تحول در وسایل نقلیه عمومی یا آزمایش شهری؟!

جوان آنلاین: برخی در صف‌های طولانی اتوبوس منتظرند و برخی دیگر در مترو، این پا و آن پا می‌کنند تا بلکه نوبت‌شان شود. چشم چشم می‌کنند تا ببینند اتوبوس یا قطار بعدی چه زمانی قرار است جلوی پایشان ترمز و آنها را سوار کند. در کلانشهری، چون تهران، تقاضا برای استفاده از مترو و اتوبوس زیاد است، اما متأسفانه پاسخ مناسبی به این نیاز شهروندان (به خصوص در ساعات پیک تردد) داده نشده‌است. کمتر کسی است که چه هنگام استفاده از اتوبوس و چه هنگام تردد با مترو، رضایت داشته باشد. سالیان سال است که مهم‌ترین خواسته پایتخت‌نشینان از شهرداری‌ها تسهیل تردد با اتوبوس و مترو بوده‌است، اما شرایط به گونه‌ای پیش رفته که امروز عمده افراد استفاده از مترو و اتوبوس را کاری رنج‌آور و طاقت‌فرسا توصیف می‌کنند. در چنین شرایطی آنها می‌شنوند که قرار است «تراموا» به تهران بیاید و تحولی در زمینه حمل و نقل عمومی ایجاد کند. حال اولین سؤالی که به ذهن‌شان می‌رسد، این است که وقتی شهرداری تهران در توسعه مترو و اتوبوس همگام با تقاضایی که در شهر وجود دارد، حرکت نکرده چطور می‌تواند در ورود یک وسیله حمل و نقل عمومی جدید و بهره‌گیری از آن، موفق عمل کند!    برخی از اعضای شورای شهر مخالف ورود تراموا به تهران هستند، آنها می‌گویند این وسیله حمل و نقل، مصوبه‌ای از سوی شورا ندارد و بدتر اینکه شهرداری هیچ برنامه‌ای در این زمینه به آنها ارائه نکرده‌است! با این حال، اما مدیران شهری سماجت زیادی در این کار دارند، آنها با وجود مخالفت‌های شورای شهر اعلام کردند که تراموا به صورت آزمایشی در پایتخت آغاز به کار خواهد کرد. روز گذشته، معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران، خبر از ورود تراموای چرخ لاستیکی چینی به تهران در هفته جاری را داده‌است. البته این تراموا فعلاً در حد آزمایش است و در خطوط بی آر‌تی آزادی - تهرانپارس فعالیت خواهد کرد.     حرکت تراموا در تهران؛ این هفته روز گذشته محسن هرمزی، معاون حمل و نقل ترافیک شهر تهران گفت: «تراموای چرخ لاستیکی چینی هفته آینده وارد تهران می‌شود» به گفته مدیران شهری، شورای عالی ترافیک مجوز احداث تراموا را به شهرداری داده‌است. معاون شهردار اعلام کرده‌است که بعد از ورود دو رام تراموا و تست در خطوط قطعاً برنامه‌ها را برای شورای شهر تهران خواهد برد.  پیش از این در آذرماه، مهدی علیزاده، مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران نیز به ورود تراموا به کشور اشاره کرد: «دو دستگاه تراموا به گمرک رسیده و اقدامات اداری و تأیید استاندارد در حال انجام است، پس از آن تست تراموا و اتوبوس‌ها انجام خواهد شد و دو تراموای وارداتی در خط یک بی‌آرتی (آزادی- تهرانپارس) فعال خواهند شد.»    وعده جابه‌جایی مسافران با تراموا  در بهار ۱۴۰۴ آنطور که مدیران شهری اعلام کردند، تراموا در مسیر تهران است و قرار است به صورت آزمایشی در مسیر خط بی‌آر‌تی اصلی خیابان آزادی، انقلاب و دماوند استفاده شود؛ موضوعی که زاکانی شهردار تهران در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری بدان اشاره کرد و وعده‌ای نیز در رابطه با آن داد: «بهار سال آینده جابه‌جایی مسافران با تراموا انجام می‌شود.» او درباره وضعیت ظاهری این وسیله حمل و نقل عمومی نیز توضیحاتی ارائه کرد: «این تراموا‌ها ۴۲متر طول دارند و چرخ لاستیکی هستند و نیاز به زیرساخت ندارند، در واقع تراموا یک دهم مترو قیمت دارد و دو سوم مترو مسافر حمل می‌کند.» از یک سو طرح استفاده از تراموا، طرحی آزمایشی عنوان می‌شود و از سوی دیگر آقای شهردار وعده استفاده از این وسیله حمل و نقل عمومی را در بهار سال آینده می‌دهد. با این اوصاف چطور می‌توان مطمئن بود که برنامه‌ریزی کافی برای اجرایی شدن این طرح از سوی شهرداری تهران وجود داشته‌باشد؟    