اقدام اخیر آمریکا مغایر با برجام و قطعنامه شورای امنیت است

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در نامه‌ای به مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره تبعات منفی سفر نماینده آمریکا به سازمان ملل بر توافق هسته‌ای هشدار داد. متن کامل این نامه به شرح زیر است: «عالیجنابان، هدف از نوشتن این نامه، جلب توجه شما به اقدام دیگری از سوی آمریکاست که مغایر با برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت بوده، و اگر برای آن چاره‌جویی نشود، اعتبار آژانس را به چالش خواهد کشید. در خبرها به‌طور وسیعی گزارش شده است که نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد «به وین سفر خواهد کرد تا نگرانی‌های دولت آمریکا درخصوص توافق هسته‌ای ایران را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد بحث قرار دهد» و «آژانس را درخصوص پایبندی ایران به توافق تحت فشار قرار دهد.» اگرچه مقامات آمریکایی آزاد هستند که به وین یا هرجای دیگری سفر کنند و مسئولان آژانس حق دارند افراد مختلف را به حضور بپذیرند، هدف اعلام شده این بازدید موجب برانگیخته شدن نگرانی‌های جدی نسبت به تخطی‌های بیشتر از متن و روح برجام و قطعنامه 2231 می‌شود که این بار علاوه‌بر این می‌تواند اعتبار آژانس را – که نقش حیاتی برای رژیم عدم اشاعه به‌طور کلی و برای برجام به‌طور اخص دارد – مخدوش سازد. از یک‌سو، حتی پیش از اینکه این دیدار محقق شود، نحوه برنامه‌ریزی و اعلان عمومی آن و پیامی که ارسال می‌کند به لحاظ فضای عدم اطمینان و ابهام‌آمیزی که این دیدار برای ایجاد آن طراحی شده است، عواقب مخرب قابل ملاحظه‌ای برای اجرای موفقیت‌آمیز برجام به دنبال دارد. از این منظر، این هم نمونه دیگری از «سوء نیت» حکومت آمریکا، با هدف محدود کردن انتفاع ایران از توافق است؛ یعنی همان رویه ثابتی که نهادها و ارگان‌های مختلف در ایالات متحده از زمانی که برجام حتی هنوز در دست مذاکره بود در پیش گرفته‌اند و مستمرا در دولت فعلی این کشور به نحو وخیم‌تر و آشکارتری تشدید شده است. همانند سایر نمونه‌هایی که در نامه‌های پیشین من به نماینده عالی اتحادیه اروپایی اشاره شد، این اقدام در تغایر هم با روح و هم متن برجام، خصوصا بندهای 26، 28 و 29 آن است. علاوه‌بر این، این بازدید با هدفی که برای آن اعلام شده است، با مفاد مختلفی از برجام و قطعنامه 2231 درخصوص نقش آژانس و ضرورت صیانت از استقلال آن و حفاظت از اطلاعات حساسی که در معرض اطلاع آژانس قرار می‌گیرد نیز ناهمخوان است. شورای امنیت به نحوی آشکار بر «نقش اساسی و مستقل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در راستی‌آزمایی پایبندی به موافقتنامه‌های پادمان» تاکید کرده است. متاسفانه برداشت عمومی جامعه بین‌المللی از این بازدید و هدف اعلامی آن مبنی‌بر «تحت فشار قرار دادن آژانس» آن است که این تلاشی است عیان و گستاخانه از سوی یک عضو دائم شورای امنیت – که آشکارا نسبت به برجام خصومت می‌ورزد و مصمم به تضعیف و نابودی آن است- برای وارد آوردن فشار بر آژانس در اجرای وظایفی که به وسیله قطعنامه 2231 شورای امنیت و قطعنامه‌های شورای حکام برعهده آن گذاشته شده است و از این طریق استقلال و اعتبار عملکرد آژانس تضعیف می‌شود.»