سوخت شدن ۱۲ میلیارددلار از درآمد صنایع
گروه صنعت و تجارت: کارشناس معتقدند که سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار از تولید و صادرات صنایع کشور تحت تاثیر سهمیهبندی گاز و برق از بین میرود. بار دیگر سایه خاموشی ها گردش چرخ صنعت را کند کرد. درحالی که مسئولان شرکت پخش فرآوردههای نفتی، مدعی هستند که سوخت مورد نیاز برای فعالیت نیروگاهها بیشتر از سال گذشته تامین شدهاست. در سال جاری تاثیر ناترازی انرژی بیشتر نمایان شده و سهمیهبندی برق در پاییز نیز ادامه دار شده است و درنهایت صنایع قربانی آن شدند. به گزارش تجارت به نقل از خبرگزاری بازار، شرکتهای صنعتی به واسطه کاهش فشار گاز، زمستان با کمبود سوخت بیشتری مواجه هستند. به عبارت دیگر برخی صنایع انرژی بر در زمان سهیمهبندی سوخت در طول هفته مجبور هستند حداقل دو روز را به طور کامل تعطیل کنند. این مساله منجر میشود که در ماه 30 درصد از تولید خود را از دست بدهند. از آنجایی که هزینهها شرکت همچنان پایدار میماند عملا میزان سود شرکتها به شدت کاهش مییابد. به عبارت دیگر درآمدی که در نتیجه تولید چند روز در هفته به دست میآورند صرف حقوق کارکنان و هزینه نگهداری و ... میشود. به گفته فرشید شکرخدایی صنایعی که برای تامین برق مورد نیاز خود سرمایهگذاری کرده بودند نتوانستند از آن برای کارخانه خود استفاده کنند. چراکه وزارت نیرو میگوید برقی در ایران تولید میشود پس وزارت نیرو درباره نحوه مصرف آن تصمیمگیر است. بنابراین بنگاههای اقتصادی عملا مجوز نیروگاهی که برای تامین برق واحد تولیدی گرفتهاند را به شبکه دادهاند. فرشید شکرخدایی رییس کمیسیون سرمایهگذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی ایران گفت: ناترازی انرژی سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار را در مجموع به اقتصاد کشور خسارت وارد میکند که بخش عمده آن شامل کاهش درآمد صنایع انرژیبر است. به همین دلیل در حال حاضر باید اولویت سرمایهگذاری بخش انرژی باشد. اما بخش خصوصی استقبال چندانی برای سرمایهگذاری در حوزه نیروگاه ندارد. چراکه در سالهای گذشته بخش خصوصی در انرژی تجدیدپذیر سرمایهگذاری کرده اما نقره داغ شدند. به عبارت دیگر وزارت نیرو هزینه فروش ناشی از تحویل برق نیروگاههای بخش خصوصی به شبکه برق را نداده است. به همین دلیل لزومی ندارد دوباره بخش خصوصی برای سرمایهگذاری وارد این صنعت شود. او افزود: حتی صنایعی که برای تامین برق موردنیاز خود سرمایهگذاری کرده بودند نتوانستند از آن برای کارخانه خود استفاده کنند. چراکه وزارت نیرو میگوید برقی در ایران تولید میشود پس وزارت نیرو درباره نحوه مصرف آن تصمیمگیر است. بنابراین بنگاههای اقتصادی عملا مجوز نیروگاهی که برای تامین برق واحد تولیدی گرفتهاند را به شبکه دادهاند. آیا در چنین شرایطی بازهم باید منتظر سرمایهگذاری واحدهای صنعتی جدید در تولید برق باشیم؟ او تاکید کرد: در حالی که برق تولیدی متعلق به سرمایهگذار است، وزارت نیرو با سیاستگذاری غلط صنایع را به چالش کشیده است، آن هم در مقطعی که کشور به ارز صادرات غیرنفتی نیاز دارد. بنابراین سیاست فشار به صنایع برای جبران کسری برق در شبکه خانگی ادامه دارد و تولید صنایع نیز همچنان کاهش است که خود دلیلی بر ناترازی ارزی است. این چرخه در نهایت اثر تورمی نیز دارد، زیرا وقتی صنایع با کاهش صادرات مواجه میشوند ارز کمتری به کشور وارد میشود. این مسأله منجر به افزایش قیمت ارز و رشد تورم در جامعه میشود.
