روزنامه کيهان
1403/12/28
آخرین چهارشنبه سال یا آخرین چهارشنبه عمر؟!
مهدی برازنده چهارشنبه‌های آخر سال، به واسطه بی‌مبالاتی برخی افراد، هزینه‌های جانی، مالی، روانی و زیست‌محیطی مختلف و جبران‌ناپذیر برجای می‌گذارد. سال‌هاست که روزهای منتهی به شب چهارشنبه آخر سال و شب موسوم به چهارشنبه‌سوری در شهرهای مختلف کشور تبدیل به صحنه‌ای شبیه به جنگ و انفجار مواد محترقه مختلف شده است، انفجارهایی که منجر به فوت یا قطع عضو و سوختگی شدید افراد دخیل در انفجار ترقه و نارنجک و حتی رهگذران بی‌گناه شده است و کام بسیاری از خانواده‌ها را در آستانه شب عید تلخ کرده است. محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت روز شنبه 25 اسفند در حاشیه رزمایش طرح ترافیکی نوروزی پلیس، درباره آسیب‌های ناشی از انفجار مواد محترقه گفت: «در ایام اخیر، بیش از ۴۰۰ نفر مجروح و ۶ نفر در اثر انفجار مواد محترقه جان خود را از دست داده‌اند. پلیس و دستگاه‌های امدادی در این رزمایش تأکید داشتند که هدف از این اقدام مشترک، ایجاد فضای ایمن و آرام برای مردم در ایام تعطیلات است.» همچنین طبق آخرین آمار سال ۱۴۰۲، از اول اسفندماه تا ساعت ۲۴ سه‌شنبه شب (۲۲ اسفند آن سال) مصدومیت سه هزار و ۲۵۳ نفر در حوادث مرتبط با چهارشنبه‌سوری ثبت شد، متاسفانه ۱۴ نفر نیز در همین بازه زمانی جان خود را از دست دادند. ۴۶۳ نفر توسط اورژانس و دو هزار و ۶۸۰ نفر توسط سایر افراد به مراکز درمانی منتقل شدند و علاوه‌بر این تعداد ۱۱۰ نفر نیز خدمات درمانی را در محل دریافت کرده بودند. در حوادث چهارشنبه‌سوری سال گذشته ۱۸۹ نفر دچار قطع عضو شدند و هزار و ۷۰ نفر نیز از چشم آسیب دیدند. افزایش مصدومان 3 روز مانده به آخرین چهارشنبه سال! در این باره، بابک یکتاپرست، سخنگوی اورژانس کشور، روز شنبه 25 اسفند درحالی که چند روز تا چهارشنبه‌سوری امسال باقی مانده، در تشریح آمار دقیق مجروحان و حادثه‌دیدگان حوادث چهارشنبه‌سوری به ایرنا گفت: «از ابتدای اسفند تا پایان روز جمعه ۲۴ اسفند، ۴۰۶ نفر بر اثر حوادث مرتبط با چهارشنبه‌سوری مصدوم شده‌اند که این میزان ۱۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش را نشان می‌دهد. از مجموع ۴۰۶ نفر مصدوم، ۳۸۸ نفر به بیمارستان اعزام شده‌اند و ۱۸ نفر به‌صورت سرپایی در محل درمان شده‌اند. بیشترین صدمات شامل سوختگی، آسیب‌های چشمی و قطع عضو بوده است، همچنین تاکنون (روز شنبه) ۴۹ نفر در بیمارستان بستری شده‌اند و ۳۳۵ نفر پس از درمان مرخص شده‌اند.» وی ادامه داد: «متأسفانه شاهد افزایش چشمگیری در آسیب‌های شدید هستیم؛ به‌طوری که ۱۹۳ مورد سوختگی با افزایش ۱۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۷۶ مورد آسیب چشمی با ۲۷ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه پارسال، ۴۰ مورد قطع عضو با افزایش ۱۴ درصدی نسبت به سال قبل گزارش شده است.» یکتاپرست افزود: «آمارهای ثبت‌شده نشان می‌دهد که استان‌های تهران، آذربایجان‌شرقی، اصفهان، خراسان رضوی و البرز بیشترین موارد مصدومیت را داشته‌اند. خوشبختانه نیروهای اورژانس با آمادگی کامل در سراسر کشور مستقر بودند اما همچنان دسترسی سریع به برخی مناطق چالش ایجاد می‌کند. در برخی موارد، اطلاع‌رسانی دقیق