روزنامه جوان
1396/06/12
بخشنامه هرج و مرج قيمت‌ها
بهناز قاسمی حذف درج قيمت از روي كالاها طبق بخشنامه‌هاي دولتي مي‌تواند زمينه سوء‌استفاده و گران‌فروشي نامحسوس كالا در چرخه توليد، توزيع و مصرف را فراهم آورد و از همين ناحيه به شكل كاملاً نامحسوس در اثر گران‌فروشي‌هايي كه هيچ‌گاه در آمارها به ثبت نمي‌رسد، سبد هزينه خانوار افزايش جدي يابد، در اين ميان اگرچه برخي اقتصاددان‌هاي مدافع بازار و ليبراليسم براين باورند كه با حذف قيمت‌ها، بازار قيمت تعادلي را براي كالا كشف مي‌كند اما بايد عنوان داشت كه در اقتصاد مباحث تباني، انحصار و احتكار براي تأثيري‌گذاري روي قيمت‌ها هم وجود دارد، از اين رو چون مواد غذايي قوت لايموت مردم است و سهم بيش از 35 درصدي در بودجه خانوار دارد، دولت بايد روي قيمت‌ها در اين حوزه حساسيت و نظارت داشته باشد. در پي ناكارآمدي سيستم بانكي در پرداخت تسهيلات به بخش توليد، دولت در اقدامي هماهنگ تصميم گرفت با حذف قيمت مصرف‌كننده و حمايت از بخش توليد قيمت‌گذاري كالاهاي مصرفي را در اختيار بازار قرار دهد و به اين ترتيب توليدكنندگان بتوانند به راحتي قيمت‌ها را دستكاري كرده و تغيير دهند. هرچند اين اقدام وزارت صنعت و تجارت نامحسوس بوده، اما بيم آن مي‌رود ادامه اين روند و سرايت آن به ساير كالاها منجر به افزايش قيمت‌ها شود و موجي از گراني در نيمه دوم امسال كليد بخورد. پس از گذشت چند ماه از حذف قيمت كالاها روي سايت سازمان حمايت از توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان، وزير سابق صنعت و تجارت در روزهاي پاياني سمتش در اين وزارتخانه دستورالعمل حذف قيمت‌گذاري كالا را ابلاغ كرد. با ابلاغ اين دستورالعمل انتقاداتي به عملكرد محمدرضا نعمت‌زاده مبني بر غيرقانوني بودن اين مصوبه و احتمال تباني ميان توليدكنندگان و توزيع‌كنندگان مطرح شد.اشاعه حذف قیمت از روی کالادر اين ميان، موافقان اين طرح محدود بودن اين دستورالعمل را فقط به چند كالا مانند انواع بيسكوئيت، شيريني، كيك، شكلات، چيپس، اسنك و محصولات صنايع سلولزي و بهداشتي مي‌دانستند و معتقد بودند اين كالاها سهم و نقش قابل توجهي در سبد هزينه‌اي خانوارها ندارند...
در ادامه ابلاغ اين دستورالعمل روز گذشته از سنديكاي صنايع كنسرو نيز خبر رسيد وزير صنعت و تجارت در نهم شهريور ماه دستور حذف قيمت محصولات كنسروي را نيز صادر كرد و دومين گام حذف قيمت كالاها را در دولت جديد كليد زد.
محمد شريعتمداري كه در مراسم توديع و معارفه خود در دفاع از حقوق مصرف‌كنندگان سخن گفته بود، در روزهاي اخير دستور حذف قيمت محصولات كنسروي را صادر كرد و بخش ديگري از دستورالعمل نعمت‌زاده را به اجرا درآورد تا ثابت كند او نيز مانند وزير سابق مدافع نظام عرضه و تقاضا در بازار است و به هيچ وجه حقوق حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان در دستور كارش نيست و با افزايش ليست كالاهاي بدون قيمت و امتيازدهي به توليدكنندگان، كم‌كاري سيستم بانكي را در تأمين اعتبار بخش صنعت و توليد جبران كند.
براساس اين گزارش، شريعتمداري طي ابلاغيه‌اي كه طي سه روز گذشته خطاب به معاون امور اقتصادي و بازرگاني و ديگر معاونان و مديركل‌هاي اين وزارتخانه صادركرده، هفت قلم كالاي ديگر شامل انواع محصولات كارخانه‌اي كنسرو، كمپوت، سس، ترشي، شور، مربا و عسل را نيز به ليست كالاهايي كه برچسب قيمت از روي آنها حذف خواهند شد، اضافه كرده است.
