نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه از احتمال پایان کار داعش تا اوایل آبان ماه امسال خبر داد

روزشمار پایان داعش در سوریه
محمدرضا ستاری
همزمان با تنگ‌تر شدن عرصه جنگ برای گروه‌های تروریستی مستقر در سوریه به خصوص گروه داعش، استفان دی‌میستورا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه، روز گذشته در گفت و گویی با رادیو بی بی سی اعلام کرد که باقیمانده عناصر داعش به احتمال زیاد تا اواخر اکتبر ( اوایل آبان ماه سال جاری) سقوط خواهند کرد و این امر می‌تواند سرآغازی برای پایان جنگ در سوریه باشد. وی معتقد است که در این صورت ما نیاز داریم که این پایان جنگ تضمین کننده صلح در سوریه باشد، امری که هر لحظه به چالش کشیده می‌شود. وی با بیان اینکه اگر جامعه جهانی به دولت و مخالفان سوریه کمک کند تا هر دو طرف مذاکره حقیقی را طی یک سال بپذیرند، اظهار داشت: در این صورت برگزاری انتخابات میسر می‌شود.
صحبت‌های نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه در حالی مطرح می‌شود که امروز تروریست‌های داعشی، تحت شدیدترین حملات در مناطق شرقی و غربی سوریه قرار دارند. اواخر هفته گذشته مناطق قلمون و ارتفاعات عرسال در مرز میان سوریه و لبنان توسط ارتش و نیروهای مقاومت آزادسازی شد و در حال حاضر رقه پایتخت خودخوانده داعش نیز زیر شدیدترین حملات هوایی قرار دارد. در همین رابطه عناصر گروه داعش با جابجایی به سمت دیرالروز در شرقی‌ترین منطقه سوریه در حال مقاومت‌های نهایی هستند و انتظار می‌رود که نفس‌های این گروه در حال حاضر در سوریه و عراق به شمار افتاده باشد.


با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند که از بین رفتن داعش لزوماً نمی‌تواند سرآغازی برای صلح و پایان جنگ داخلی در سوریه باشد. طبق آمارهای رسیده اکنون در حدود 2000 گروه تروریستی در سوریه وجود دارد که داعش و جبهه النصره تنها دو نمونه از آنها هستند. هر چند برخی از کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای از ابزار داعش برای پیشبرد اهداف خود استفاده کرده‌اند، اما باید تاکید داشت که خواستگاه تفکر داعش در درون جوامع منطقه بوده و به فرض نابودی کامل این گروه‌ها به محض مساعد شدن شرایط به صورت خشونت‌بارتری در قالب گروهی دیگر متولد و احیاء خواهند شد. تحلیل‌گران نمونه این ماجرا را از سیر طالبان به القاعده و از القاعده به داعش عنوان می‌کنند و معتقدند که این تفکر به محض تغییر شرایط و ایجاد فضای مطلوب در چارچوبی خشن‌تر بازتولید می‌شوند.
از سوی دیگر باید متذکر شد که از بین رفتن گروه‌های تروریستی در سوریه تنها یک بخش از مدیریت بحران در سوریه است. این کشور اکنون نزدیک به هفت سال است که درگیر جنگ داخلی بوده و در این میان علاوه بر خسارت‌های مادی و نابودی تمامی زیرساخت‌های سوریه، میلیون‌ها نفر کشته و آواره نیز داشته است. خسارت‌های مادی و معنوی در سوریه با پیوند خوردن به فروپاشی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بسیاری از کارشناسان را بر این عقیده استوار کرده است که با شرایط و تحولات کنونی از بین رفتن احتمالی تروریست‌ها در سوریه، سرآغازی برای جنگ قدرت میان معارضان سوری و دولت این کشور خواهد بود.
رویای کابوس وار داعش در نقطه پایانی
در همین زمینه دکتر اردشیر پشنگ تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه در گفت و گو با «ابتکار» در خصوص تازه‌ترین تحولات میدانی در سوریه و اینکه گفته می‌شود تا یک‌ماه ونیم دیگر این گروه در سوریه به کار خود پایان خواهد داد، می‌گوید: رویای کابوس وار احیا و تشکیل خلافت اسلامی به سبک داعش و با رهبری ابوبکر بغدادی همان میزان که به سرعت پهنه وسیعی از دو کشور سوریه و عراق را اشغال کرد، به نظر می رسد در حال فروکش و رسیدن به نقطه پایان است. مجموعه تحولاتی که از نیمه دوم سال 2015 و در شمال سوریه و با همکاری نیروهای کُرد و ائتلاف بین المللی که منجر به شکست های پی در پی داعش گشت پس از آن از سوی نیروهای پیشمرگ کُرد، ارتش عراق و حشد الشعبی در عراق بطور مستمر و پیاپی ادامه پیدا کرد تا سرزمین های تحت اشغال این گروه افراطی روز به روز کاهش یابد. مهمترین
ضربه های ممکن را این گروه در عراق و در خلال از دست دادن تکریت، شنگال، موصل و نهایتاً تلعفر خورد.
وی در ادامه می‌افزاید: طی هفته های اخیر اما جبهه دیگری نیز به شدت علیه داعش فعال شده است و آن جبهه ای است که در امتداد مرزهای سوریه و لبنان با همکاری ارتش های سوریه، لبنان و نیروهای حزب الله روی داده است. بدین ترتیب همه شواهد امر حاکی از آن است که گروه رادیکال با مشی ترور و خشونت عریان داعش آخرین روزهای حیات خود را در این فرمت در حال سپری کردن است و مجبور خواهد بود چرخشی مجدد برای در پیش گرفتن مشی دو گروه طالبان و القاعده در پیش بگیرد، یعنی رعب و خشونت آفرینی از طریق عملیات های کور و یا هدفمند تروریستی.