محل حادثه توسط مردم می‌تواند به تسریع امدادرسانی کمک کند.» رفتارهای غلطی که بلای جان مردم است سخنگوی آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران هم در توضیح قدرت تخریبی و خطرات ناشی از برخی مواد منفجره و محترقه به ایسنا گفت: «اگر ۲۵۰ گرم مواد منفجره منفجر شود، یک اتاق به کلی تخریب خواهد شد. تصور کنید اگر فردی بی‌احتیاطی کند و ۲۰ الی۱۰۰ کیلوگرم مواد منفجره را وارد ساختمان کند، چه فاجعه‌ای به وقوع خواهد پیوست. موارد این چنینی داشته‌ایم که در آنها خانه‌ها کاملاً تخریب شده‌اند و افرادی جان خود را از دست داده‌اند. سید جلال ملکی در ادامه با اشاره به برخی رفتارهای غلط شب چهارشنبه‌سوری افزود: «در گذشته، از روی آتش پریدن بخشی از این جشن نبوده است. اکنون مشاهده می‌کنیم که حتی خانم‌ها با لباس‌های بلند از روی آتش می‌پرند، در حالی که بیشتر لباس‌ها از جنس مواد نفتی و نایلونی است که به راحتی آتش می‌گیرد. این نوع رفتارها نه‌تنها خطرناک است، بلکه می‌تواند به آسیب‌های جدی منجر شود.» ملکی همچنین به استفاده از مواد اشتعال‌زا مانند بنزین در کنار آتش اشاره کرد و ادامه داد: «متاسفانه، در برخی موارد گالن بنزین را کنار آتش می‌گذارند و به دست کودکان می‌دهند تا روی آتش بریزند. این موارد می‌تواند فاجعه‌بار باشد.» بالن‌هایی که آرزو بر باد می‌دهند! وی درباره پرواز‌دادن بالن آرزوها هشدار داد: «این بالن‌ها در شهر رها می‌شوند و خطراتی به همراه دارند. حتی در برخی موارد، بالن‌ها به کابل برق برخورد کرده و موجب قطع برق یک محله شده‌اند.» سخنگوی آتش‌نشانی تهران درباره دیگر خطرات و حوادث احتمالی گفت: «در بالکن‌ها به هیچ وجه نباید مواد قابل اشتعال مانند کپسول‌های گاز، بطری‌های نفتی یا الکل نگهداری کنیم. این روزها احتمال افتادن فشفشه‌ها از پنجره‌ها و برخورد آنها با مواد اشتعال‌زا در بالکن‌ها بسیار زیاد است. همچنین باید دقت کنیم که در شب چهارشنبه‌سوری درب‌ها و پنجره‌ها را بسته نگه داریم تا از وقوع آتش‌سوزی‌های ناگهانی جلوگیری کنیم.» قربانیان بی‌گناه چهارشنبه‌سوری کودکان و نوجوانان، عمده قربانیان حوادث چهارشنبه‌سوری هستند که بخشی از آنها خواسته و بعضی دیگر ناخواسته دچار این آسیب‌ها می‌شوند. طبق آمار 23 اسفندماه اورژانس کشور، میانگین سنی مصدومان امسال ۱۸ سال بوده است و کم‌سن‌ترین مصدوم، پسری ۵ ساله و مسن‌ترین آنها، مردی ۷۹ساله بوده است. در این باره، سرپرست مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت به خبرگزاری برنا می‌گوید: «بررسی علت حوادث نکات قابل تأملی را نشان می‌دهد؛ ۲۷ درصد مصدومان رهگذرانی بودند که ناخواسته در معرض انفجار مواد محترقه قرار گرفتند، درحالی‌که ۷۳ درصد دیگر از میان تولیدکنندگان و استفاده‌کنندگان این مواد بوده‌اند.» کوروش اعتماد افزود: «از نظر تفکیک جنسیتی، ۸۲ درصد از مصدومان مرد و ۱۸ درصد زن بوده‌اند؛ آماری که نشان‌دهنده نقش غالب مردان در استفاده از مواد محترقه و افزایش خطر آسیب در میان آن‌هاست. همچنین این حوادث تهدیدی جدی برای سلامت افراد، به‌ویژه کودکان و نوجوانان محسوب میشود.» خسارات مالی جبران‌ناپذیر علاوه بر خسارات جانی و مصدومیت‌هایی مثل نقض عضو که حوادثی جبران‌ناپذیر هستند، وقوع