میزان آسیب کمبود انرژی به صنایع
همچنین حمید حسینی عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: در ایران تابستان برق واحد های صنعتی حداقل ۴۵ روز سهمیهبندی میشود در این بازه زمانی کارخانجات هر هفته دو یا سه روز قطعی برق دارند. در زمستان نیز حداقل ۴۵ روز قطعی گاز ندارند. با توجه به اینکه ارزش تولید صنعت پتروشیمی حدود 16 میلیارد دلار است که حدود 5 میلیارد دلار در بازار داخلی و 12 میلیارد دلار در بازار خارجی عرضه دارند. وقتی 45 روز تابستان قطعی برق اعمال میشود حدود 30 درصد ظرفیت تولید آنها کاهش می یابد و در زمستان به دلیل قطعی گاز 50 درصد کاهش تولید میدهند. پس در ماههای زمستان 750 میلیون دلار کاهش تولید در ماه دارند که با در نظر گرفتن قطعی برق در تابستان میتوان برآورد که در سال حدود ۳ میلیارد دلار خسارت ناترازی انرژی وجود دارد. حمید حسینی میگوید: صنعت فولاد نیز حدود 6 میلیارد دلار در سال صادرات دارد؛ یعنی ماهانه 500 میلیون دلار ارزش کالای صادراتی فولاد است. وقتی در سال سه ماه به دلیل سهمیهبندی برق و گاز کاهش تولید دارند در ماه حدود 200 میلیون دلار از صادرات آنها افت خواهد کرد. او افزود: صنعت فولاد نیز حدود 6 میلیارد دلار در سال صادرات دارد؛ یعنی ماهانه 500 میلیون دلار ارزش کالای صادراتی فولاد است. وقتی در سال سه ماه به دلیل سهمیهبندی برق و گاز کاهش تولید دارند در ماه حدود 200 میلیون دلار از صادرات آنها افت خواهد کرد. البته اگر میزان کاهش عرضه داخلی فولاد را در نظر بگیریم میزان کاهش درآمد صنعت فولاد بیش از ۳ میلیارد در سال خواهد بود. حسینی تصریح کرد: در شرایط کنونی ایران سومین تولیدکننده بزرگ گاز دنیا است. به همین دلیل اگر برنامه ریزی در صنایع برای بهینهسازی مصرف انجام شود ناترازی از بین میرود. اما صنایع ۹ ماه سال را بدون در نظر گرفتن محدودیت، انرژی یارانهای با حداکثر هدررفت مصرف میکنند. از طرف دیگر در حال حاضر مصرف گاز خانوارها به 600 میلیون متر مکعب رسیده که نسبت به 250 میلیون لیتر قبل خیلی بیشتر شده است. پس با توجه به دامنه تغییر مصرف گاز امکان بهینهسازی مصرف نیز وجود دارد. بیتوجهی به بهینهسازی باعث شده در سال حدوده 300 میلیون لیتر سوخت موردنیاز نیروگاهها با مازوت و ... جبران شود که تبعاتی آن یعنی آلودگی هوا هم اکنون قابل رویت است. در ادامه او گفت: یکی از دلایلی که منجر شده امروز صنایع با مشکل سوخت مواجه شوند چالش در تامین سوخت نفت و گاز است. عمده ذخایر گازوئیل سال گذشته به دلیل مشکلی که برای یکی از خطوط گاز رخ داده بود توسط صنایع کشور مصرف شد. به همین دلیل در مقطع کنونی سهمیهبندی سوخت برای صنایع و نیروگاهها اعمال شده است. اگر در زمستان نتوانیم سوخت موردنیاز را تامین کنیم کار بسیار سختتر خواهد بود. چراکه سهمیهبندی در مقطع کنونی حتی برای بخش خانگی قابل تحمل است، اما در سرمای زمستان امکان سهمیهبندی گاز برای بخش خانگی ممکن نیست.