گروه اقتصاد کلان: تحریم‌های اقتصادی آمریکا که از سال‌ها قبل علیه ایران اعمال شده، تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر اقتصاد کشور گذاشته است. این تحریم‌ها به ویژه بر بخش‌های نفتی، بانکی، تجاری و مالی فشار زیادی وارد کرده‌اند و ایران را به چالش‌های جدی در زمینه توسعه اقتصادی و روابط بین‌المللی روبه‌رو کرده است. به گزارش تجارت، در این شرایط، ایران نیاز به راهکارهایی دارد که بتواند اقتصاد خود را در برابر تحریم‌ها مقاوم کند و مسیر رشد و توسعه را همچنان ادامه دهد. برای پیشبرد امور اقتصادی در شرایطی که تحریم‌ها ادامه پیدا می‌کنند، ایران نیاز به مجموعه‌ای از راهکارهای کلیدی دارد که بتواند با این چالش‌ها مقابله کند. تنوع اقتصادی و کاهش وابستگی کشور به درآمد‌های نفت اولین راهکار برای پیش امور اقتصادی ایران است. دوات می‌تواند با توسعه صنایع غیرنفتی این راهکار را عملیاتی کند در راستای این رویکرد ما باید به سمت توسعه و حمایت از صنایع داخلی مانند کشاورزی، صنایع پایین‌دستی پتروشیمی، فناوری اطلاعات و گردشگری حرکت کنیم تا وابستگی به نفت کاهش یابد. حمایت از بخش خصوصی دومین رویکرد مربوط به تنوع اقتصاد ایران محسوب می‌شود؛ مطمئناً با ایجاد محیطی رقابتی در اقتصاد و حمایت از کارآفرینان داخلی دولت می‌تواند در ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی موفق عمل کند. توسعه بخش‌های دانش‌بنیان و نوآوری یکی دیگر از رویکرد‌های این راهکار است. در این رویه حمایت از استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند به رشد اقتصادی غیرنفتی و کاهش وابستگی به منابع طبیعی کمک کند. تقویت روابط اقتصادی با کشورهای غیرغربی دومین راهکار پیشبرد امور اقتصادی ایران در شرایط تحریمی است. در این راهکار گسترش روابط با کشورهای همسایه یکی از رویکرد‌های مهم در این زمینه محسوب می‌شود. دولت می‌تواند با تقویت روابط تجاری ایران با کشورهای آسیایی، منطقه خاورمیانه و  همچنین کشورهای آفریقایی بازار خوبی را برای محصولات ایرانی فراهم آورد. مضاف بر کشور‌ها، توسعه پیمان‌های اقتصادی و تجاری یکی دیگر از رویکرد‌های مربوط به توسعه  همکاری‌های اقتصادی ایران با کشور‌های غیر غربی است. استفاده از ظرفیت‌های موجود در سازمان‌هایی مانند سایکو، شانگهای، آسه‌آن و اوراسیا می‌تواند روابط تجاری ایران با کشورهای دیگر را تقویت کند. توسعه تجارت با چین یکی دیگر از رویکرد‌های توسعه همکاری‌های خارجی ایران در شرایط  تحریمی محسوب می‌شود: این کشور به عنوان مهم‌ترین شرک اقتصادی ایران در شرایط تحریمی می‌توانند به عنوان مراکز صادراتی و تأمین‌کنندگان مواد اولیه مورد توجه قرار گیرد. تقویت بخش بانکی و استفاده از ارزهای دیجیتال سومین راهکار برای پیش برد امور اقتصادی ایران در شرایط تحریمی است راه‌اندازی سیستم‌های پرداخت مستقل یکی از رویکرد‌های این راهکار محسوب می‌شود. ایران می‌تواند با راه‌اندازی سیستم‌های بانکی مستقل از سیستم‌های جهانی مانند SWIFT، مبادلات مالی خود را تسهیل کند. علاوه بر این  استفاده از ارزهای دیجیتال یکی دیگر از رویکرد‌هایی است که به واسطه آن می‌توان تحریم‌های اقتصادی را دور زد. استفاده از ارزهای دیجیتال و بلاک‌چین برای تسهیل مبادلات تجاری و مالی می‌تواند راه‌حلی برای دور زدن تحریم‌ها باشد. ایران می‌تواند با ایجاد بستر مناسب برای استفاده از این فناوری‌ها، تعاملات اقتصادی خود را با جهان گسترش دهد. تقویت تولیدات داخلی و کاهش واردات یکی دیگر از راهکار‌های مدیریت اقتصاد ایران در شرایط تداوم تحریم است. دولت می‌تواند در گام نخست با حمایت از تولید داخلی بر این راهکار جامع عمل بپوشاند. با تقویت تولیدات داخلی و صنایع مادر می‌توان وابستگی به واردات را کاهش داد و از تولیدات داخلی برای تأمین نیازهای بازار استفاده کرد. افزایش کیفیت و رقابت‌پذیری کالاهای ایرانی یکی دیگر از رویکرد‌های این راهکار است. دولت باید با اصلاح قوانین و مقررات تولید، حمایت از استانداردهای ملی و بهبود فرایندهای صنعتی، تولیدات ایرانی را رقابت‌پذیرتر کند. در نهایت ایجاد فرصت‌های صادراتی جدید از دیگر رویکرد‌های مؤثر در تقویت تولیدات داخل و همچنین کاهش واردات به کشور است؛ دولت می‌تواند از طریق بهبود روابط