پول‌پاشی بدون قاعده و ضابطه  در نمایش خانگی

جوان آنلاین: منتشر شدن رقم دستمزد بازیگران سریال «ازازیل» به کارگردان حسن فتحی، این سؤال را در ذهن اهالی رسانه و افکار عمومی ایجاد کرده که چنین رقم‌هایی بر اساس چه قاعده‌ای و ضابطه‌ای پرداخت می‌شود و چرا نظارتی در بحث‌های مالی پلتفرم‌های نمایش خانگی وجود ندارد.     دستمزد‌های نجومی بازیگران انتشار رقم دستمزد بازیگران سریال «ازازیل» موجی منفی را به دنبال داشته است. طبق سندی که از طریق شبکه‌های اجتماعی به بیرون درز کرده، بازیگران این سریال به صورت ماهانه یا ثابت، دستمزد‌هایی نجومی و خارج از عرف می‌گیرند که برای ساخت یک سریال توجیه‌پذیر نیست. برای نمونه محسن تنابنده بابت بازی در این سریال، به صورت ماهانه، ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان دستمزد دریافت می‌کند. یا دستمزد بهرام رادان به مبلغ ۳ میلیارد تومان می‌رسد. بقیه بازیگران مثل پریناز ایزدیار نیز برای یک ماه بازی در سریال یک‌میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان دریافتی دارند. با یک حساب سرانگشتی ساده، چیزی نزدیک به ۲۰ میلیارد تومان فقط رقم دستمزد بازیگران «ازازیل» می‌شود و اگر دستمزد سایر عوامل را هم اضافه کنیم، به رقمی بیشتر می‌رسیم. این در حالی است که رقم برخی بازیگران به صورت ماهانه پرداخت می‌شود و در صورت طولانی شدن ساخت سریال، آنها پول بیشتری خواهند گرفت.     سؤال‌های بدون جواب شبکه نمایش خانگی حسن خدادی که تا پیش از این تهیه‌کننده دو برنامه «همرفیق» و «مهمونی» بوده بر چه مبنایی دستمزد بازیگران برای «ازازیل» را تعیین کرده و گردش مالی در نمایش خانگی به چه صورتی است که تهیه‌کنندگان ماهانه حاضرند چنین ارقامی را هزینه کنند. یعنی سریال‌سازی در شبکه نمایش خانگی تا این اندازه کاری پرسود است که تهیه‌کنندگان خیلی راحت تا این اندازه برایش هزینه کنند؟ سؤال‌های بی‌پاسخ و بدون منطق از این دست بسیار است. شبکه نمایش خانگی در گذشته از ورود پول‌های بی‌ضابطه ضربه خورده است. هنوز همه ماجرای تهیه‌کنندگان سریال «شهرزاد» و ورود پول‌های نامشروع و ناپاک به شبکه نمایش خانگی را به یاد دارند که جنجال‌های زیادی به پا کرد. از همان زمان تاکنون نسبت به شفافیت مالی در پلتفرم‌های نمایش خانگی و سینما بار‌ها صحبت و بحث به میان آمده ولی در عمل اتفاق خاصی نیفتاده تا این وضعیت همچنان مبهم و آشفته بماند.     بلند شدن صدای اعتراض اهالی سینما آشفتگی مالی در شبکه نمایش خانگی، نه تنها آثار روانی سوء بر جامعه می‌گذارد بلکه صدای اهالی سینما را هم درآورده است. از پنج، شش سال گذشته موضوع دستمزد‌های نجومی بازیگران در شبکه نمایش خانگی به یک چالش و مسئله مهم تبدیل شد ولی اقدامی در راستای اصلاح آن صورت نگرفت. رقابت بر سر افزایش دستمزد بازیگران در شبکه نمایش خانگی، شرایط را برای تهیه‌کنندگان سینما هم سخت کرده است. مسعود ردایی از تهیه‌کنندگان باسابقه تلویزیون در سال ۱۳۹۷، نسبت به دستمزد‌های نامتعارف در شبکه نمایش خانگی هشدار داد و آن را خطری برای سینمای کشور دانست. ردایی در صحبت‌هایش از وضعیت مالی در نمایش خانگی انتقاد کرد و چنین گفت: «گاهی اوقات در سینما و به ویژه در شبکه نمایش خانگی دستمزد‌های هنگفتی به برخی از بازیگران داده