بی‌میلی قطری‌ها برای تجارت با ایران
گروه صنعت و تجارت: در حال حاضر سهم تجارت ایران و قطر ۲۰۰ میلیون دلار است که در برخی از سال‌ها این عدد به رقم ۲۵۰ میلیون دلار نیز افزایش یافته است، اما به گفته فعالان اقتصادی این رقم نسبت به ظرفیت تجاری دو کشور رقم بسیار پایینی محسوب می‌شود و امکان رسیدن حجم تجاری دو کشور به یک میلیارد دلار وجود دارد. در مذاکرات سال ۱۴۰۱ که بین مسئولان ایرانی و قطری صورت گرفت، بحث زیرساخت‌های تجاری از جمله تسهیل حمل‌و‌نقل دریایی کالا نیز مطرح شد تا با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی دو کشور این روند در آینده شکل بهتری به خود بگیرد، اما این مذاکرات بیشتر در سطح گفتگو باقی ماند و نتیجه‌بخش نبود. از آنجایی که بازار قطر یک بازار خاص با استانداردهای بالاست و نیازمند استفاده از حداکثر ظرفیت‌های فنی و رعایت حداکثری استانداردها و کیفیت کالاست، ایران و کالاهای ایرانی آنطور که باید نتوانستند در امر صادرات موفق عمل کنند. میوه و صنایع غذایی بیشترین کالاهای صادراتی ایران به قطر است و نمی‌توان توقع داشت که با صادرات این محصولات، عدد تجارت از یک میلیارد دلار گذر کند. سال گذشته، مدیرکل بین‌الملل وزارت صنعت و تجارت قطر از افزایش 43 درصدی مبادلات تجاری ایران و قطر خبر داده و گفته بود که در حال حاضر ۸۴۵ شرکت ایرانی در کشور قطر حضور فعال دارند که این مهم بیانگر این است که در فاصله سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ میزان حضور و فعالیت شرکت‌های ایرانی در قطر به شکل چشمگیری افزایش یافته است.
ممانعت قطر از ورود کالاهای ایرانی
حال به تازگی دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و قطر از روند تجاری دو کشور پرده‌برداری کرد و به ایلنا گفت: شرایط سیاسی کنونی روابط ایران با قطر را به میزان چشمگیری از خود متاثر کرده و حتی اوضاع تا جایی بد شده که دیگر به بارهایی که برچسب ایران را دارند به راحتی اجازه ورود مستقیم به قطر داده نمی‌شود و باید به واسطه امارات به این کشور وارد شوند. مصطفی صالحی‌نژاد گفته است: واقعیتی که ما باید در بخش بازرگانی ایران بپذیریم این است که کشور ما در شرایطی قرار دارد که تمایل بیشتری به تجارت با قطر دارد و این میزان از تمایل و یا حتی می‌توان گفت نیاز به تجارت با ایران در قطری‌ها نیست زیرا همه سرمایه‌داران دنیا طالب تجارت با قطری‌ها هستند و این کشور رویدادهای جذابی را با هدف جذب سرمایه‌گذاران برگزار می‌کند و زمینه مناسبی را برای فعالیت آنها فراهم می‌آورد به طور مثال برگزاری جام جهانی و میزبانی المپیک نمونه‌هایی از این رویدادها هستند، بنابراین در این کشور اقتصادی رویایی برقرار است و به همین دلیل بخش قابل‌توجهی از ساکنان قطر را سرمایه‌گذاران خارجی تشکیل داده‌اند و جمعیت آنها از بومی‌های قطر هم بیشتر است. دبیرکل اتاق مشترک ایران و قطر یادآور شد: ایرانی‌ها در تجارت با قطر با مشکلاتی روبه‌رو هستند که مهم‌ترین آنها موضوع اقامت است به طوری که حتی رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قطر اقامت قطر را ندارد، سایر مشکلات هم به انتقال بار و کشتیرانی مربوط می‌شود و این اجلاس فرصتی بود تا این مشکلات
مطرح و برای رفع آنها چاره‌اندیشی شود. وی اضافه کرد: همچنین شرایط سیاسی کنونی ایران روابط با قطر را به میزان چشمگیری از خود متاثر کرده و حتی اوضاع تا جایی بد شده که دیگر به بارهایی که لیبل ایران را دارند به راحتی اجازه ورود مستقیم به قطر داده نمی‌شود و باید به واسطه امارات به این کشور وارد شوند و این امر هزینه تجارت را تا سه برابر افزایش می‌دهد، البته از نظر قوانینی که بر روی کار نوشته شده مشکلی در تجارت ایران و قطر نیست، اما در عمل رفتار قطری‌ها در ارتباط با ایران برآمده از یک رابطه مسالمت‌آمیز نیست و بارهای ایرانی با معطلی در گمرکات قطر به این کشور وارد می‌شوند و همه اینها از مناسبات سیاسی و اخباری که از ایران در منطقه منتشر می‌شود سرچشمه می‌گیرد، پیش از این در تلاش برای راه‌اندازی یک صرافی و حل مشکلات مربوط به تبادلات مالی بین ایران قطر بودیم، اما اکنون دغدغه ما ورود کالا به قطر شده است.
آمار تجاری ایران و قطر
آمار واردات ایران از قطر در سال 1401 نشان می‌دهد که واردات از این کشور با جهش شدیدی مواجه شد؛ به‌طوری‌که و از ۹ میلیون دلار در سال ۱۴۰۰ به حدود ۸۴ میلیون دلار در سال 1401 رسید که بر اساس آن خمیرچوب شیمیائی، آماده شده یا سود یا با سولفات، غیر ازخمیرها ا ز درجه حل‌شونده، نیمه سفیدشده تیره کاج نخستین کالای وارداتی است که برای ایران بیش از ۳۷ میلیون دلار خرج برداشته و ۴۴.۷۸ درصد واردات قطر به کشورمان را شامل شده است. بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران، تجارت بین ایران و قطر در سال 1401، رشد قابل توجهی نسبت به سال ۱۴۰۰ پیدا کرده و با افزایش ۴۶ درصدی از نظر دلاری، رشد ۷۷ درصدی از نظر ریالی مواجه شده اما از نظر وزنی کاهش ۱۴ درصدی را تجربه کرده است. این رشد در مبادلات تجاری ایران و قطر ناشی از افزایش واردات کالا از این کشور حاشیه خلیج فارس به کشورمان بوده است چرا که صادرات ایران در سال گذشته به قطر از نظر وزنی و ارزش دلاری با کاهش نسبی مواجه شده اما این واردکنندگان ایرانی و تاجران قطری بوده‌اند که آمار واردات ایران از قطر را با افزایش ۸۱۶ درصدی رو به رو کرده‌اند.
نگاهی به تجارت دو کشور نشان می‌دهد ایران در سال 1401 با صادرات بیش از ۱۲۴ میلیون دلار محصولات مختلف به قطر، این شریک تجاری را با سه پله سقوط تا رتبه بیست و نهم تنزل داده است و نسبت به سال ۱۴۰۰ کاهش ۱۶ درصدی از نظر وزنی و افت هفت درصدی از نظر ارزش دلاری داشته است.
