روزنامه ابتکار
1396/10/16
آیا در اعتراض‌های اخیر خواست مردمی شنیده شد؟ متن مطالبات در اغمای حواشی اعتراض ها
زهره احدیمردم ایران تلاش کردند تا با حضور در خیابان ها صدای اعتراض خود را به گوش مسئولان برسانند و دغدغه‌های خود را مطرح کنند. کمی که از آغاز اعتراض‌ها گذشت، این پویش اجتماعی ابعاد گسترده تری پیدا کرد و اعتراض‌های مسالمت آمیز مردمی به اغتشاش و درگیری در خیابان‌های شهرهای گوناگون کشور تبدیل شد. ماجرا تا جایی ادامه پیدا کرد که مسئولان دخالت بیگانگان و دشمنان را در این واقعه مطرح کردند. در کنار این اتفاق، بسیاری ازمسئولان اعتراضات مردم را به حق دانستند، به رغم این اظهارات، با فضای امینتی ایجاد شده و تغییر فضای رسانه ای به دلیل مسئله فیلترینگ نگرانی هایی در خصوص فراموش شدن مطالبات مردم ایجاد میشود.
اعتراض‌های دی ماه 96 مردم از مشهد آغاز شد اما به همین استان محدود نماند و هر روز خبرهایی در رابطه با اعتراض های مردم در شهرهای گوناگون ایران شنیده می‌شد. در مجموع مطالبات مردم در روزهای نخست بیشتر رنگ و بوی اقتصادی و اجتماعی داشت اما هر چه از ماجرا گذشت، اعتراض ها ابعاد گسترده تری پیدا کرد و برخی با شعارهای تند حاکمیت را نشانه رفتند. گفتنی است که همین امر منجر شد تا برخی سیاستمداران رد پای بیگانگان و دخالت دشمن را در این قضیه مطرح کنند و برخی دیگر هم به دنبال بهره برداری سیاسی از اوضاع کنونی کشور داشته باشند.
خطر انباشت انتقادها در جامعه ایران
در چنین شرایطی است که برخی از مسئولان اعتراضات مردم و دغدغه‌های معیشتی آنان را به حق دانستند و امید می رفت که تغییری در این زمینه ایجاد شود اما اغتشاش‌هایی که شاهدش بودیم، با خود فضایی امنیتی به وجود آورد و مسئله فیلتر شدن برخی شبکه های اجتماعی نیز مطرح شد. با این اوصاف؛ نگرانی هایی در خصوص نادیده گرفته شدن و فراموشی مطالبات به حق مردم مجددا مطرح میشود. مهدی مطهرنیا نظریه پرداز سیاسی در گفت‌وگو با «ابتکار» در رابطه با اعتراض‌های مردم عنوان کرد: « در این برهه زمانی تنها مطالبات اقتصادی مردم به نمایش گذاشته نشد ، تراکم مطالبات مردم در سال 96 در یک حرکت توفنده خود را به نمایش گذاشته است و این توفندگی به واسطه فقدان توجه به خواسته‌های مردم در بستر یک حقوق فراگیر و گریز از وضعیت موجود در جامعه مدنی و نیروهای اجتماعی است.» وی در ادامه افزود:« سال‌ها است که در بستر انقلاب اسلامی مردم خواهان تحول و تغییرات مناسب و متناسب با اصالت حرکت انقلابی خود در 56 و 57 بودند اما مسیر این حرکت در پاسخ به نیازهای مردم چارچوب خاصی را به خود پذیرفت که در آن شکاف ملت و دولت در سال‌های نخست ازمتن به حاشیه رفت اما آرام آرام تبدیل به به شکاف دولت – حکومت و سپس تسریع آن بین ملت- دولت شده است.» مطهرنیا تصریح کرد: «در سال‌های اخیر دولت‌هایی که برسرکار آمدند که همگی در ایستگاه پایانی به دولت‌هایی سرکش و روسای جمهورش به انسان‌هایی رانده شده از نظام حکومتی تبدیل شده‌اند. به همین ترتیب ما در میانه دهه 90 هجری شمسی در بحران کنونی شاهد تسریع شکاف میان دولت وحکومت در ایران به حکومت- ملت بعد از جرقه رودررویی ملت- دولت هستیم. بنابراین، شکاف هایی تاکنون فعال شده است؛ شکاف دولت – حکومت، شکاف ملت- دولت و در نهایت تبدیل آنها به شکاف ملت- حکومت در وضعیت کنونی است.»
