انگیزه‌های استیضاح وزیر اقتصاد


گروه صنعت و تجارت:یک کارشناس اقتصادی گفت: نمی‌گویم عملکرد وزارت اقتصاد عالی بود اما نگاه مجلس به عملکرد وزارت اقتصاد و استیضاح وزیر اقتصاد سیاسی است. این تعداد اندک نماینده مجلس که به دنبال استیضاح هستند، نه تنها دغدغه اقتصاد را ندارند بلکه به نظر می‌رسد به دنبال زمین خوردن دولت هستند و قصد آنها از استیضاح تقویت دولت نیست.  سید کمال سیدعلی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره زمزمه‌های استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس به دلیل وضعیت بازار ارز اظهار داشت: معتقدم وزیر اقتصاد ارتباط مستقیمی با کنترل بازار ارز ندارد، ممکن است توصیه‌هایی درباره سیاست‌های ارزی به رییس کل بانک مرکزی داشته باشد اما به طور مستقیم مسئول کنترل این بازار نیست و همچنین با توجه به موضوع استقلال بانک مرکزی، وزارت اقتصاد اساسا امکان ورود مستقیم به این موضوع را ندارد.  وی ادامه داد: از ابتدای دولت چهاردهم هم اعلام شد که تیم اقتصادی دولت باید هماهنگ با هم عمل کند و اساسا هماهنگی سیاست‌های وزارت اقتصاد و بانک مرکزی ضرورت هر دولتی است. اما قاعدتا وزیر اقتصاد باید درباره مسائل مرتبط با مسائل  مالیاتی، بانکی، بیمه، گمرکی و ... پاسخگو باشد.   این کارشناس اقتصادی گفت: باید توجه داشت که تیم اقتصادی دولت فرصتی برای اجرای برنامه‌های میان مدت نداشتند و صرفا به دلیل مشکلاتی که به دلیل تنش‌های منطقه ایجاد شد، فعلا مانند آتش نشانی در حال اطفای حریق هستند. سیدعلی ادامه داد: فراموش نکنیم که بیش از یک سال بود که با تزریق ارز نرخ آن را به ثبات نسبی رسانده بودند و در آن مدت زمان تزریق ارز انجام نمی‌شد این افزایش ناگهانی نرخ را تجربه نمی‌کردیم. واقعیت نرخ ارز، کسری بودجه و نقدینگی است و مسائل مربوط به متغیرهای کلان اقتصادی است بنابراین بخشی از این پرش قیمتی به انتظارات تورمی در کشور برمی‌گردد و قطعا اگر تورم کنترل نشود، نرخ ارز هم افزایش پیدا خواهد کرد. وی تاکید کرد: نمی‌گویم عملکرد وزارت اقتصاد عالی بود اما نگاه مجلس به عملکرد وزارت اقتصاد و استیضاح وزیر اقتصاد سیاسی است. این تعداد اندک نماینده مجلس که به دنبال استیضاح هستند، نه تنها دغدغه اقتصاد را ندارند بلکه به نظر می‌رسد به دنبال زمین خوردن دولت هستند و قصد آنها از استیضاح تقویت دولت نیست. این کارشناس اقتصادی افزود: حتی در محافلی ادعایی شده مبنی بر اینکه قیمت ارز باید به ٢٠ هزار تومان کاهش پیدا کند،اگر قیمت ارز به عدد برسد به این معنا است که قیمت تمام کالاها باید به یک چهارم قیمت خود تقلیل پیدا کند.  این افراد باید بدانند که تا متغیرهای اقتصادی علامت ندهند قیمت ارز جابه‌جا نخواهد شد تا نقدینگی و تورم کاهشی نشود نرخ دلار پایین نمی‌آید و تعیین اعداد برای نرخ ارز به این راحتی‌ها نیست. وی افزود: در دولت گذشته هم نرخ دلار یک پرش بلند داشت و از ٢۵ هزار تومان به بیش از ۵٠ هزار تومان رسید اما در آن دوره نمایندگان حرفی از استیضاح نمی‌زدند و به دلیل همسویی دولت و‌ مجلس به دنبال این نبودند دولت را بابت این افزایش قیمت پاسخگو کنند. اما امروز مجلس مشکلات را بزرگ نمایی می‌کنند . سیدعلی گفت؛ از دوره‌ای وضعیت درآمدهای ارزی بهبود یافت و امسال هم تا حدودی فروش نفت بهتر بود اما قرار نیست ذخایر را در بازار عرضه کنیم. البته نه اینکه امروز مداخله متوقف شده بلکه مکانیزم آن تغییر  کرده‌ است. در آن دوره مداخلات باعث شد رانت افزایش پیدا کند و در این دولت این بساط جمع شده‌است.

