حسن بهشتی‌پور 
کارشناس مسائل بین‌الملل

آینده سوریه برای فرانســـوی‌ها که سابقه استعماری در این کشور داشتند، اهمیت دارد. سقوط اسد فضای جدیدی برای اعمال نفوذ و بازسازی روابط فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی ایجاد کرده که باید برای مدیریت این فضا از نزدیک تحولات در این کشور را رصد کنند آلمانی‌ها نیز در چارچوب اتحادیه اروپا علاقه‌مند هستند با همکاری فرانسوی‌ها در آینده سوریه نقش‌آفرینی کنند و اعلام کردند که می‌توانیم مشاوره فنی در این رابطه به مقامات جدید سوریه به ویژه درباره قانون اساسی جدید این کشور بدهند. از طرفی نگران بازگشت داعشی‌ها و نفوذ تکفیری‌ها در سوریه هستند. بعد از سال ۲۰۱۱ شاهد مهاجرت وسیعی از سوریه به اروپا بودیم و با تحولات جدیدی که در سوریه شاهد بودیم اروپایی‌ها انتظار دارند با تثبیت شرایط سیاسی، فضا برای بازگشت مهاجران از اروپا به سوریه فراهم شود، اما شرایط فعلی در سوریه در حال گذار است و هیچ ثباتی در سوریه هم‌چنان متصور نیست و رایزنی‌های دیپلماتیک فعلی صرفا ارزیابی از نزدیک است. برای اروپایی‌ها و آمریکا مهم است دولتی که می‌خواهد جایگزین بشار اسد شود، چه دولتی و با چه رویکردی است. شرایط فعلی سوریه فعلا پیچیده و چندوجهی است و لازم است مقامات اروپایی با مسئولان دولت انتقالی اتمام حجت کنند و برای آینده روابط و نفوذشان در سوریه رایزنی کنند. وزیر خارجه آلمان در این رابطه گفته بود، برای لغو تحریم‌ها هنوز زمان زیادی داریم، یعنی مواردی که مورد نظر غرب است اول باید دولت سوریه اجرا کند، سپس مساله لغو تحریم‌ها در دستور کار قرار گیرد. ممکن است در دوره انتقالی برخی تحریم‌ها را لغو کنند، اما غرب و آمریکا هیچ اعتمادی به جولانی و افرادش ندارند، از این رو رفع احتمالی برخی از تحریم‌ها احتمالا با مدیریت یک کشور دیگر انجام خواهد شد. تشکیل یک دولت سکولار که حقوق کردها و اقلیت‌ها را تامین کند و رابطه نزدیکی با اروپا و آمریکا داشته باشد مدنظر این کشورهاست. اروپایی‌ها به خوبی می‌دانند که بی‌ثباتی در سوریه تاثیر تعیین‌کننده بر تحولات منطقه به ویژه در لبنان دارد و در صورت ایجاد ثبات نسبی است که جلوی مهاجرت را می‌توانند بگیرند. اما اصلی‌ترین مساله برای آنها، ایجاد یک دولت فراگیر است. به هر حال ترکیب گروه‌ها و اقوامی که در سوریه خواستار مشارکت در دولت آینده هستند متکثر است و بعید است اینها بتوانند به یک جمع‌بندی برسند. اروپا و آمریکا از جولانی برای ساقط کردن دولت اسد استفاده ابزاری کردند، اما بعید است اجازه دهند که اینها دولت آینده را تحویل بگیرند. غرب در پی آن است که در سوریه یک جریان سکولار قدرت را در اختیار بگیرد.