روزنامه تفاهم
1396/06/12
صنعتی‌شدن؛ سیاست درست می‌خواهد نه زمین بیشتر
محمد فاضلی*صنعتی‌شدن، از گشاده‌دستی بیشتر در تخریب محیط زیست بیرون نمی‌آید. ترکیب دست‌های دراز و اندیشه‌های کوتاه، کار دست ما می‌دهد.
همواره در پنج دهه گذشته، تعرض به اراضی منابع طبیعی، مناطق حفاظت‌شده و ذخیره‌گاه‌های محیط‌زیستی با بهانه‌هایی نظیر ضرورت صنعتی‌شدن و نیاز به اراضی بیشتر توجیه شده است. بیم آن می‌رود که دور جدیدی از تعرض به زیستگاه‌ها، منابع طبیعی و مناطق چهارگانه حفاظت‌شده
محیط زیستی به بهانه توسعه صنعتی و گردشگری آغاز شود. ضمن اذعان به ضرورت‌های صنعتی‌شدن برای ایجاد اشتغال و خلق ثروت، و امکانپذیری داشتن همزمان توسعه و
محیط زیست، نظر شما را به یک مقایسه جلب می‌کنم.
کره جنوبی کشوری با 52 میلیون نفر جمعیت و مساحت 100 هزار کیلومترمربع است. تولید ناخالص داخلی کره جنوبی در سال 2016 میلادی معادل 1500 میلیارد دلار و تراکم جمعیت 507 نفر در هر کیلومترمربع بود و درآمد سرانه به 29 هزار و 500دلار رسید. شمار شاغلان این کشور نیز در سال 2017 برابر 26 میلیون و 511 هزار نفر است. مساحت استان‌های گلستان، مازندران، گیلان و اردبیل به ترتیب 22، 24، 14، 17 کیلومترمربع و معادل 80 درصد مساحت کره جنوبی است. این استان‌ها به نسبت آب و هوایی مشابه با کره جنوبی دارند و ظرفیت زیست‌پذیری آنها نیز بالاست؛ بدان معنا که در شرایط مشابه باید می‌توانستند 80 درصد جمعیت کره جنوبی (معادل 41 میلیون نفر) را در خود جای دهند و تولید ناخالص داخلی معادل 1200 میلیارد دلار در آنها صورت می‌گرفت.
جمعیت ساکن در این چهار استان به ترتیب 1.8، 3.3، 2.5 و 1.2 میلیون نفر معادل هشت میلیون و 800 هزار نفر است (یک‌پنجم 80درصد جمعیت کره جنوبی)؛ اگر خیلی ساده تولید ناخالص داخلی این هشت میلیون نفر را یک دهم کل تولید ناخالص داخلی 80 میلیون ایرانی حساب کنیم به عدد 43 میلیارد دلار می‌رسیم. این یک مقایسه ساده برای روشن شدن عمق سادگی و سطحی‌بودن استدلال کسانی است که می‌خواهند اراضی منابع طبیعی بیشتر و حتی مناطق حفاظت‌شده و ذخیره‌گاه‌های حیات وحش و تنوع زیستی را قربانی توسعه صنعتی کنند؛ وگرنه من نیز به متغیرهای بیشتر دخیل در توسعه صنعتی کره جنوبی آگاهم. نکته این است: اگر سیاست اقتصادی و صنعتی درست داشته باشیم، باید بتوانیم در مساحتی معادل چهار استان شمالی کشور، معادل 80 درصد تولید ناخالص داخلی کره جنوبی تولید کنیم و جمعیتی معادل نیمی از کشور را در آن اسکان دهیم (باز هم ظرفیت‌های اکولوژیک را به عمد نادیده می‌گیرم تا مساله پیچیده‌تر نشود). بنابراین میشود فهمید اگر صنعتی نشده‌ایم و اقتصاد توسعه‌نیافته‌ای داریم، با تخصیص زمین‌های بیشتر و تخریب اراضی گسترده‌تری از مناطق حفاظت‌شده نیز به توسعه دست نخواهیم یافت.
ما به احتمال قوی مساحت بسیار بیشتری از این کشور را در مقایسه با کره جنوبی صرف کشاورزی، صنعت و تاسیسات کرده‌ایم اما تولید ناخالص داخی ما یک‌سوم کره جنوبی است، فاصله فناوری ما نجومی است و رتبه عملکرد محیط زیستی ایران و کره جنوبی نیز به ترتیب 43 و 83 است. 18 میلیون نفر گردشگر در سال 2016 میلادی وارد کره جنوبی شدند و این میزان برای ایران نزدیک به چهار میلیون نفر بود. توسعه گردشگری نیز نیازمند تخصیص اراضی بیشتر نیست؛ بلکه مساله جای دیگری است. کره جنوبی با سیاست صنعتی درست‌تر، بهره‌وری بیشتر و فناوری پیشرفته تر از ما در دل اقتصاد سیاسی سالم‌تر به این موفقیت‌ها دست یافته است؛ نه با تخصیص اراضی بیشتر و تخریب افزون‌تر محیط زیست.
از گشاده‌دستی بیشتر در تخریب محیط زیست، صنعتی‌شدن بیرون نمی‌آید. دست‌درازی کمتر و ایده‌پردازی و اندیشه‌ورزی بیشتر برای ما بهتر است. ترکیب دست‌های دراز و اندیشه‌های کوتاه، کار دست ما می‌دهد. * معاون مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
رفتار هیجانی سکه نسبت به کاهش نرخ سود
چاقی از مسائل مهم سلامت کشور
اتمام حجت بانک مرکزی با مدیران عامل در حوزه نرخ سود
مدیریت واردات؛ مهم ترین مشکل بخش تجارت
مهارت؛ چالش اصلی بازار کار ایران
مشکلات چهارگانه صنعت بیمه
صنعتی‌شدن؛ سیاست درست می‌خواهد نه زمین بیشتر
سهم ناچیز بازار عراق در دست تجار ایرانی
۴۰ سال 40 درصد !
راه‌های جلوگیری از مصرف ناخواسته اینترنت
مردم نرخ تورم وبیکاری را باور ندارند