اقتصادی با کشورهای مختلف و پیدا کردن بازارهای جدید، صادرات غیرنفتی را تقویت کند. اجرای سیاست‌های مالی و پولی هوشمندانه پنجمین راهکار اداره اقتصاد کشور در شرایط تحریمی است. دولت می‌تواند با کنترل تورم و نرخ ارز از طریق استفاده از سیاست‌های پولی مناسب و تقویت مدیریت منابع ارزی کشور این راهکار را پیاده سازی کند. اصلاحات مالیاتی یکی دیگر از رویکرد‌های سیاست‌های مالی و پولی هوشمندانه دولت خواهد بود. دولت با استفاده از سیستم مالیاتی منصفانه و کارآمد می‌تواند به تأمین منابع مالی بدون نیاز به اتکا به درآمدهای نفتی تکیه کند. مبارزه با فساد اقتصادی یکی دیگر از رویکرد‌های سیاست‌های مالی و پولی هوشمندانه دولت محسوب می‌شود. مطمئناً ایجاد شفافیت در فرایندهای اقتصادی و مقابله با فساد می‌تواند منجر به بهبود فضای اقتصادی و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی شود. با فرض تداوم تحریم‌های آمریکا، ایران باید به دنبال راهکارهای بلندمدت و پایدار برای مقابله با چالش‌های اقتصادی باشد. این راهکارها باید بر پایه تقویت تولید داخلی، کاهش وابستگی به نفت، استفاده از فناوری‌های نوین و گسترش روابط اقتصادی با کشورهای غیرغربی استوار باشد. در نهایت، ایران باید با توجه به وضعیت موجود، به بهبود ساختارهای اقتصادی و تقویت بخش خصوصی توجه ویژه داشته باشد تا بتواند با موفقیت از بحران‌های اقتصادی عبور کند.

میدان‌داری بخش خصوصی، راهکار حفظ اقتصاد ایران در شرایط تحریم
وحید شقاقی شهری، اقتصاددان در گفتگو با تجارت در پاسخ به این سؤال که در صورت تداوم شرایط تحریمی دولت از چه ابزارهایی برای مدیریت بحران اقتصادی استفاده خواهد کرد گفت: واقعیت این است که شرایط برای دولت بسیار سخت شده است. همان‌طور که می‌دانید، دولت با انباشتی از ناترازی‌ها مواجه است که برخی از آن‌ها سابقه‌ای ۵۰ساله دارند. این اقتصاددان توضیح داد:  ناترازی‌هایی مانند ناترازی‌های صندوق‌های بازنشستگی که از دهه ۷۰ شروع شده، ناترازی آب که از دهه ۵۰ آغاز شده، و ناترازی‌های برق و گاز که حداقل سابقه‌ای ۱۰ تا ۱۳ساله دارند. بسیاری از این مشکلات نه تنها به دولت کنونی، بلکه به گذشته هم مربوط است. بنابراین، این مشکلات را نمی‌توان به راحتی به دولت منتسب کرد. وی همچنین در پاسخ به سؤالی پیرامون این که برخی منتقدان دولت معتقدند که مشکلات اقتصادی کنونی به تصمیمات دولت بازمی‌گردد، توضیح داد:  باید گفت که بسیاری از این مشکلات هیچ ارتباطی با دولت ندارد. به‌عنوان‌مثال، ناترازی‌هایی که در بخش‌هایی مانند برق و بنزین داریم، تاریخچه‌ای طولانی دارند و اشتباهات اقتصادی گذشته در این زمینه‌ها تأثیرات زیادی گذاشته است.  شقاقی شهری تأکید کرد: در حال حاضر، دولت با مشکلات زیادی مواجه است، از جمله تورم شدید و نارضایتی‌های عمومی که در نتیجه جنگ اقتصادی و فشارهای داخلی و بین‌المللی به مردم وارد شده است. این اقتصاددان خاطر نشان کرد: دولت باید دست به اصلاحات ساختاری بزند. اصلاحاتی که به نفع بخش خصوصی و حضور مردم در اقتصاد باشد. وزارت اقتصاد در این راستا قدم‌های خوبی برداشته است. در حال حاضر، دیگر نمی‌توانیم اقتصاد کشور را با ساختارهای دولتی و شبه دولتی اداره کنیم. وی متذکر شد: دولت  باید بخش خصوصی را تقویت کند و به آن فضا بدهد تا محیط اقتصاد ایران رقابت‌پذیر شود. حمایت از بخش خصوصی، بهبود محیط کسب‌وکار و تأمین مالی این بخش، از جمله گام‌هایی است که باید برداشته شود. شقاقی شهری تصریح کرد: در این میان دولت باید همچنان نظارت کند و زیرساخت‌ها را فراهم آورد، اما دیگر نمی‌توان با روش‌های قدیمی کشور را اداره کرد. در این شرایط اقتصادی، اگر تولید در کشور کاهش یابد یا با کمبود مواجه شویم، بحران‌های بزرگ‌تری به وجود خواهد آمد. در حال حاضر باید از بخش خصوصی حمایت کنیم تا تولید ادامه یابد و قیمت‌ها کنترل شود. این اقتصاددان در پایان سخنان خود گفت: اگر دولت بتواند اصلاحات اساسی انجام دهد و بخش خصوصی به درستی وارد صحنه تولید و رقابت شود، امکان بهبود وضعیت اقتصادی وجود دارد. البته در این مسیر، تمام نهادها و مردم باید از دولت حمایت کنند تا از شرایط فعلی عبور کنیم. شرایط کنونی بسیار سخت است، اما با همدلی و تلاش مشترک می‌توان امیدوار بود که اوضاع بهتر شود.