ردزنی قاچاقچیان سوخت در استان های جنوبی
گروه انرژی- امیرمهدی نعمتی: طی هفتههای گذشته اظهارات محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی و مسعود پزشکیان رئیس جمهور یک موضوع مشترک داشت و آن هم اینکه روزانه ۲۰ میلیون لیتر سوخت در کشور قاچاق میشود و یا به تعبیر رئیس جمهور گُم میشود؛ فارغ از اینکه چنین آماری درست باشد یا غلط؛ باید به این سوال پاسخ داد که این حجم از سوخت کجا میرود که هیچ ردی از آن در دست نیست.
به گزارش گروه اقتصادی از مهر، طبق بررسیهایی که از منابع مختلف انجام شده، بخش عمدهای از قاچاق سوخت به شکلهای مختلف از استان هرمزگان انجام میشود اما نکتهای که وجود دارد این است که تمام این سوختها متعلق به استان هرمزگان نیست بلکه از سراسر کشور حتی استانهای دور دست به هرمزگان میآیند.البته قطعاً استان سیستان و بلوچستان نیز یکی از مبادی اصلی قاچاق سوخت است اما برای اینکه دقیقتر به سهم هرمزگان پی ببرید یک مقایسه انجام خواهیم داد. در تاریخ ۲۰ آذر ماه سردار احمدعلی گودرزی، فرمانده مرزبانی انتظامی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: مرزبانان از ابتدای سال جاری تاکنون، ۲۰ میلیون لیتر سوخت قاچاق از قاچاقچیان در مرزهای آبی و خشکی کشف شده استاین آمار را وقتی کنار آمار اعلامی توسط مرزبانی هرمزگان بگذارید به نکتهای عجیب پی خواهید برد و آن هم اینکه به احتمال بسیار قوی ۸۰ درصد سوخت خروجی از کشور از طریق مرزهای آبی هرمزگان خارج میشود.چرا که طبق اعلام سردار بهادر اسماعیلی فرمانده مرزبانی هرمزگان، از ابتدای امسال تاکنون ۱۸ میلیون لیتر سوخت قاچاق در آبهای استان هرمزگان توسط مرزبانی هرمزگان کشف شده است و این یعنی فقط ۲ میلیون لیتر سوخت کشف شده مربوط به مرزهای خشکی بوده است.البته این آمارها فقط متعلق به کشفیات مرزبانی و دریابانی است و بخش عمده کشفیات سوخت در حوزه فرماندهی انتظامی استان هرمزگان و پلیس شهرستانها قبل از ورود به دریا کشف میشود که آمار آن را نیز به صورت جدا بررسی خواهیم کرد.
طبق بررسیها، علاوه بر سوختی که از سهمیه خود استان هرمزگان وارد شبکه توزیع قاچاق میشود، سوخت مستعد قاچاق به دو صورت دیگر نیز وارد استان هرمزگان میشود، اولین نمونه به صورت فیزیکی و سنتی است، یعنی خودروی حامل سوخت قاچاق، یا در محموله خود سوخت جاسازی کرده است، یا در باک خودروی خود بیش از نیاز سوخت گیری کرده و سوخت مازاد را در بندرعباس به قاچاقچیان میفروشد و یا محمولهای از سوخت با بارنامهای جعلی به مقصدی جعلی دارد، در این شیوه سوختی که منتقل میشود به صورت فیزیکی با خودروهای سواری یا ماشینهای سنگین به مقصد ترانزیت قاچاق به خارج از مرزها میرسد.اما شیوهی دوم ورود سهمیهها و کارتهای مهاجر به شبکه توزیع در استان هرمزگان است، البته برای جلوگیری از این نقیصه تمهیداتی اندیشیده شده است که قطعاً کافی نیست.در این روش کارت سوخت خودروی بیکار برای بارگیری سوخت به شهری مانند بندرعباس یا میناب منتقل میشود، البته برای جلوگیری از این موضوع طرح کدینگ نیز اجرایی شده است اما به هر صورت راه در روهای زیادی وجود دارد و کدینگ فقط باعث سردرگمی مسافران شده است.نکته بعدی سهمیههای جعلی است، مثلاً در استان هرمزگان برخی واحدها برای گرمایش یا اهداف دیگر سهمیه سوخت دریافت میکنند اما این سوخت را به جای استفاده در واحد تولیدی خودشان به قاچاقچیان میفروشند و وارد شبکه توزیع قاچاق میشود.فقط چنین اتفاقی که در هرمزگان میتواند بیافتد مطمئن باشید که در سایر نقاط کشور نیز چنین سهمیههایی وارد چرخه قاچاق میشود و باید دولت آستین همت را بالا بزند و سهمیههای واحدهایی که سوخت مایع دریافت میکنند را بازنگری کند. این بسترها نهایتاً به ساحل میرسد، سوختها در ساحل تحویل قایقها میشوند و سرانجام قایقها از درون خورها که دارای پوشش گیاهی هستند و بهترین نقطه جهت استتار قاچاقچیان به شمار میآیند خود را در نقطهای که نزدیک به مرزهای آبی کشور است به لنجها میرسانند و سوخت قاچاق تحویل لنجها میشود.البته تحویل سوخت به لنج در آب سرزمینی نیز انجام میشود اما بهترین نقطه برای تحویل محموله در آبهای مرزی است چرا که به محض ورود گشتهای مرزبانی، لنجها از آبهای کشور خارج میشوند.این لنجها در آبهای آزاد، سوخت قاچاق را تحویل کشتیهای خارجی میدهند و به همین ترتیب سرمایه ملی ایرانیها نصیب عدهای سودجو میشود.بخش عمدهای از بازار سیاه ایجاد شده در خلیج فارس برای سوخت ایران حاصل نیازی است که امارات متحده عربی به سوخت ارزان قیمت جهت بانکرینگ دریایی دارد چرا که بخشی از سوخت امارات برای سوخت رسانی به کشتیها در الفجیره از طریق همین سوختهای قاچاق ایران تأمین میشود.سردار بهادر اسماعیلی فرمانده مرزبانی هرمزگان با بیان اینکه سوخت قاچاق شده از استان یا تحویل کشتیهای خارجی میشود و یا به کشورهای حاشیه خلیجفارس منتقل میشود، گفت: قاچاقچیان، سوخت یارانهای کشور را ۱۰۰ تا ۱۵۰ برابر قیمت داخل کشور، در آبهای بین المللی میفروشند.
وی تاکید کرد: از ابتدای سال ۱۸ میلیون لیتر سوخت قاچاق در آبهای هرمزگان کشف شده و ارزش سوختهای کشف شده ۶۶۰ میلیارد تومان است.بر اساس این اعلام باید بگوییم قاچاقچیان حداکثر ۱۴۰ برابر بیشتر از هزینهای که برای خرید سوخت یارانهای داشتهاند از فروش سوخت قاچاق سود میبرند و با احتساب دیگر هزینههای قاچاق مانند حمل و نقل نیز سود قطعی آنها در هر لیتر سوخت قاچاق ۱۰۰ برابر قیمت توزیعی در کشور خواهد بود. بر این اساس به نظر می رسد مسئولان به جای افزایس قیمت ها باید به فکر نظارت های بیشتر باشند.