طرح استیضاح‌ها سیاسی و احساسی است
 یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: عوامل اصلی و بنیادی که قیمت ارز و تورم را شکل می‌دهد هیچ تغییری نکرده است، اتفاقا اگر نگاه کنیم چالش‌های این حوزه بیشتر هم شده است و وزیر مربوطه هم ۲ الی ۳ ماه بیشتر فرصت برای این کار نداشته است، بر همین اساس احساس می‌کنم یک اقدام احساسی در حال رخ دادن است.  فرید موسوی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره این‌که در شرایطی که کشور دارد آیا مطرح کردن استیضاح وزرایی که تنها چند ماه است کار خود را آغاز کرده‌اند، به بهبود این وضعیت کمک می‌کند و آیا استیضاح اولویت این روزهای مجلس است، عنوان کرد: خدمت همکاران خودم که استیضاح را امضا کردند احترام قائل هستم اما من بیشتر این استیضاح‌ها را سیاسی و احساسی می‌دانم. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای یادآور شد: ارز حسب انتظارات تورمی، پیش‌بینی بازار و اتفاقاتی که ممکن است در آینده بیفتد و یا اتفاقاتی که در آخر سال میلادی رخ می‌دهد، با افزایش قیمت روبه‌رو است؛ زیرا تسویه حساب‌های بین‌المللی اتفاق می‌افتد. همچنین بخشی از این رویه هم نتیجه سیاست حذف ارز نیمایی است، همه این‌ها دست به دست هم دادند که یک جهش قیمت ارز داشته باشیم و این قضایا معیشت مردم و سطح عمومی قیمت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وی ادامه داد: عوامل اصلی و بنیادی که قیمت ارز و تورم را شکل می‌دهد هیچ تغییری نکرده است، اتفاقا اگر نگاه کنیم چالش‌های این حوزه بیشتر هم شده است و وزیر مربوطه هم  ۲ الی ۳ ماه بیشتر فرصت برای این کار نداشته است، بر همین اساس احساس می‌کنم یک اقدام احساسی در حال رخ دادن است. موسوی با بیان اینکه اصلاً حوزه ارز در زیرمجموعه وزارت اقتصاد طبقه‌بندی نمی‌شود و بانک مرکزی مسئولیت این قضیه را بر عهده دارد، عنوان کرد: بانک مرکزی با پشتیبانی آقای همتی و دولت اتفاق خوبی را رقم زد و کاری که سال‌ها قبل باید اتفاق می‌افتاد را با تاخیر بسیار عملیاتی کردند و آن این است که در قیمت بازار تغییر سیاست دادند و دیگر نیازی نیست که سرکوب قیمت ارز را رقم بزنند. وی تاکید کرد: سرکوب قیمت ارز و سیاست‌هایی که برای قیمت ارز در سال‌های گذشته اتخاذ شد، بارها و بارها شکست خودشان را نشان دادند اما ما متاسفانه مجدد همان سیاست‌های شکست خورده را ادامه می‌دهیم و از جیب ۸۵ میلیون ایرانی یک رانتی را به تعداد اندکی از افراد می‌دادیم که این قابل قبول نیست و نبوده است.
این نماینده مجلس با اشاره به این‌که سیاست پیمان سپاری ارزی و سرکوب قیمت ارز تولید را بی‌معنا کرده بود، عنوان کرد: چنین سیاست‌هایی انگیزه تولید و فعالیت تولیدی را از بین برده بود در حالی که برای تقویت ارزش پول ملی هیچ راهی اثربخش‌تر و حمایت‌گرانه‌تر از ارتقاء تولید نیست. این سرکوب قیمت ارز و اعطای ارزهای ترجیحی به یک عده یک سیاست ضدتولید و صادرات است و کاملاً ایجاد کننده شرایطی است که ما با تورم بالا روبرو شویم و اگر آن را ادامه دهیم، ارزش پول ملی را هر روز کمتر از گذشته می‌بینیم. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: دقت داشته باشید با سیاست سرکوب ارز فضای رانتی هر روز نیازمند بیشتر و بزرگتر  شدن است. بر همین اساس است که می‌گویم سیاست درستی اتفاق افتاده است و تجربه کشورهایی که به هر حال با ما تجربه کاهش ارزش پول ملی و تورم‌های بالا را تجربه کرده‌اند هم همینطور است و نشان می‌دهد که سیاست‌های اخیر کارآمدتر از سیاست سرکوب قیمت ارز است و این شعارهایی که در خصوص نسخه‌های صندوق آی‌ام‌اف و دیگر مسائل می‌دهیم یکسری صحبت‌های غیرکاربردی است و از روی مسائل سیاسی مطرح می‌شود. وی درباره این‌که مطرح کردن استیضاح می‌تواند بر خلاف منویات رهبری باشد و رئیس مجلس هم درباره استیضاح صحبت‌هایی داشت، چرا برخی از نمایندگان همچنان به دنبال استیضاح هستند، گفت: ارز و کنترل قیمت ارز،  ابزارهای قیمتی و سیاست‌های ارزی در بانک مرکزی است نه وزارت اقتصاد. دوستان راه را اشتباه می‌روند؛ اینگونه نیست که بگوییم نمی‌دانند؛ نه اینطور نیست. به هرحال استیضاح بر عوامل اصلی که تورم و افزایش قیمت ارز را ایجاد کرده نمی‌تواند تاثیرگذار باشد برای این‌که در حوزه انتخابیه بگویند کاری انجام داده‌ایم موضوع استیضاح را مطرح می‌کنند. موسوی اظهار داشت: چه راهکاری؟ فرد دیگری می‌آید چه سیاستی را می‌خواهد ادامه دهد و حمایت کند؟ همین سیاستی که اتفاق می‌افتد هر سیاستی غیر از این باشد باید شک کرد، آیا می‌خواهیم فردی را بیاوریم که دوباره یک رانتی را توزیع کند؟ از جیب چه کسی می‌خواهیم دوباره بزنیم؟ به چه قیمتی می‌خواهیم دوباره رانت را توزیع کنیم؟ استیضاح‌کنندگان این را باید پاسخ دهند.