روزنامه جوان
1403/09/29
آشفته‌بازار سهم‌خواهی و چانه‌زنی در سوریه
هنگامی که گروه‌های تروریستی، اخوانی و دست‌نشاندگان کشور‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به سمت دمشق حرکت می‌کردند، فقط به کنارزدن نظام بشار اسد می‌اندیشیدند و فکر نمی‌کردند به سادگی وارد دمشق شوند. این شگفتی بزرگ در دو هفته گذشته وارد مرحله‌ای جدید در سوریه شده است. در این مرحله هر یک از بازیگران داخلی و خارجی به‌دنبال کسب و تحکیم سهم خود در قدرت آینده این کشور است که چشم‌انداز روشنی برای همه سهم‌خواهان نشان نمی‌دهد. طیف گروه‌های وابسته به ترکیه با عنوان و ماهیت اخوانی، قبل از هر چیز به بلعیدن ارث عثمانی در شمال سوریه می‌اندیشند و اردوغان و وزیر خارجه‌اش هاکان فیدان که گرداننده اطلاعاتی همه گروه‌های وابسته به ترکیه است، به موازات نگاه انضمامی شمال سوریه به ایجاد حکومتی اخوانی در دمشق با ادبیاتی جدید و باورنکردنی تأکید دارند. گروه‌هایی که از ادلب آمده‌اند، برخلاف شعار عملیاتی ترکیه به نام فجر آزادی، شعار «الردع العدوان» (پاسخ بازدارنده به دشمنی حکومت بشار) را سر دادند و ترکیب آنها، تقریباً از سازمان‌های تروریستی- القاعده‌ای (خارجی) یا سلفی متمایل به عربستان یا گروه‌های مسلح محلی است که برخی نیز نگاه ضداسرائیلی و ضدامریکایی نیز دارند.گروهک‌های تروریستی و باند‌های مسلح که از جنوب سوریه سازمان یافته‌اند و قبل از نیرو‌های عملیاتی از سمت ادلب و ترکیه، وارد دمشق شدند نیز ترکیبی روشن از وابستگی به عشایر با مطالبات متنوع و مزدوران سازمان‌یافته وابسته به سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل، امریکا و انگلیس یا گروه‌های مسلح محلی و دروزی و حتی اراذل و قاچاقچی‌ها هستند که در سال‌های گذشته توسط امریکایی‌ها در تنف، آموزش، تجهیز و سازماندهی را دریافت کرده و زیر نظر اتاق فرمان «الموک» در اردن هدایت شده‌اند. در کنار این گروه‌های مسلح، اپوزیسیون سیاسی غیرمسلح و لائیک و مزاج عمومی جامعه سوریه هم که تناسبی با اندیشه‌های القاعده‌ای، تروریستی و ایدئولوژیک ندارند، قرار دارند. این ترکیب نامتجانس، برای گفتمان ملی و هویت هر حکومتی در آینده سوریه، بزرگ‌ترین چالش‌ها را از هم‌اکنون آشکار کرده است. امریکا و اسرائیل از «کرد‌های قسد» در شرق فرات حمایت می‌کنند که در تعارض با رویکرد‌های امنیت ملی ترکیه است و عربستان، اردن، مصر، امارات، کویت و بحرین نیز، سلطه اخوانی در دمشق را تحمل نمی‌کنند؛ لذا با اینکه در گام اول پروژه براندازی، همه در کنار هم بودند، در گام و مرحله جدید، کمترین زمینه هم‌گرایی وجود دارد؛ لذا ترکیه در شمال در حال تحکیم مناطق نفوذ، که مقدمه تجزیه سوریه است و امریکا در شرق فرات و از تنف تا البوکمال و در جنوب سوریه و رژیم صهیونیستی هم به موازات بمباران‌های وحشیانه بر تمامی زیرساخت‌های نظامی، علمی و مدنی در تمام سوریه از مناطق مورد توافق ۱۹۷۴ فراتر آمده و جبل‌الشیخ و مساحتی چند صد کیلومتر مربعی را اشغال کرده است. ولی به موازات این تکه‌تکه‌کردن سرزمینی سوریه، همگی به‌دنبال چانه‌زنی و سهم‌خواهی برای یک دولت واحد و همسو با خود، در دمشق هستند. امریکا و اسرائیل نسبت به نمایش‌های ابومحمد جولانی که امروز نام خود را احمد الشرع نهاده و رویکرد‌های پنهان وی که ۱۰ سال قبل خود را نماینده القاعده در سوریه معرفی می‌کرد، بی‌اعتماد هستند و هرگونه همکاری و مساعدت خود را منوط به کرنش‌های اساسی از سوی جولانی کرده‌اند و اتحادیه اروپا هم در همین مسیر عمل می‌کند. اردوغان لابی و رایزنی‌ها با اروپا و امریکا را در استانبول به پیش می‌برد تا برنده اصلی این براندازی باشد. کشور‌های عربی یادشده هم در نشست عقبه، رویکرد و مطالبات تقابلی خود را سامان داده‌اند و امریکا و غرب اجرای مفاد قطعنامه ٢٢٤٥ را برای آشتی ملی و گفتمان ملی و مشارکت همگانی در حکومت جدید و دیگر شروط خود را مبنای تحقق اهداف پنهان و اصلی خود برای نظم جدید منطقه قرار داده‌اند. آنچه اکنون در چشم‌انداز میان‌مدت در سوریه قابل ثبت است، آشفتگی و هرج‌و‌مرج و تجزیه غیررسمی سوریه است تا چانه‌زنی‌ها و سهم‌خواهی‌های داخلی و خارجی بازیگران به «توافق غیرممکن» دست یابد ولی مردم سوریه، به‌جز فضای روانی، ترس و ناامنی، امیدی به گشایش اطمینان‌آور نداشته و سهمی برای ترسیم سرنوشت در سوریه در اختیار ندارند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
صبح تهران تعطیل؛ ترسناک و تاریک
اشک‌های بی‌امان پزشکیان به یاد همسرش
ایران به هر اقدام تحریک آمیز اروپا پاسخ قاطع می‌دهد
ایجاد سالانه هزار نیروگاه خورشیدی از سوی بسیج
«مقاومت» تنها گزینه ملت‌های منطقه
امام خمینی (ره) و مخالفتی که فهم نشد
ضعف‌های آموزشی را با هوش مصنوعی ترمیم کنید
آشفته‌بازار سهم‌خواهی و چانه‌زنی در سوریه
