درزمان تحريم‌ها به دوران قاجار بازگشتيم

گروه اقتصادي| روز گذشته سرانجام مجمع سالانه بانك مركزي برگزار شد. آن هم با تاخيري كه تاكنون سابقه نداشته است. اين براي نخستين‌بار است كه ترازنامه بانك مركزي در اسفندماه تاييد مي‌شود. هرچند روحاني و همراهانش در پنجاه و ششمين مجمع سالانه بانك مركزي از چرايي تاخير تاييد ترازنامه سخني نگفتند اما اين چيزي از ركوردشكني صورت گرفته كم نمي‌كند. حتي سال گذشته هم كه ترازنامه بانك مركزي با تاخير تاييد شد؛ برگزاري مجمع 21 بهمن اتفاق افتاد. در هر حال ديروز ساختمان ميرداماد ميزبان عالي‌رتبه‌ترين مقامات دولت بود تا بزرگ‌ترين ترازنامه مالي كشور مهر تاييد بخورد. پنجاه‌ و ششمين مجمع اين بانك نيز حضور حسن روحاني را به عنوان رييس‌جمهور پذيرا بود. روحاني هم به دور از هر قيل و قالي پيرامون ترازنامه، سخنانش را معطوف به شرايط اقتصاد كشور كرد. او در سخنان خود از فعالان اقتصادي خواست كه به ۹ مهر سال ۹۱ برگردند و بعد به ۱۰ مهر بروند تا ببينند وضع ارز چطور است. روحاني گفت: در همين مدت، ۶۲۵ تومان قيمت ارز بالا رفته است و در ۱۲ مهر دوباره ۲۰۰ تومن بالا رفته؛ يعني در عرض ۳ روز ۸۲۵ تومان قيمت ارز بالا رفته است؛ او به اين نكته هم اشاره مي‌كند كه وقتي بي‌ثباتي وجود دارد؛ در عرض ۲۴ ساعت قيمت ارز ۲۰ درصد افزايش مي‌يابد، همه دچار سرگيجه مي‌شوند. به نظر مي‌رسد منصفانه اين بود كه رييس‌جمهوري، آماري هم از جهش ارز طي روزهايي اعلام مي‌كرد كه نرخ دلار به ۴۲۰۰ تومان هم رسيد و حتي صرافي‌هاي مجاز بانكي، به هر نفر ۵ هزار تومان ارز با نرخي ميان مبادله‌اي و بازار آزاد ارايه مي‌كردند؛ پس اگر ثبات اقتصادي وجود دارد، چرا بايد چنين اقداماتي صورت گيرد. رييس‌جمهور همچنين از رشد بي‌سابقه اقتصادي طي سال‌هاي اخير سخن به ميان آورد؛ اين در حالي است كه بانك مركزي به عنوان سياستگذار پولي كشور، رشد اقتصادي نيمه اول امسال را بدون نفت، تنها 9/0 درصد اعلام كرده است و در همين دوره‌اي كه روحاني با افتخار از آن ياد مي‌كند، رشد بخش ساختمان ۱۳- درصد، معدن 3/7- درصد و صنايع و معادن 9/0- بوده است.
اينقدر آب شور نخوريد
رييس‌جمهور گفت: اينقدر آب شور نخوريد، عطش شما بيشتر مي‌شود و بيشتر داد مي‌زنيد؛ خب آب شيرين وجود دارد، از اين آب بخوريد؛ همه در كنار هم باشيد. تاكنون كل ملت و ايران كارهاي بزرگي انجام داده‌ايد. نه تنها بانك مركزي، نه تنها همه بانك‌ها و نه تنها دولت يازدهم، همه، اين كارها را انجام داده‌ايم و دست به دست هم داده‌ايم. روحاني افزود: تاكنون به ارشادات و توصيه‌هاي رهبري عمل كرده‌ايم و امروز رسيديم به اقتصاد مقاومتي؛ يعني چه؟ يعني صادرات غيرنفتي ما بيشتر از واردات است و اين يعني اقتصاد مقاومتي. يعني وقتي اراده مي‌كنيم، ۶ ماهه يك ميليون بشكه توليد نفت را بيشتر مي‌كنيم. يعني وقتي اراده مي‌كنيم ۲۸۰۰ واحد متوسط و خرد را تسهيلات و رونق بدهيم، اين كار را مي‌كنيم؛ اينها همه يعني اقتصاد مقاومتي. رييس‌جمهور تصريح كرد: اقتصاد مقاومتي يعني اينكه ما توليد گازمان را ان‌شاءالله تا پايان اين دولت در پارس جنوبي به رقمي مي‌رسانيم كه براي نخستين بار برداشت ما از قطر بيشتر خواهد شد. برخي فكر مي‌كنند اقتصاد مقاومتي يك امر عجيب و غريبي است؛ نه، همه اين چيزهايي كه گفتم اقتصاد مقاومتي است. وي اظهار داشت: يعني اگر بتوانيم صادرات‌مان را بيشتر كنيم، اگر بتوانيم توليد داخلي را افزايش دهيم، اگر بانك‌هاي ما قوي شود، اگر بانك‌هاي ما در اعطاي تسهيلات قدرتمند شود و نرخ سود تسهيلات را پايين آوريم، اگر تورم را تك‌رقمي نگه داريم، اگر رشد اقتصادي ما بالاي 6/5 درصد باشد؛ يعني در مسير اقتصاد مقاومتي هستيم.
