاكميت آينده دمشق، مي‌توان با اتخاذ يك ديپلماسي هوشمندانه- ارتباطي موفق و البته كاملا پيچيده، «بازيگر حاضر» بود نه غايب.
شرايط داخلي سوريه و اضلاع مثلث ياد شده نيز اين امكان را براي ايران فراهم مي‌كند كه اقليت شيعه، كردها و ديگر اقليت‌ها از حاكميت حذف نشوند. حضور آنها به دست بالاي ايران و البته نسبي خواهد انجاميد و غيبت آنها، همين معادله را برعكس مي‌كند. زمان، زمان تغيير و ريل‌گذاري تازه است. از فضاي گذشته بايد بيرون آمد و در فضاي جديد به بازيگري فعال تبديل شد. با اين تفاوت كه «ميدان سياست و ديپلماسي» با «ميدان نظامي» هرگز يكسان نيست و يك برنده هم ندارد.
آخر) تا همين جاي تحولات هم، ثابت شده است كه «توافقات پنهان» با آنچه «مواضع بازيگران جهاني و منطقه‌اي»، در ظاهر جلوه‌گر مي‌شود، متفاوت است.
نگاه به قطر و كاري كه در افغانستان با نظر واشنگتن كرد، در اين روزها شايد كمتر از نقش آنكارا در سوريه نباشد، چرا؟ چون همه مي‌خواهند بازيگر فعال باشند و يكي از برندگان ماجرا.
اين همه، البته در گروي درك زمان و فرصت‌هايي است كه شايد به ساعت و روز تبديل شده تا هفته و ماه. فرصت از دست نرود.همين و بس.
سایر اخبار این روزنامه
معجزه مذاکره
بازي دشمن در زمين ما؟
رییس جمهور خواستار کاهش دو درجه از دماي منازل و محل كار شد
روزهاي سرد و سخت چراغي خاموش كنيم!
رقابت بي‌پايان از لبنان و سوريه تا تهران!
سرمايه آنكارا در شام نقد شد!
روز دلار توافقی
جهان باید ما را به عنوان كشوري امن بشناسد
نظريه‌پردازي درباره ايران
خوب، بد، خنثي
فقط يك نمونه
عبرت از نُه سقوط! (۱)
ايران و آينده سوريه دو تجربه ارتباطي- يك تغيير سياسي
قانون حجاب وامكانات قوه قضاییه
قانون حجاب و پايان گردشگري ايران
نقد علمي؛ راهي براي تحقق تحول علوم انساني
از قلب مادر تا قلب ايران!
مستند به مثابه سينماي عامه‌پسند
مادربزرگ پنج ستاره مراقبت پنج ستاره
در پايان برنامه هفتم دستيابي به 15 ميليون گردشگر ميسر نيست
خداوند غرور مرا ديد
فقط يك نمونه
عبرت از نُه سقوط! (۱)
ايران و آينده سوريه ، دو تجربه ارتباطي- يك تغيير سياسي
قانون حجاب وامكانات قوه قضاییه
قانون حجاب و پايان گردشگري ايران
