روزنامه وطن امروز
1396/09/30
محیالدین در بارگاه احدیت
آیتالله محمدصادق (محیالدین) حائریشیرازی، از علمای بنام و ارزشمند شیعه، پس از یک دوره بیماری، دیروز چهارشنبه 29 آذر 96 در قم دار فانی را وداع گفت. به گزارش «وطنامروز»، خبر درگذشت این عالم عالیقدر را روز گذشته دفتر ایشان منتشر کرد. در اطلاعیه دفتر آیتالله حائری آمده است:«به اطلاع مردم شریف ایران میرساند روح بلند فقیه عالیقدر و سالک الیالله، حضرت آیتالله حائریشیرازی قدسسره به ملکوت اعلی پیوست. معظمله که از چندی پیش، به علت بیماری در بیمارستان بستری بودند، ظهر امروز (دیروز) در 81 سالگی دعوت حق را لبیک گفتند. از مردم قدرشناس ایران اسلامی بویژه اهالی قم و فارس دعوت میشود در مراسم تشییع معظمله، فردا صبح (امروز پنجشنبه) ساعت 9:30 از مسجد امام حسن عسکری(ص) به سمت حرم مطهر حضرت معصومه سلاماللهعلیها حضور به هم رسانند».
آیتالله حائریشیرازی از اعضای مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه سابق شیراز بودند. ایشان طی سالهای اخیر در قم ساکن شده و به تدریس میپرداختند. آیتالله حائری از مبارزان علیه رژیم شاهنشاهی و از شاگردان حضرت امام خمینی(ره) بودند. آیتالله از جمله طلابی بودند که پس از رحلت آیتالله العظمی بروجردی، با شناخت درست از موقعیت زمانی، پای درس و بحث حضرت امام خمینی(ره) حضور یافتند. ارتباط ایشان با امام خمینی به گونهای بود که حضرت امام پس از تبعید، همواره جویای احوال ایشان بودهاند. در یک مورد، و پس از دستگیری آیتالله حائری توسط ساواک، امام خمینی(ره) در نامهای به آیتالله پسندیده، جویای احوال آیتالله حائری شده و سفارشاتی درباره ایشان مطرح کردهاند. آیتالله حائری روایت قابل تاملی درباره اعتقاد خود به حضرت امام مطرح کردهاند: «در سنه ۱۳۵۲ یا ۱۳۵۴ روزی در زندان چشمهایم را بسته بودند و دوره بازجویی طولانی داشتم که در آن روزهای خاص شبی حالم خیلی سخت بود. مجلسی را دیدم که امام خمینی در آنجا درس میدادند و صحبت میکردند و روحانیون هم زیاد بودند. سیدی وارد شد، امام جلوی او راستقامت روی منبر ایستاد و 3 بار فرمود الامان، الامان، الامان یا صاحب الزمان! من متوجه شدم وجود مقدس حضرت امام زمان بوده. از فردای آن شب روش بازجویی عوض شد. یکی از صلحا گفت که امام برایت امان گرفته است. این خیلی مقام است که امام واسطه فیض میشود. این، معنی نیابت است. معنی این است که بین امام(عج) و امت حائل است و امت از این طریق به امامش میرسد». امام در نامهای نیز که از پاریس برای آیتالله پسندیده ارسال داشتهاند، چنین مینویسند: «...رسیدگی بعضی زندانیان و احوالپرسی از خودشان یا اقوامشان لازم است مثل آقای دستغیب و آقای حائریشیرازی و از این قبیل اشخاص...».
دیدگاههای آیتالله
آیتالله حائریشیرازی اگرچه متزین به خصوصیات ارزشمند بسیاری بودهاند اما در جامعه ایرانی وجوه اخلاقی این عالم بزرگوار بیشتر از سایر ویژگیهای ایشان مورد توجه بوده است. ایشان از اساتید بنام اخلاق بوده و کلاسهای درس اخلاق ایشان همواره مملو از طلاب و دانشجویان مشتاق بوده است. نکته قابل تامل اینکه کتاب «تعلق» آیتالله روز سهشنبه 28 آذرماه توسط انتشارات معارف به چاپ رسید. این کتاب نگاهی نو در اخلاق و تربیت اسلامی است. اما معروفترین اثر آیتالله در حوزه اخلاق و تربیت اسلامی کتاب 8 جلدی «مثلها و پندها» است. کتاب «درس سحر» آیتالله حائریشیرازی که تفسیر و توصیف غزلیات حافظ شیرازی است نیز در میان اهالی فرهنگ و ادب مشتاقان بسیاری داشته و دارد. آیتالله حائریشیرازی در حوزه اقتصاد اسلامی نیز صاحب نظریات ارزشمندی بودهاند. از جمله نظریات ایشان درباره «پول» و نقش مخرب آن در اقتصاد اسلامی بوده است. آیتالله معتقد به اجرای برنامه و پروسهای اسلامی برای حذف پول از معاملات و مراودات اقتصادی بود. ایشان بارها نظریه خود مبنی بر ایجاد یک واحد مبادلاتی اسلامی را مطرح کردند. ایشان در همین زمینه 2 کتاب به نامهای «پول رایج جهانی و احیای پول اسلام» و «در اسلام پول نباید کار بکند» منتشر کردند.
آیتالله و ولایتفقیه
آیتالله حائریشیرازی از آنجا که از شاگردان خاص حضرت امام خمینی(ره) بودهاند، اعتقاد راسخی به نظریه ولایت فقیه و اصل ولایتفقیه داشتند. کتاب «ولایتفقیه» ایشان در همین زمینه یک نگرش متمایز به این اصل اسلامی و شیعی بوده است. ارتباط آیتالله با رهبر معظم انقلاب نیز نمونه یک ارتباط ولایی بوده است. یکی از روایتهای معروف آیتالله حائریشیرازی درباره انتخاب آیتالله خامنهای به عنوان رهبری انقلاب از سوی حضرت امام خمینی(ره) بوده است. آیتالله حائری در جلسه معروف مجلس خبرگان برای انتخاب رهبری و جانشین امام خمینی(ره) به عنوان نخستین مخالف رهبری شورایی نطق کردند. ایشان در روایت انتخاب آیتالله خامنهای به عنوان رهبری از سوی مجلس خبرگان میگویند: «پس از پایان جلسه (خبرگان) و در حالی که هنوز نتیجه رأیگیری مجلس خبرگان به رادیو و تلویزیون اعلام نشده بود، آیتالله جنتی نزد من آمد و از من خواست که به اتفاقش برای تسلیت به مرحوم حاج احمد خمینی به جماران برویم. بعد از اینکه خبر رأیگیری مجلس خبرگان و نتیجه آن را به اطلاع ایشان رساندیم، ایشان گفت: «قلب امام(ره) را خشنود کردید» و ادامه داد: «چند روز قبل به اتفاق امام(ره) پای تلویزیون نشسته بودیم و مراسم سان دیدن رئیسجمهور به همراه کیم ایل سونگ، رهبر کرهشمالی از تشریفات را تماشا میکردیم. من دیدم که حضرت آیتالله خامنهای در حرکتشان بسیار باوقار هستند و این موضوع را به امام(ره) نیز گفتم. امامخمینی(ره) فرمودند که هرچه فکر میکنم، میبینم که حضرت آیتالله خامنهای برای رهبری مناسبترین فرد هستند». اما این موضوع قبل از رأیگیری هرگز مطرح نشد».