هشدار يك كارشناس بانكي


به حسن روحاني
روحاني تصريح كرد: كار به جايي رسيد كه يكي از آدم‌هاي معروف بانكي و اقتصادي كه نمي‌توانم اسم او را بگويم، در خلال مذاكرات برجام پيامي داد و به من گفت كه فلاني مذاكره‌كنندگان به تو گزارش ديگري ندهند، اگر همه‌چيز در برجام حل بشود، سوييفت محال است حل شود. رييس‌جمهور افزود: آن آقا استدلالش اين بود كه اساس تحريم‌ها از ابتدا اين بود كه سوييفت را ببندند و اين سيستم ارتباطي بين‌المللي سوييفت امكان ندارد كه برقرار شود و خودتان ديديد كه چه تبليغاتي هم در كشور بر سر اين موضوع به راه افتاد تا جايي كه بانك مركزي مجبور شد خبرنگاران را به اتاقي ببرد و به آنها نشان دهد تا باور كنند كه سوييفت برقرار شده است و اين مثل آن است كه شما بگوييد روز است و طرف مقابل باور نكند و ناچارا بايد او را به حياط ببريد تا آفتاب را ببيند چرا كه چاره ديگري نداريد. روحاني در ادامه وضعيت كشور در زمان تحريم‌ها را مانند زمان قاجار دانست.
استدلال‌هاي رييس بانك مركزي را قبول نداريم
روحاني اظهار داشت: يك ماهي است كه وضعيت ارز تلاطم بي‌جهتي را پيدا كرده است كه آقاي سيف استدلال‌هايي دارند و اين مساله را به گردن اربعين و سال جديد مسيحي و اين‌طور مسائل مي‌اندازند كه البته ما هنوز قبول نكرده‌ايم، چرا كه اربعين هميشه خير و بركت است، سال جديد مسيحي هم به همين ترتيب و بعيد مي‌دانم كه چنين چيزي باشد. ولي به هر حال به استثناي يك مراسم كوتاه‌مدتي كه دامن بازار ارز را گرفت كه البته بايد آن را هم بررسي كنيم و ببينيم كه چه بود. در مجموع ما يك آرامش خوبي در بازار ارز طي سه سال و نيم گذشته داشتيم.
فضاي بازارهاي پولي سالم شد
رييس كل بانك مركزي گفت: صيانت از ارزش پول ملي و ثبات در بازار ارز در حالي حاصل شد كه در سال گذشته به دليل افت شديد قيمت نفت، درآمدهاي ارزي كشور به‌شدت محدود شده بود. ولي‌الله سيف در پنجاه و ششمين مجمع سالانه بانك مركزي با بيان اينكه صيانت از ارزش پول ملي و ثبات بازار ارز در كشور در عين صيانت از ذخاير بانك مركزي به نحو مطلوب حاصل شده كه گوياي افزايش مقاومت‌پذيري اقتصاد كشور در مقابل شوك‌هاي بيروني است، گفت: همزمان با اين اقدامات مثبت انجام شده درخصوص كنترل تورم و ايجاد رشد اقتصادي، با هدف مديريت و مهار رفتار پرمخاطره بانك‌ها، درگاه ارتباطي ميان بانك مركزي و بانك‌ها از طريق راه‌اندازي سامانه الكترونيكي چكاوك كنترل و علاوه بر شفاف‌سازي و ايجاد شرايط نظارت متمركز بر فرآيند تبادل چك‌هاي اشخاص، ابلاغ سريع چك‌هاي برگشتي به سامانه متمركز چك برگشتي و اتصال برخط به اطلاعات و سوابق مشتريان، كمك شاياني به سامان‌دهي بدهي بانك‌ها به بانك مركزي شد. سيف مجموعه اين اقدامات را موجب شرايط بهتر براي استفاده از ظرفيت‌هاي بازار بين بانكي براي تامين مالي كوتاه‌مدت و مديريت نقدينگي بانك‌ها عنوان كرد و افزود: اين اقدامات سبب شد تا ميانگين نرخ سود معاملات بازار بين بانكي از حدود ۲۹ درصد در اوايل سال ۱۳۹۴ به 8/18 درصد در اسفند ماه اين سال كاهش يابد. در عين حال، در كنار تلاش‌هاي نظام بانكي در حمايت از فعاليت‌هاي توليدي، با كاهش شديد قيمت نفت از اواسط سال ۱۳۹۳ و ايجاد نگراني‌ در خصوص افت رشد اقتصادي در سال ۱۳۹۴، مجموعه سياست‌هاي مختلفي در قالب بسته كوتاه‌مدت تحريك رشد اقتصادي و خروج از ركود توسط تيم اقتصادي دولت طراحي و موارد مربوط به حوزه سياست‌هاي پولي و اعتباري در قالب مصوبه ۱۳۹۴/۷/۲۸ شوراي پول و اعتبار جهت اجرا به بانك مركزي محول شد.