تضییع حقوق مصرف‌کنندهاين تصميمات در حالي است كه پيش از اين سازمان حمايت بارها به شكل صريح با اين طرح مخالفت كرده و آن را غيرقانوني دانسته و همچنين كارشناس‌هاي بخش خصوصي از جمله كارشناسان انجمن حمايت از مصرف‌كنندگان نيز با اين طرح مخالفت كردند و آن را باعث سوء‌استفاده خرده‌فروشان در بازار دانستند.
سکوت معنی‌دار مسئولان
اما موضوعي كه در اين ميان مورد توجه است سكوت نهادهاي متصدي صنايع غذايي و حتي متصدي قيمت‌گذاري و تنظيم بازار است كه نه تنها مواضع قبلي خود درباره غيرقانوني بودن طرح را ابراز نمي‌كنند بلكه از تأييد اين طرح نيز خودداري كرده و ترجيح مي‌دهند به كلي در اين باره سكوت كنند، بنابراين كالاهايي مانند بيسكوئيت، شيريني، كيك و شكلات، انواع چيپس و اسنك، محصولات صنايع سلولزي، محصولات صنايع بهداشتي، انواع محصولات كنسروي، كمپوت، سس، ترشي، شور، مربا و عسل از ابتداي مهر ماه بدون برچسب قيمت در بازار مصرف عرضه خواهند شد.
در اين خصوص دبير سنديكاي صنايع كنسرو با اشاره به صدور بخشنامه حذف درج قيمت از روي محصولات كنسروي گفت: در اين بخشنامه حذف درج قيمت از روي كنسرو، كمپوت و چند قلم كالا مطرح شده است كه بايد مشخص شود كدام محصولات كنسروي را شامل مي‌شود.
سيدمحمد ميررضوي با بيان اينكه حدود 150 قلم محصول شامل محصولات كنسروي مي‌شوند، ادامه داد: بايد بررسي‌هاي بيشتري را انجام دهيم تا مشخص شود كدام اقلام مشمول اين بخشنامه مي‌شوند و آيا اين بخشنامه جامعيت بر تمام محصولات دارد يا خير.
دبير سنديكاي صنايع كنسرو در پاسخ به اين سؤال كه آيا براي صدور اين بخشنامه با شما مذاكره‌اي انجام شده بود، گفت: مذاكره‌اي با ما نشده، البته ما از اين مسئله استقبال مي‌كنيم اما درخواستي از سوي انجمن كنسرو براي حذف قيمت مطرح نبوده است.
شكست طرح حذف درج قيمت كالا در صورت عدم‌كاهش قيمت‌ها
همچنين رئيس اتحاديه بنكداران مواد غذايي تهران با بيان اينكه اگر با اجراي طرح حذف درج قيمت از روي كالاهاي اساسي قيمت اين كالاها كاهش نيابد، طرح شكست خورده است، گفت: قيمت‌هاي درج شده روي كالاهايي كه با تخفيف‌هاي زياد در بازار عرضه مي‌شود، غيرواقعي است. محمد آقاطاهر گفت: قرار بود طرح حذف قيمت از روي كالا به صورت مرحله‌اي و رؤيت و رصد نتايج اجراي مرحله اول اين طرح انجام شود. وي در پاسخ به اين سؤال كه بدون درج قيمت چگونه مي‌توان قيمت كالاها را در بازار كنترل كرد، گفت: براساس قانون، فروشندگان و خرده‌فروشان موظف به نصب اتيكت درج قيمت روي كالا هستند و اتيكت نصب شده روي كالا براساس فاكتور فروش كارخانه و همچنين سود قانوني اعمال مي‌شود.
آقاطاهر اظهار داشت: موفقيت بخشنامه حذف قيمت و طرح حذف قيمت از روي كالاهاي غيراساسي در صورتي است كه قيمت اين كالا پس از اجراي طرح از قيمت فعلي بازار كمتر شود و اگر اين اتفاق نيفتد و قيمت در حد قيمت‌هاي فعلي باقي بماند يا قيمت‌ها افزايش يابد، طرح شكست مي‌خورد.
سایر اخبار این روزنامه
از فرزندان عزيز مهندس بازرگان تا فرزندان عزيز دكتر يزدي
سيد محمد غرضي: ابراهيم يزدي انقلاب را جهل عليه ظلم مي‌دانست
قرار نيست شوراياري‌ها حذف شوند
چشمان بسته «بثينه» چشم جهان را باز کرد
بخشنامه هرج و مرج قيمت‌ها
بلاي مدرنيسم بر سر معيشت پيران كار
تخلف ۲۳درصدي در اولين روز طرح‌كاهش سود بانكي
120هزار مسلمان ميانمار مواد غذايي ندارند
18 ساله‌هايي كه دولت سر راه مي‌گذارد
اسناد جديد حمايت تل‌آويو از تكفيري‌ها
