روزنامه اعتماد
1403/12/25
سال پرحادثه و درس‌هاي آن
سال ۱۴۰۳ دارد نفس‌هاي آخر را مي‌كشد و چيزي نمانده جاي خود را به سال جديد بدهد. سال جديد همچون شاخه نو منتظر افتادن شاخه پير و مرده است تا جوانه بزند و بردمد. مولانا اين تغيير و تازه شدن را اثر و بركت عشق مي‌داند: «عشق چو بگشاد رخت، سبز شود هر درخت/ شاخ جوان بردمد هرنفس از شاخ پير...» در همين غزل از اين هم فراتر مي‌رود و مي‌گويد هرچه از عمر بي‌عشق گذشته ارزشي ندارد كه در شمار آيد: «عمر كه بي‌عشق رفت هيچ حسابش نگير/ آب حيات است عشق، در دل و جانش پذير...» حالا اين هم معياري است كه بتوان بر اساس آن حساب سال گذشته و سال‌هاي پيش از آن را كرد تا ببينيم حسابمان با خود چندچند است. گذشته از اين حرف‌ها، سال ۱۴۰۳ سال بسيار عجيب و پرحادثه‌اي بود. كمتر كسي در روزهاي پاياني سال قبل و هنگامه تحويل سال ۱۴۰۳ مي‌توانست پيش‌بيني كند كه سال جديد آبستن چه حوادث سهمگين و غريبي در ايران و منطقه و جهان باشد (البته شايد معدودي هم از عالم غيب يا اخبار پشت پرده آگاه باشند كه حساب‌شان از ما جداست) . اولين شوك در دومين‌ماه سال وارد شد. حادثه دلخراش سقوط هلي‌كوپتر رييس‌جمهور و همراهان شهيدش كه همه را در بهت فرو برد و جامعه را بدون آمادگي وارد فضاي انتخابات كرد. آن هم در يك فضاي سياسي و اجتماعي يخ‌زده كه اندكي پيش از آن انتخابات سرد و بي‌روح مجلس را از سر گذرانده بود. تلاش نامزدها حداكثر توانست پنجاه درصد از مردم را پاي صندوق بياورد و نتيجه آن انتخابات شد پيروزي مسعود پزشكيان كسي كه چندماه پيش در همان انتخابات مجلس هم ابتدا رد صلاحيت شده بود. در حالي كه پزشكيان آماده تشكيل دولت و برگزاري مراسم تحليف و تنفيذ بود شوك بعدي وارد شد، ترور اسماعيل هنيه آن هم در قلب تهران و متعاقب آن ترورها و شهادت سريالي رهبران مقاومت. پاييز هم دو واقعه ديگرجامعه و نظام سياسي ايران را تحت تاثير قرار داد. پيروزي ترامپ در آبان‌ماه و سقوط بشار اسد در آذرماه. آمدن ترامپ روند تحولات جنگ غزه و اوكراين را هم به سرعت تغيير داد و به سمت پايان برد. دعوا و درگيري‌هاي سياسي پايداري‌چي‌ها و دولت پزشكيان هم از آغاز فعاليت اين دولت در جريان بود و با استيضاح و بركناري همتي در اسفندماه به اوج رسيد.اينها را مرور كردم تا بگويم سال ۱۴۰۳ از حيث تنوع و شدت و تكثر تحولات و اتفاقات عجيب و غريب واقعا كم‌نظير است. شبيه كارگرداني كه در ميانه ساخت سريال يك‌باره حوصله‌اش سر مي‌رود و تصميم مي‌گيرد كلي از نقاط عطف و اتفاقات مهم سريالش را در يك قسمت نشان بدهد و مخاطب را خيلي منتظر نگاه ندارد. اما اين اتفاقات با همه سهمگيني و غيرمنتظره بودن‌شان چند درس و تذكر مهم براي من داشت. نخست يادآوري اين بيت مشهور حكيم توس: «چه با رنج باشي چه با تاج و تخت/ ببايست بستن به فرجام رخت...» در هرجايگاهي كه باشي مرگ شوخي ندارد و ممكن است خيلي زودتر از آنچه فكرش را مي‌كني به سراغت بيايد. پس قدر زندگي و فرصت حيات را بايد به نيكي دانست. به قول سعدي: «سال ديگر را كه مي‌داند حساب؟/ يا كجا بود آنكه با ما بود پار؟»
درس دوم آنكه زندگي با همه فراز و نشيب و بالا و پايينش هيچ نيست و از آن بدتر «آدمي‌زاد به هيچ بند است». در گردش ايام و روزگاران همچون من و شما و كلان‌تر و خردتر از من و شما بسيار آمده و رفته‌اند و دنيا اين آمد و رفت را به هيچ‌كجايش برگزار نكرده. روال خود را ادامه داده و مردم هم به زندگي خود مشغول شده‌اند: «اين همه هيچ است چون مي‌بگذرد/ تخت و بخت و امر و نهي و گير و دار...»ولو آنكه رفتن ما چند نفري را هم ناراحت يا خوشحال كرده باشد ولي در گذر قرون و اعصار به جايي برنمي‌خورد مگر نامي كه از ما باقي مي‌ماند: «نام نيكو گربماند زآدمي/ به كزاو ماند سراي زرنگار...» پس خبري نيست و قرار نيست خودمان يا مال ومكنت و جايگاه و خدم و حشم را خيلي جدي گرفت.
