استاندارد دوگانه واشنگتن در قبال تروریسم
گروه سیاسی: هیات دیپلماتهای آمریکایی متشکل از باربارا لیف، معاون دستیار وزیر خارجه در امور خاور نزدیک، دنیل روبینشتاین، نماینده ویژه سابق آمریکا در امور سوریه و راجر کارستن، نماینده ویژه امور گروگانها روز جمعه با احمد الشرع معروف به ابومحمد الجولانی رهبر هیات تحریر الشام و مرد او صحنه سیاسی سوریه بعد از سقوط بشار اسد دیدار کردند.
به گزارش «تجارت»، دیدار میان هیات آمریکا با الجولانی در شرایطی صورت گرفت که «محمد البشیر» نخست وزیر سوریه در دوره انتقالی به آرامی در حال چینش پستها و متاصب سیاسی کلیدی در کشور است که آخرین آنها انتصاب «اسعد حسن الشیبانی» به عنوان وزیر خارجه بود. از سوی دیگر، دیدار هیات آمریکایی با احمد الشرع را میتوان یکی از متناقضترین دیدارهای تاریخ دیپلماسی مدرن مورد ارزیابی قرار داد. چرا که دو جریان با یکدیگر دیدار کرده که نه تنها هیچ سنخیتی با هم نداشته، بلکه عملا دشمنان قسم خورده هم به شمار میروند. اکنون مساله مهم این است که بدانیم آمریکا و الجولانی بر اساس چه منافع و اصلهایی به دیدار مستقیم و مذاکره ایجابی با یکدیگر رسیدهاند؟
سیگنالهای مثبت جولانی به غرب و جهان عرب؛ عملگرایی یا فریب بزرگ
ابومحمد الجولانی طی روزهای نخست بعد از کنترل دمشق تلاش کرد چهرهای معتدل و دموکراتیک از خود نشان دهد. در ادامه نیز اخیرا شاهد هستیم که او پالسهای مثبتی را به غربیها و کشورهای عرب منطقه مخابره کرده است. بر کسی پوشیده نیست که احمد الشرع، رهبر هیات تحریر الشام ماهیتی جهادی داشته و در گذشته با داعش و القاعده در مقام تندروترین گروههای جهادی – تکفیری عقد اخوت بسته بود. اما اکنون بر خلاف آنچه که از گذشته ابو محمد الجولانی میدانیم، او تلاش کرده چرخشی 180 درجهای در مواضع افراطی خود داشته باشد و رویکرد هماهنگ با جهان مدرن را اتخاذ کرده است.
در مهمترین نمود چرخش الجولانی، اخیرا او در گفتوگو با شبکه الشرق الاوسط از تلاش برای تشکیل وزارتخانه پیگیری امور مفقودین و در پیش گرفتن راه توسعه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به ویژه عربستان خبر داد و تاکید کرد آنچه از آن به عنوان «انقلاب سوریه» یاد میکند به هیچ جای دیگری صادر نخواهد شد.«احمد الشرع» ادعا کرد تمایل دارد از الگوی توسعهای عربستان و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در سوریه نیز بهره گیرد و از حاکمیت تک صدایی در این کشور جلوگیری کند. وی در همین گفتوگو مدعی میشود، آنچه ما انجام دادیم و با کمترین هزینه به دست آوردیم، یعنی بیرون راندن نیروهای وابسته به ایران و بستن مرزهای سوریه به روی نفوذ آنان، خدمت بزرگی به کل منطقه بود که دیپلماسی یا فشارهای بینالمللی قادر به انجام آن نبود.
