روزنامه جوان
1403/10/05
استفاده از «VAR» را بلد نیستیم
جوان آنلاین: آرزوی استفاده از تکنولوژی در فوتبال ایران اگرچه به حقیقت تبدیل شده، اما نداشتن امکانات کافی و استاندارد، عدم تجهیز استادیوم‌ها و بی‌خیالی مسئولان نسبت به این مسئله، نه تنها حواشی لیگ‌برتر را کاهش نداده بلکه چالش‌ها و جنجال‌های جدیدی را نیز به وجود آورده است. اشتباهات تأثیرگذار در هفته‌های اخیر موجب شده است تیم‌ها عدالت برگزاری مسابقات را زیر سؤال ببرند و تأثیر تصمیمات داوران در تغییر نتایج افزایش یابد. برای بررسی شرایط این‌روز‌های داوری فوتبال ایران و استفاده از VAR گفت‌وگویی با حیدر سلیمانی، کارشناس داوری داشتیم. باتوجه به حواشی زیاد و اعتراض مداوم باشگاه‌ها، ورود VAR به ایران، به سود فوتبال ما بوده یا به ضررمان؟ بحث استفاده از تکنولوژی در فوتبال، تفکر خوبی بود که خوشبختانه به مرحله اجرا درآمد، اما بلد نیستیم از این تکنولوژی استفاده کنیم و این مشکل ماست. همه از این سیستم‌ها استفاده می‌کنند و درصد اشتباه داوران به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. متأسفانه سه دستگاه VAR را وارد ایران کردند و ای‌کاش این سه دستگاه هم به فوتبال‌مان نمی‌آمد! باید ابتدا استادیوم‌های‌مان را مجهز می‌کردیم نه‌اینکه سه دستگاه VAR سیار بخریم و آنها را دور ایران بچرخانیم. این شیوه اجرا آسیب و ضرر جدی برای فوتبال داشته و دارد. باتوجه به آموزش‌های ابتدایی که به داوران‌مان دادیم من اسم اتاق VAR را گذاشتم اتاق فریب داوران. درواقع تصاویری که برای داوران پخش میشود ویدئوچک است نه VAR. همان تصاویری که به‌عنوان صحنه آهسته برای مردم نمایش داده میشود، داوران کنار زمین و حین بررسی صحنه‌ها نیز همان‌ها تصاویر را با همان زاویه می‌بینند! مهم‌ترین چالش‌در مسیر استفاده از این تکنولوژی چیست؟ بزرگ‌ترین مشکل موجود در این زمینه دوربین‌های صداوسیماست. در ورزشگاه آزادی بازی‌ها با هشت یا ۹ دوربین و با یک زاویه برگزار می‌شد، منتها اصلش این است که VAR دوربین‌های مختص خودش را دارد و این دوربین‌ها تحت اختیار داور هستند. تصاویر روی مانیتور کنار زمین سوئیچ می‌شوند و داوران تصاویر را حداقل از چهار دوربین ویژه VAR بررسی می‌کنند. داوران در لیگ‌برتر به کنار زمین می‌آیند تا صحنه را بررسی کنند ولی ۳۰-۴۰ ثانیه منتظر می‌شوند تا همان تصاویر ضبط‌شده برای‌شان به نمایش دربیاید، درحالی که در کشور‌های خارجی داور طی ۱۰ ثانیه زوایای مدنظر خود را از اتاق VAR درخواست می‌کند و تصاویر سریع بازپخش میشود. در همین کشور‌های عربی همسایه، ورزشگاه‌های‌شان به دوربین‌هایی مجهز هستند که تصاویر را از ۱۳-۱۲ زاویه پخش می‌کنند. اگر بخواهیم دوربین‌های مختص VAR را داشته باشیم باید دو دوربین روی خط آفساید و دو تا روی خط دروازه باشد چراکه پنالتی‌ها و آفساید‌ها مهم‌ترین چالش‌های هر مسابقه هستند. هشت دوربین صداوسیما هم در استادیوم آزادی هست و مجموعاً با ۱۲ دوربین می‌توان تصاویر باکیفیتی را به بیننده و داوران ارائه داد. از ابتدای فصل تاکنون و با داشتن تجهیزات ویدئویی، نباید این اندازه از اشتباهات وحشتناک داوری داشته باشیم. بازی استقلال- ملوان را ببینید، اتاق VAR تصمیم اشتباه گرفت و داور را به اشتباه انداخت. بازی نساجی- خیبر پر بود از جنگ و جدل و زمان زیادی تلف شد و در نهایت هم با بررسی تصاویر دو تصمیم اشتباه گرفته و نساجی متضرر شد. این سطح از اشتباهات ناشی از نداشتن تکنولوژی و دوربین‌های ویژه است، بنابراین داوران ما که اتفاقاً آموزش لازم را ندیده‌اند تا در کنار مانیتور قرار می‌گیرند خیال می‌کنند حتماً باید تصمیم‌شان را عوض کنند. در حالی که در لیگ‌های خارجی اینطور نیست و داوران با بررسی صحنه‌ها بازهم روی تصمیم‌شان می‌مانند. انتظارات بالا رفته، اما کیفیت داوری تغییری نداشته است. هواداران انتظار دارند داور اشتباه تأثیرگذار نداشته باشد. بازی‌های هشت هفته ابتدایی این فصل لیگ‌برتر را بررسی کردم و دیدم پنج اشتباه تأثیرگذار باوجود VAR داشتیم که موجب تغییر نتیجه بازی و جابه‌جایی امتیاز شده است. در هشت هفته پنج اشتباه تأثیرگذار بسیار زیاد است. تعداد این اشتباهات سرنوشت‌ساز در هفته یازدهم به هشت عدد رسیده است. گلی را که سالم بوده است، مردود اعلام کردند یا بالعکس، در نتیجه طریقه استفاده از VAR را بلد نیستیم، تجهیزات کافی نداریم و داوران آموزش کافی ندیده‌اند. بسیاری از تیم‌ها اعتراض می‌کنند و می‌گویند عدالت برقرار نشده است. درست هم می‌گویند. بازی‌های استقلال و پرسپولیس غالباً با VAR برگزار میشود، اما دیگر تیم‌ها ندارند. نقش اتاق VAR در تغییر تصمیمات داور چیست؟ تمام تصمیماتی که در یک بازی گرفته میشود بر عهده داور وسط است. در اتاق VAR هم داورانی همتراز با داوران وسط می‌نشینند، بنابراین آنها نیز دچار اشتباه می‌شوند چراکه تصاویری از زوایای دیگر در اختیارشان نیست. شش مانیتور موجود در این اتاق همان تصاویر تلویزیونی را پخش می‌کنند و فقط به داور می‌گویند بیا خودت هم ببین. معمولاً اتاق VAR در مورد گلی‌هایی که روی خط آفساید به ثمر می‌رسند، نظر می‌دهد و داور وسط آن را تأیید می‌کند. در مورد خطا‌هایی که در محوطه جریمه میشود یا صحنه‌هایی که احتمال اخراج بازیکنی وجود دارد، اتاق VAR به داور می‌گوید بیا بیین و نظر بده. ادامه این شرایط به سود فوتبال ماست یا نه؟ از بعد عدالت باید اعتراف کنیم عدالت در بازی‌ها برقرار نیست. اگر همین امکانات هم نبود، اشتباهات داوری قطعاً به مراتب بدتر از اینها می‌شد، منتها اشتباهات پرتکرار در وسط زمین یا پشت محوطه‌های جریمه زیاد است چراکه آنجا‌ها خبری از VAR نیست، ولی از آنجا که VAR در خطا‌های محوطه جریمه دخالت می‌کند، اعتمادبه‌نفس داوران در آن تصمیمات بالاتر است. دوگانگی تصمیم‌گیری در میان داوران بیداد می‌کند. خود داوران از این وضعیت ناراحت هستند. در بازی پرسپولیس- نساجی، بیژن حیدری، داور بازی کنار زمین منتظر نمایش دادن تصاویر ماند و تصویری پخش نشد! این آمدن کنار زمین، هواداران را متوقع می‌کند و آنها منتظر گرفتن یک تصمیم جدی هستند، بعد می‌بینند خبری نشد. این مسائل داوران را تحت‌فشار قرار می‌دهد و هواداران علیه داور شعار می‌دهند. از طرفی یک تیم هزینه می‌کند ولی یک تصمیم اشتباه تیم را به لیگ پایین‌تر می‌فرستد. کمیته داوران چرا به این مشکلات اعتراض نمی‌کند؟ بحث فساد داوری در سال گذشته، داوری را به قهقرا برده و کمیته داوران هم نقشی در بهبود شرایط ندارد. اگر نقش داشت که باید داوران را برای آموزش به کشور‌های اروپایی می‌فرستاد. کمیته داوران ما فعلاً منفعل است. در این شرایط وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال چه مسئولیتی بابت رفع کمبود‌ها دارند؟ مشکل اصلی این است که باشگاه‌ها استادیوم‌های اختصاصی ندارند. به‌غیر از فولاد و تیم‌های کرمانی، بقیه تیم‌ها از استادیوم‌های وزارت ورزش استفاده می‌کنند. باشگاه‌ها هم قاعدتاً استادیوم وزارت را تجهیز نمی‌کنند. می‌گویند از کجا معلوم تجهیزات بخرم و فصل بعد یا سقوط کنم یا منحل شوم. حرفه‌ای نیستیم. تنها یک کار می‌توان کرد، وزارت استادیوم‌هایش را برای لیگ‌برتر تجهیز کند و بعد اجاره‌اش را افزایش دهد و از باشگاه‌ها بگیرد. وزارت باید به این مسئله ورود و همه آن هشت ورزشگاه لیگ‌برتری را مجهز کند تا همه بازی‌ها با VAR برگزار شود نه چند بازی. با این روند تعداد اشتباهات داوری به‌ویژه در نیم‌فصل دوم وحشتناک خواهد بود. همیشه همینطور بوده است. هرچقدر به بازی‌های آخر فصل نزدیک می‌شویم، با افزایش حساسیت مسابقات استرس داوران نیز افزایش می‌یابد و طبیعتاً تعداد اشتباهات افزایش چشمگیری خواهد داشت. مگر اینکه در نیم‌فصل فکری جدی شود. هرچند بعید می‌دانم چراکه فدراسیون فوتبال به فکر داوری و VAR نیست و دنبال بحث‌های انتخابات است.
سایر اخبار این روزنامه
حالا نوبت حکمرانی بر فضای مجازی است
مسئولان در سیاه‌نمایی شفاف و در واقع‌نمایی مبهم‌اند!
یک بام و دو هوای «سازندگی» در وفاق با دولت
حامی کارآمدی «بازدارندگی هسته‌ای» مقابل ایران در پنتاگون ترامپ
سردار فروتنی کردند گفتند من سربازم
یحیی سریع: بمب اتم هم روی صنعا بیندازند حمایت از فلسطین را متوقف نمی‌کنیم
آنروا: اسرائیل هر ساعت یک کودک غزه را می‌کشد
سوریه ثابت کرد هیچ چیز جای بسیج مردمی را نخواهد گرفت
غیرت شهید فلاحی به پرچم ایران خیلی پربازدید شد
استفاده از «VAR» را بلد نیستیم
جایگاه مستحکم مقاومت در جامعه عراقی