اما غرضم اين نيست كه همه‌چيز كشك است و «چون عاقبت كار جهان نيستي است» پس كاري نكنيم و بي‌خيال باشيم. اتفاقا مي‌خواهم بگويم«اي كه دستت مي‌رسد كاري بكن/ پيش از آن كز تو نيايد هيچ كار...»ازقضا چون فرصت كم است و عاقبت امر و روز فرجام قابل پيش‌بيني نيست پس از لحظه لحظه فرصتي كه حق‌تعالي براي زندگي در اختيارمان گذاشته بايد بهره برد آن هم با عشق. با اين اكسير زندگي و آب حيات. حالا تقارن جالبي هم اين روزها واقع شده كه سال ۱۴۰۳ با ماه مبارك رمضان آغاز شد و با ماه مبارك هم پايان خواهد يافت. اين ماه فرصت خوبي است براي برنامه‌ريزي رشد فردي. براي بازگشت به خود و بررسي اينكه كجاي كارمان ايراد دارد و بايد اصلاح شود. يا كجاي كارمان درست است و بايد تقويت شود. كدام استعداد نهفته در خود داريم كه هنوز به آن نپرداخته‌ايم و امسال مي‌شود براي شكوفا كردن آن اقدام كرد. براي بهتر شدن زندگي خودمان، خانواده‌مان و مردم محله و شهر و كشورمان چه كاري از دست‌مان برمي‌آيد كه تابه‌حال انجام نداده‌ايم. اتفاقا اين روزها كه شرايط اقتصادي و مالي مردم و كشور دشوار و در تنگنا است اين قدم‌هاي كوچك و بهبودها اثر خود را بيشتر نشان مي‌دهد. اگر از اين تقارن ماه خودسازي و نو شدن سال و طبيعت استفاده كنيم و سه مساله پيدا كنيم كه حل آن منجر به بهبود زندگي خود، خانواده، مردم يا بهتر شدن شرايط محل كارمان و خدمت بهتر به مردم مي‌شود؛ آن را پيدا و براي حل آن برنامه‌ريزي كنيم. براي رشد فردي خودمان، خانواده‌مان و محيط كارمان سه هدف قابل حصول تعيين كنيم و براي تحقق آن تلاش كنيم. و البته اين همه بي‌عشق نمي‌شود. و از اكسير عشق نبايد غافل شد كه ناميرا است: «هركه شود صيد عشق، كي شود او صيد مرگ؟/ چون سپرش مه بود، كي رسدش زخم تير؟» سال نو با عشق مبارك.
سایر اخبار این روزنامه
سيگنال‌هاي مثبت از پکن
سال «بي‌آبي»
تلاش برای توسعه درونزاي‌كشور
كه عشق سخت نمود اول ولي بعدا آسان شد!
هاراگيري به جاي يقه‌گيري
سال سخت؟!
تلاقي اميد و دلواپسي
سال پرحادثه و درس‌هاي آن
چند نكته در مورد تجمع حاميان قانون حجاب و عفاف
شورش در كاخ سفيد!
اختر چرخ ادب
براي حل بحران نيازمند بازنگري اساسي هستيم
كمي افق ديدمان را دورتر ببريم
هاراگيري به جاي يقه‌گيري
سال سخت؟!
تلاقي اميد و دلواپسي
سال پرحادثه و درس‌هاي آن
چند نكته در مورد تجمع حاميان قانون حجاب و عفاف
پيوستن به FATF با احياي برجام اثرگذاراست
تاريخ‌خواني يا تاريخ‌سازي؟
عبور متوسط قيمت مسكن از متري 100 ميليون تومان
جان باختن كودك ۵ ساله با شليك 6 گلوله