می‌شود که این موضوع روی مباحث کلان سینما تأثیر می‌گذارد. وقتی بازیگری در شبکه نمایش خانگی دستمزد بالایی دریافت می‌کند آن دستمزد‌ها را در سینما هم طلب می‌کند که این روند تأثیر منفی روی تولید آثار سینمایی می‌گذارد. در چنین وضعیتی تنها یک کارگردان، یک تهیه‌کننده یا یک سرمایه‌گذار ضرر نمی‌کند بلکه تمام عواملی که دست به دست هم می‌دهند تا فیلمی ساخته شود، صدمه می‌بینند.» پوران درخشنده نیز با ابراز نارضایتی از میزان دستمزد‌های بازیگران تشریح کرد که بازیگرسالاری و سرمایه‌سالاری سینما را نابود کرده است. درخشنده در گفته‌هایش به نکاتی اشاره کرد که در این چند سال، تمامی منتقدان و دلسوزان سینما به آن اشاره کرده‌اند: «عده‌ای با پول‌های باد آورده وارد سینما شده‌اند و با ولخرجی‌های بی‌حساب و کتاب هزینه تولید آثار را بالا برده‌اند، همین عاملی شده تا فیلمسازان مستقل دیگر نتوانند قد راست کنند. من نمی‌دانم این دستمزد‌ها از کجا آمده و چرا بازیگران باید این مبالغ را دریافت کنند؟ بازیگران را با دستمزد‌های نجومی به شبکه نمایش خانگی می‌برند و آن بازیگر با توقع همان دستمزد وارد سینما می‌شود و همین عاملی شده که ارقام نجومی به دستمزد بازیگران نفوذ کند.» این بی‌عدالتی در دستمزد‌ها تا جایی پیش رفت که حتی صدای دیگر عوامل را هم در آورد. برای نمونه، ساعد نیک‌ذات، از فیلمبرداران سینما از وضعیت اقتصادی نابرابر در سینما و نمایش خانگی انتقاد کرد و گفت: «چطور در همین سینما به یک بازیگر ۲ میلیارد تومان دستمزد می‌دهند؟ آن وقت دستیار من که از ۵ صبح باید سرصحنه باشد، فقط ۲ میلیون تومان می‌گیرد! آیا این شرایط عادلانه است؟ اگر ۶ میلیارد تومان هزینه تولید یک فیلم باشد، بالای دو و نیم میلیارد آن را می‌دهند به بازیگران. باید در این شرایط موازنه شکل بگیرد.»    پول‌هایی برای نابودی سینمای کشور اگر پای صحبت بسیاری از عوامل سینما بنشینیم، بیشتر آنها نسبت به نابرابری در دستمزد‌ها اعتراض دارند. اما این اعداد و ارقام نجومی زمانی تبعات گسترده‌ای به خود می‌گیرد که آن را با حقوق کارمندان، کارگران، معلمان، پرستاران و سایر اقشار جامعه مقایسه کنیم. در شرایطی که عموم مردم در شرایط سخت اقتصادی قرار دارند و به سختی روزگار می‌گذرانند، بازیگران در شبکه نمایش خانگی برای یک ماه ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان دریافت می‌کنند. باید منبع و اساس ورود این پول‌ها به شبکه نمایش خانگی مشخص شود و ضابطه‌ای بابت پرداخت‌ها وجود داشته باشد. باید از طریق صنوف سینمایی فکر و راه‌چاره‌ای برای وضعیت آشفته دستمزد‌ها کاری صورت بگیرد. آسیب‌های این روند در آینده‌ای نزدیک دامن سینمای ایران را خواهد گرفت. سینمای ایران که در حال حاضر با بحران‌های اقتصادی زیادی روبه‌روست، فشار زیادی را بابت تولید فیلم و تأمین دستمزد بازیگرانش متحمل می‌شود. در شرایط فعلی شبکه نمایش خانگی به محلی برای عرضه بی‌حساب و کتاب پول تبدیل شده است و پرداخت‌ها در آن شکلی شفاف و روشن ندارد. ادامه این روند به صلاح فرهنگ و هنر کشور نخواهد بود و صنعت سینما و سریال‌سازی را با چالش‌ها و مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد کرد. بهتر است تا قبل از اینکه دیر شود، فکری برای این اوضاع آشفته صورت بگیرد.