از محتوای اظهارات ابومحمد الجولانی میتوان سه نکته اساسی را در راستای هماهنگ کردن خود با خواست و منافع آمریکا و اروپا و نیز کشورهای عرب منطقه برداشت کرد. نخست اینکه احمد الشرع به خوبی به نگرانی رهبران کشورهای عرب، رژیم اسرائیل و آمریکا نسبت به نفوذ ایران در سوریه و تهدید محور مقاومت علیه تلآویو اطمینان میدهد. در سطح دوم، او به همه میگوید که خواها تک صدایی نیست؛ یعنی میخواهد بگوید که خواهان برگزاری انتخابات در سوریه جدید است. سوم نیز این که مدل مورد نظر خود را الگوی توسعه عربستان سعودی و سایر کشورهای عرب خلیج فارس معرفی میکند. این سه محور اظهارات الجولانی فرسخها با رهبر یک گروه رادیکال و تندرو فاصله دارد که همین امر تردیدها را درباره صداقت او افزایش میدهد. شاید او قصد داشته باشد با خیانت به همفکران و تمامی آرمانهای جهادی خود، رویهای عملگرایانه و سازشکارانه را در پیش بگیرد. شاید هم تمامی اظهارات او موقتی باشد و بعد از تثبیت قدرت شاهد رویهای جدید از سوی رهبر هیات تحریر الشام باشیم. برای رسیدن به پاسخ صحیح تنها را ممک منتظر ماندن و دیدن شرایط آتی است.
از لغو جایزه 10 میلیون دلاری تا وعدههای خوش احمد الشرع به واشنگتن
در سوی مقابل الجولانی، ایالات متحده آمریکا نیز با اهداف خاص خود به حاکمان جدید سوریه نزدیک شده است. آمریکاییها در همین گام اول در چرخشی بزرگ، به نظر میرسد ابومحمد الجولانی را از لیست تروریسم خارج کردهاند. در این زمینه، «بارابارا لیف» معاون وزیر خارجه آمریکا و دیپلمات ارشد آمریکایی روز جمعه به احمد الشرع معروف به ابومحمد الجولانی، فرمانده گروه مسلح التحریر الشام گفت که واشنگتن تصمیم گرفته است پاداش تعیین شده برای دستگیری او را لغو کند. همچنین، «بارابارا لیف» ساعاتی پس از دیدار با رهبر هیئت التحریر الشام در دمشق به خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره نقش ایران در آینده سوریه پس از سقوط حکومت بشار اسد گفت: اگر بخواهم قضاوت کنم، ایران هیچ نقشی نخواهد داشت و نباید داشته باشد. معاون وزیر خارجه دولت کنونی دمکرات آمریکا با تکرار ادعاهای واشنگتن علیه جمهوری اسلامی ایران و نقش آن در منطقه غرب آسیا ( خاورمیانه)، مقامات تهران را درباره حضور در سوریه اینگونه متهم کرد : «صادقانه بگویم، ایران چندین دهه از غارتگرانه ترین رفتار و حضور مخرب در طول جنگ سوریه را داشته است، البته در طول جنگ، شبه نظامیان خارجی، نیروهای سپاه پاسداران، رزمندگان حزب الله را جمع آوری کرده و واقعاً مردم سوریه را طعمه قرار داده و بی رحمانه با آنها رفتار کرده است.»
در ارتباط با اهداف آمریکا باید توجه داشت، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز پنجشنبه به وقت محلی گفت: ما میخواهیم برای هیات تحریر الشام و همه مقامات نوظهور سوریه روشن کنیم که به رسمیت شناختن آنها، حمایتی که از جامعه بینالمللی میخواهند و نیاز دارند باید بدانند که انتظارات خاصی در کنار آن وجود دارد.» در همین زمینه، سی ان ان، بر ضرورت تلاش های آمریکا برای تعامل با دولت موقت سوریه تأکید می کند تا اطمینان حاصل شود که این کشور شاهد ظهور مجدد گروه های تروریستی مانند داعش نیست. به نظر میرسد فراتر از موضوع مبارزه با گروههای جهادی مساله مهم برای آمریکا اطمینان پیدا کردن از عدم خصومت دولت جدید سوریه با رژیم اسرائیل در آینده است. آنها میخواهند شرایط جدید را به فرصتی برای کاهش تهدیدات منطقهای علیه تلآویو تبدیل کنند.