هنوز چیزی مصوب نشده! در حالی که شهردار تهران و معاون حمل و نقل او، خبر از ورود تراموا‌های چرخ لاستیکی به تهران را می‌دهند، اما برخی از اعضای شورای شهر، موافق ورود این وسیله به چرخه حمل و نقل عمومی پایتخت نیستند. یک ماه پیش، سوده نجفی به صراحت مخالفت خود با ورود تراموا به تهران را اعلام کرد: «با ورود تراموا به تهران مخالفیم و قطعاً شورا جلوی ورود آن را خواهد گرفت، چون زیرساخت برای این مد حمل و نقلی را نداریم.» او با بیان اینکه در تبصره ۴ برنامه چهارم توسعه شهر تهران تأکید شده که مطالعات تراموا باید ابتدا انجام شود و بعد مورد تصویب قرار بگیرد به ضرورت انجام مطالعات و بررسی‌های بیشتر اشاره کرد: «تا زمانی که مطالعات ورود تراموا به تهران انجام نشود و نتایج آن به شورا نیاید، اجازه ورود آن را به ناوگان حمل و نقل عمومی پایتخت نخواهیم داد.» نجفی با بیان اینکه تراموا نیاز به زیرساخت و البته هزینه و بودجه دارد، به نبود مصوبه‌ای در به کارگیری این وسیله حمل و نقل عمومی در پایتخت تأکید کرد: «ابتدا باید ابتدا بودجه‌این مد حمل و نقل عمومی در شورای شهر مصوب شود و بعد برای خرید و ورود آن تصمیم بگیرند که هنوز چیزی در این باره مصوب نشده‌است.» او با بیان اینکه در حال حاضر قرار است به صورت آزمایشی این مد حمل و نقلی (اتوبوس‌سه کابین) وارد تهران شود تا مطالعات آن کامل شود، از اقدام خلاف قانون شهرداری تهران گلایه کرد: «نمی‌دانم چرا شهردار تهران تمایل به قانون‌گریزی دارد و می‌خواهد از قانون فرار کند، تأکید می‌کنم ورود تراموا نیاز به مصوبه شورا دارد.»    تست شبانه تراموای ۴۰ متری تراموا یا همان اتوبوس‌های سه کابین هوشمند دارای طولی حدود ۴۰ متر هستند که از کشور چین به تهران فرستاده می‌شوند، قرار است این مد حمل و نقلی چرخ لاستیکی با راننده در خطوط بی‌آر‌تی کلانشهر پایتخت به شهروندان خدمات ارائه کند. شاید با کمک این وسیله حمل و نقل عمومی، تحولی مثبت اتفاق بیفتد، شاید هم نه! برخی از اعضای شورای شهر نگران از دست رفتن فرصت‌ها و هزینه‌هایی هستند که در نهایت هیچ سودی به دنبال نداشته باشد. در همین رابطه عبدالمطهر محمدخانی، سخنگوی شهرداری تهران در گفتگو با «جوان» به مطالعات انجام شده روی طرح تراموا اشاره می‌کند‌: «طرح مطالعاتی استفاده از تراموا در طرح جامع ترافیک تهران در دهه ۹۰ انجام شده‌است، بالاخره بعد از صرف وقت و انرژی و انجام مطالعات طی این سال‌ها باید مشخص شود که این کار در عمل به نتیجه مثبتی خواهد رسید یا نه، از همین‌رو دو دستگاه تراموا (آزمایشی) از چین وارد شده‌است.». اما چرا شهرداری تهران نسبت به مخالفت برخی از اعضای شورای شهر بی‌تفاوت بوده‌است؟ محمدخانی به مصوبه شورای عالی ترافیک کشور در این خصوص اشاره می‌کند: «این دو تراموا از سوی چین به صورت آزمایشی و بدون پرداخت هزینه به شهرداری تهران واگذار شده و مبلغی بابت آن پرداخت نکردیم، به همین دلیل نیازی به موافقت شورای شهر نبوده و با مجوزی که از سوی شورای عالی ترافیک داریم، این اقدام را انجام دادیم.» او همچنین به تلاش برای اخذ مجوز از سوی شورای شهر تهران نیز اشاره می‌کند: «اگر پس از طی دوره آزمایشی و جلب‌نظر کارشناسان و اعضای محترم شورای شهر درباره استفاده از تراموا به جمع‌بندی رسیدیم، آن موقع نسبت به اخذ مجوز‌های لازم از تمام مراجع قانونی، از جمله شورای شهر برای واردات و استفاده از این وسیله نقلیه عمومی اقدام خواهیم کرد.» به گفته سخنگوی شهرداری تهران قرار است که تراموای حدوداً ۴۰ متری به صورت آزمایشی و شبانه در خط یک بی‌آرتی تردد کند تا مشخص شود امکان عملیاتی شدن این طرح وجود دارد یا نه.  به گزارش «جوان»، خطرات احتمالی، چون ریزش پل کالج از نگرانی‎‌هایی است که وجود دارد و این وسیله نقلیه عمومی عظیم‌الجثه آن را تهدید می‌کند. با این حال، اما قرار است این کار انجام شود تا نتایج دقیق‌تری از مطالعاتی که حدود ۱۵ سال پیش انجام شده، به دست بیاید، اما‌ای کاش تبعات این آزمایش از سوی مدیران شهری، دامن شهر و شهروندان را نگیرد و خسران به بار نیاورد.