انفجار در منازل، تخریب اموال عمومی و خصوصی، حتی ماشین‌های امدادی ازجمله اورژانس‌ها نیز می‌تواند هزینه‌های مالی زیادی در بر‌داشته باشد. رئیس اورژانس استان تهران در گفت‌و‌گویی اعلام کرد: سال گذشته با ترقه ۳ آمبولانس اورژانس استان تهران از چرخه عملیات خارج شدند. توکلی با بیان اینکه معادل هر آمبولانس ۶۵٠ هزار نفر از خدمات آن استفاده می‌کنند، افزود: سال گذشته یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از این خدمت محروم شدند. عزت‌اله بهزادی‌نیا، رئیس مرکز اورژانس ۱۱۵ قم با گلایه از حمله و آسیب به خودروهای اورژانس با نارنجک‌های دستی، در 22 اسفند سال گذشته به برنا گفته است: «کارشناسان فوریت‌های پزشکی اورژانس قم در شرایط سخت چهارشنبه آخر سال برای نجات مصدومان به محل‌های حادثه اعزام می‌شوند و متأسفانه در این میان برخی از مخلان نظم جامعه، خودروهای امدادی را نیز تخریب می‌کنند؛ سال گذشته برخی از خودروهای اورژانس در این ایام آسیب یک میلیارد ریالی دید.» آسیب روانی ناشی از حوادث چهارشنبه‌سوری اما خطرات ناشی از حوادث چهارشنبه‌سوری فقط به خسارات جانی و مالی منتهی نمی‌شود و به عقیده روانشناسان، در معرض انفجار قرار گرفتن برای بعضی افراد ممکن است با یک‌سری آسیب‌های روانی ازجمله اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD منجر شود. PTSD یا استرس پس از سانحه، سندرمی است که بعد از مشاهده، تجربه مستقیم یا شنیدن یک عامل استرس‌زا و آسیب‌زای شدید مانند مواد محترقه، منفجره و... در افراد ایجاد میشود که باعث علائمی چون اختلالات خواب، دیدن کابوس، ترس از وقوع مجدد حادثه، حملات خشم یا پنیک و گوش به زنگ بودن میشود و اگر درجه این علائم شدید باشد، ممکن است فرد تا مرز فوت‌شدن نیز برسد. خسارات و آلودگی‌های محیط زیستی سخنگوی آتش‌نشانی تهران درباره مشکلات زیست‌محیطی ناشی از آتش‌بازی‌ها و استفاده از مواد آتش‌زا به ایسنا گفت: «روی سطح آسفالت که خود مواد نفتی دارد، آتش بزرگی روشن می‌کنند و لاستیک‌های زیادی می‌سوزانند. این آتش‌ها نه‌تنها باعث آسیب به محیط زیست می‌شوند، بلکه به خیابان‌ها و زیرساخت‌های شهری هم آسیب می‌زنند. در نتیجه، چاله‌های زیادی در خیابان‌ها ایجاد میشود که مشکلات زیادی برای شهروندان به وجود می‌آورد.» سید جلال ملکی با اشاره به آلودگی‌های محیطی ناشی از آتش‌بازی‌ها افزود: «در یک شب، میلیون‌ها نفر در سطح شهر آتش روشن می‌کنند و ترقه می‌زنند. در ظاهر، این موارد دیده نمی‌شوند، اما دود و آلودگی زیادی وارد محیط زیست میشود که در طولانی‌مدت اثرات زیان‌باری خواهد داشت.» دو پیشنهاد برای پیشگیری از حوادث در سال‌های بعد ملکی درباره پیشگیری از حوادث چهارشنبه‌سوری با ارائه دو راهکار بلندمدت و کوتاه‌مدت، گفت: «از همین امروز باید برای شب چهارشنبه‌سوری سال‌های آینده و حتی سال‌های دورتر برنامه‌ریزی کنیم. نهادها و سازمان‌های مسئول، از جمله صدا‌و‌سیما، آموزش و پرورش و رسانه‌ها باید در این زمینه به‌طور جدی وارد عمل شوند. همچنین باید از بروز خطرات آتش‌بازی‌های غیرمجاز و مواد منفجره پیشگیری کنیم و در عوض، از فعالیت‌هایی مانند برگزاری جشن‌های فرهنگی و مسابقات ایمن که به تخلیه انرژی جوانان کمک می‌کند، حمایت