ماموریت ویژه السودانی در تهران
گروه سیاسی: محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق در یکی از حساسترین شرایط منطقهای چهارشنبه (19 دی) عازم تهران خواهد شد. این سفر در شرایطی صورت میگیرد که تحولات سوریه، منطقه خاورمیانه را در یک وضعیت پرالتهاب و فرو برده و بازیگران مختلف در حال رصد و بررسی شرایط و نظم جدید هستند. افزون بر این سفر السودانی به ایران به نوعی میتواند ادامه سفر مسعود پزشمیان به بغداد در شهریور ماه باشد تا طرفین دستاوردهای دیدار قبلی را تداوم ببخشند.
به گزارش «تجارت»، طبق بیانیه رسمی دفتر اطلاعرسانی نخست وزیر عراق، در این سفر، روابط دوجانبه بین ۲ کشور و راههای ارتقای آن و نیز تحولاتی که منطقه شاهد آن است، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین، در این زمینه، «محمدکاظم آلصادق» سفیر جمهوری اسلامی ایران درباره سفر روز چهارشنبه نومحمد شیاع السودانی نخستوزیر عراق به تهران با بیان اینکه «آقای پزشکیان در مسند رئیسجمهور در اولین سفر خارجی در آغاز مسئولیت خود به عراق سفر کرد» تصریح کرد: چهارشنبه هفته جاری نخستوزیر عراق در پاسخ به این سفر و در راس یک هیات سیاسی و اقتصادی به ایران سفر میکند. این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه «سفر نخستوزیر عراق به تهران یک روزه خواهد بود» اظهار کرد: در این سفر در مورد مسائل دوجانبه، تحولات منطقه و بینالملل به خصوص مسائل سوریه رایزنی میشود. او ادامه داد: همچنین در جریان این سفر روند اجرای توافقات انجام شده در جریان سفر آقای پزشکیان به بغداد مورد پیگیری و بررسی قرار میگیرد. آل صادق با بیان اینکه «چند وزیر اقتصادی نیز نخستوزیر عراق را در جریان این سفر همراهی میکنند» گفت: نخستوزیر عراق در جریان این سفر با تعدادی دیگر از مقامات ارشد کشورمان دیدار و رایزنی میکنند و برنامهریزیها در این زمینه در حال انجام است.
تقویت روابط دو جانبه امنیتی و اقتصادی
جمهوری اسلامی ایران طی تمامی سالهای بعد از 2003 که دولت جدید عراق تشکیل شد، حامی و متحد اصلی بغداد بوده است. در جریان دولتسازی اولیه ایران بزرگترین حامی ملت و احزاب سیاسی عراق بود. طی سالهای بعد از 2005 نیز که قانون اساسی جدید عراق تصویب شد، تهران نقشی بیبدیل را در میانجیگری میان جریانهای سیاسی عراقی، به ویژه توافقات میان اقلیم کردستان با حکومت مرکزی داشت. در جریان ظهور مخوفترین و بزرگترین گروه تروریستی تاریخ در سال 2013 یعنی داعش نیز جمهوری اسلامی ایران بیشترین نقش را در حمایت از دولت و ملت عراق داشت. بدون تردید اگر ایرن و سردار قاسم سلیمانی به یاری بغداد نشتافته بودند، شاید اکنون تروریستهای تکفیری در بغداد حکم میراندند. افزون بر این، دو کشور در زمینه اقتصادی نیز شراکت بزرگی را داشتهاند، به گونهای که کشور عراق به بزرگترین کانون صادرات غیرنفتی ایران در جهان تبدیل شده است. مجموع این روند در بیش از دو دهه گذشته عملا عراق و ایران را به متحد استراتژیک یکدیگر تبدیل کرده است.
طی سالهای اخیر تجارت 20 میلیارد دلاری با عراق در کانون تمرکز دولتهای مختلف ایران بوده است که البته تا کنون محقق نشده است. در شرایط کنونی حجم صادرات ایران به عراق حدود 10.5 میلیارد دلار است که با چشمانداز ایدئال ترسیم شده اندکی فاصله دارد. در وضعیت جدید نیز به نظر میرسد یکی از رئوس اصلی دیدار السودانی با مقامهای سیاسی کشورمان پیرامون گسترش و تقویت همکاریهای اقتصادی در آینده باشد. افزون بر موضوع اقتصاد، در نتیجه تحولات سوریه بار دیگر موضوع امنیت میتواند یکی از رئوس اصلی دیدار السودانی با مقامهای سیاسی ایرانی باشد. به طور حتم، دولت بغداد به خوبی از تهدیدات احتمالی کنترل نیروهای تکفیری – جهادی بر کشور سوریه برای خود آگاه هستند. در چند وقت اخیر نیز زمزمههایی مبنی بر امکان ظهور مجدد داعش مطرح شده است. همین نگرانیها و به علاوه اجرای توافقات امنیتی مرزی برای مبارزه با تررویسم به طور حتم یکی از کانونهای اصلی گفتوگو میان دو طرف خواهد بود.
پیامهای احتمالی میانجیگرایانه نخستوزر عراق در تهران
سفر السودانی در شرایطی صورت میگیرد که کمتر از یک ماه از تحولات سوریه سپری شده است. همزمان کمتر از دو هفته تا بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید زمان باقی مانده است. اکنون این گمانهزنی وجود دارد که السودانی در جریان سفر به دو تهران دو پیام میانجیگرانه را با خود داشته باشد. پیام اول میتواند میانجیگری میان ایران و حاکمان جدید سوریه برای برقراری ارتباط در آینده نزدیک است. اخیرا نماینده دولت عراق در سوریه با نمایندگان هیات حاکمه جدید دیدار کرد که این احتمال میانجیگری بغداد و انتقال پیام ایران به سوریه را افزایش داد. حالا نیز این احتمال وجود دارد که السودانی حامل پیام دولت جدید سوریه باشد. در سطح دوم، السودانی میتواند حامل پیام دولت جدید آمریکا به ایران باشد. طی ماههای اخیر بعد از پیروزی دونالد ترامپ نقش عراق به عنوان یکی از میانجیهای احتمالی میان تهران و واشنگتن مورد توجه واقع شده است.