کنیم.» این کارشناس ایمنی به راهکار دومی اشاره کرد که کوتاه‌مدت است و در آن خانواده‌ها نقش مهمی دارند، به گفته او، اگر خانواده‌ها بتوانند فضائی گرم و ایمن ایجاد کنند و شب چهارشنبه‌سوری را در کنار هم بگذرانند، فرزندان به جای حضور در خیابان‌ها، در کنار خانواده‌های خود خواهند ماند و از خطرات جلوگیری خواهند کرد. سخنگوی آتش‌نشانی تهران همچنین تأکید کرد که جوانان در این شب پر از هیجان و انرژی هستند و در بسیاری از موارد، جایی برای تخلیه این انرژی پیدا نمی‌کنند. در بسیاری از کشورها، برای تخلیه انرژی جوانان، مسابقات ورزشی یا فعالیت‌های گروهی برگزار میشود. توصیه‌های تکراری اما مهم جلال ملکی همانند سال‌های گذشته، امسال نیز به بیان توصیه‌های و نکات ایمنی درباره «چهارشنبه‌سوری بدون حادثه» پرداخت و گفت: «افراد باید از نزدیک شدن به آتش‌هایی که خودشان روشن نکرده‌اند خودداری کنند. در بسیاری از موارد شاهد انفجار مواد منفجره در این آتش‌ها بوده‌ایم که موجب آسیب‌های جدی به سر، صورت و دست‌ها شده است. همچنین، خانواده‌ها باید مراقب باشند که کودکان به مواد آتش‌زا دسترسی نداشته باشند و از آتش‌بازی‌های غیرایمن خودداری کنند.» خطر سقط جنین و سکته بر اثر صدای انفجار و ترس ملکی همچنین به مواردی اشاره کرد که در آن صدای انفجار مواد منفجره موجب آسیب به افرادی شده است که مشکلات پزشکی داشته‌اند. به عنوان مثال، یک خانم باردار در اثر ترس از صدای انفجار فرزند خود را از دست داده و افراد مسن به دلیل استرس ناشی از انفجار مواد منفجره دچار مشکلات قلبی شده‌اند. ملکی تأکید کرد: «این‌ها جشن نیستند. این کارها فقط باعث دردسر و خسارت می‌شوند. خطرات رفتارهای پرخطر همانند استفاده از مواد منفجره، بالن آرزوها و آتش‌بازی‌های غیرایمن می‌تواند به فاجعه‌های بزرگ منجر شود که نه‌تنها افراد را تهدید می‌کند، بلکه به محیط زیست و دیگر شهروندان نیز آسیب می‌رساند.» این کارشناس ایمنی همچنین به سکوت برخی افراد در برابر چنین خطرات و عدم اطلاع‌رسانی به مراجع ذی‌صلاح اشاره کرد و گفت: «وقتی در حادثه‌ای حاضر می‌شویم و از همسایگان می‌پرسیم که چرا متوجه این میزان مواد منفجره نشده‌اند، اکثراً می‌گویند در جریان بودیم. این بدان معناست که اگر کسی در برابر خطر سکوت کند، خود او نیز در مقصر است و در حادثه شریک است. شهروندان باید اخلاق‌مداری و مسئولیت‌پذیری را رعایت کرده و در صورت مشاهده این اقدامات، فوراً موضوع را اطلاع‌رسانی کنند.»
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
مروری بر وضعیت اقتصاد کشور در سـال 1403
سال افتخار (یادداشت روز)
اخبار ویژه
رهبر انصارالله: در صورت تداوم تجاوزات آمریکا به سمت گزینه‌های بیشتر خواهیم رفت
آخرین چهارشنبه سال یا آخرین چهارشنبه عمر؟!
ارتش یمن با 18 موشک و پهپاد ناو هواپیمابر آمریکا را درهم کوبید
قطار شهری تهران به میدان خراسان رسید
هر طرحی در زمینه رفع ناترازی باید مبتنی بر عدالت برای همه شهروندان باشد
بازاریابی سیاسی یک قلدر
دیپلماسی و رسانه پا به پای هم منافع ملی را محقق می‌کنند
امکان به صفر رساندن صادرات نفت ایران وجود ندارد
برای نوروزی که امام می‌آید
انقلاب اسلامی، گام دوم و شهر در تراز تمدن نوین اسلامی (مقاله وارده)