برخی کارشناسان اعتراض های خشونت آمیز مردم را بی ارتباط با انباشته شدن انتقادها و نادیده گرفته شدن حقوق فرد و اجتماعی نمی دانند. مهدی مطهرنیا نیز در همین راستا، عنوان کرد: « اکنون ما شاهد فرو ریزش نوعی عصبیت انقلابی و به پیروی از آن رفتارها و کنش‌های خشونت بار و در حوزه بیان این مطالبات در جامعه مدنی هستیم. بازهم به جای علت‌یابی و ریشه یابی به قدرت های شرق و غرب منتسب می شود که به طور طبیعی در یک فضای گل آلود، آماده ماهی گرفتن هستند. از این رو باید بپذیریم که آنچه تحت عنوان به خشونت کشیده شدن نحوه بیان نیازها و خواسته‌ها گفته می شود، بیش از آن که ناشی از مردم باشد ناشی از دو منشا برخورد نامناسب حکومتی در سرکوب مطالبات در دهه های گذشته و سوءاستفاده از این جنبش اعتراضی توسط دشمنان داخلی و خارجی هستیم.» مهدی پازوکی اقتصادادن نیز با اشاره به اوضاع این روزهای جامعه و تبعیض‌های موجود مطرح کرد: «در شرایط کنونی، اوضاع کشور به گونه‌ای است که با وجود داشتن تحصیلات و شرایط لازم به دلیل نداشتن آشنا در سازمان‌های مربوطه جوان تحصیل‌کرده از اشتغال محروم می‌ماند. من فکر می‌کنم باید به سیستم‌های نوین بپردازیم و شفافیت را سرلوحه سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی خود قرار دهیم، مردم حق دارند که آگاه باشند.»
مطالبات متنوع مردم
برخی از کارشناسان تقلیل نیازهای مردم به مطالبات اقتصادی را اشتباه دیگری می‌دانند که ممکن است از سوی حاکمیت رخ دهد. پازوکی نیز با تاکید براینکه مردم تنها مشکل معیشت ندارند، با اشاره به منشور حقوق شهروندی بیان کرد: «این اقدام بسیار مطلوب بود اما به دلیل اینکه صداوسیما توجهی به این مسئله نشان نداد، چندان دیده نشد، بنابراین، به رغم وجود منشور حقوق شهروندی هیچ یک از این موارد اجرا نمی‌شود.» وی در ادامه افزود: «فردی که استخدام دولت شده است، می‌تواند با استفاده از این موقعیت از حق تحصیل هم بهره‌مند شود. این اتفاقات را که مردم می‌بینند نمی‌توانند، آرام باشند، ما شهید داده‌ایم که این ارزش‌های اخلاقی به جامعه بازگردد. برخی چند شغله هستند و در مقابل جوان ایرانی به رغم داشتن فوق لیسانس باید دستفروشی کنند.» پازوکی در رابطه با تغییر مسیر اعترض‌های مردم اظهار کرد:« اعتراض‌ها از مرحله‌ای به بعد به بیراه کشیده شد، چراکه ما در ایران حزب سیاسی نداریم تا از حقوق مردم دفاع کند، این مشکل در چنین شرایطی نمود بیشتری پیدا می‌کند. من به جای حاکمیت بودم یک روز را برای مخالفان نظام مشخص می‌کردم تا بیایند و یک راهپیمایی سکوت داشته باشند. اگر مردم بدانند که کتک نمی‌خوردند، میلیون‌ها نفر حضور پیدا می کنند . مطمئن باشید از این قضیه استقبال می کنند تا اعتراض خود را به گوش سیستم برسانند.»
آتش زیرخاکستر
مهدی پازوکی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود عنوان کرد:«من اعتقاد دارم که مطالبات مردم صرفا اقتصادی نیست، البته این به معنای اینکه مردم مشکل اقتصادی ندارند، نیست بلکه مردم از تبعیض ، رانت و فساد اقتصادی خسته شده اند و سیستم باید این مسئله را متوجه شود و اگر به این مسئله توجه نکند دربلند مدت کشور هزینه‌های بسیار بالاتری را خواهد داد. اگر ما واقعیت‌ها و نیازهای حقیقی مردم و جامعه را ببینیم قطعا می توانیم از همین لحظه کشور را با اصلاحات به سوی پیشرفت و توسعه ببریم.» وی در ادامه افزود:« من نگران هستم که اگر سیستم اصلاحات را نپذیرد جامعه ، کشور، مردم و حتی طرفداران سیستم هم متحمل زیان شوند و ما باید به سوی اصلاحات تدریجی برویم. در بلند مدت این عدم توجه جایی بروز پیدا می کند و جو امنیتی موجود راه حل مناسبی نیست و باید کشور به سمتی برود که تمام مردم شرایط برابر داشته باشند.» وی تصریح کرد:«ما در ایران این مشکل را داریم که تنها یک عده ای هستند که می توانند وزیر، وکیل و...شوند و سایر مردم از این امکان محروم هستند و مشکل اصلی جامعه ما همان احساس عدم برابری است و این مسئله بسیار خطرناک محسوب می شود و ممکن است در درازمدت هزینه‌های بسیار سنگینی برای کشور داشته باشد.» پازوکی خاطرنشان کرد: «اگر سیستم به اعتراض ها توجه نداشته باشد، اتفاقات امروز را می‌توانیم به عنوان آتش زیر خاکستر در نظر بگیریم.» مطهرنیا نیز در خلال صحبت‌های خود با «ابتکار» در رابطه با تبعات بی توجهی حاکمیت نسبت به اعتراض‌های مردم، اظهار کرد: «بی توجهی مسئولان نسبت به اعتراض های کنونی موجب انباشتگی بیشتر مطالبات و تبدیل آنها به عوامل اعتراض برانگیز و از طرف دیگر، آماده سازی برای تبدیل این جنبش اعتراضی به یک جنبش بزرگ‌تر اجتماعی وسیاسی خواهد بود و می‌تواند هزینه های سیستم را بالا برد.»
شواهد حاکی از آن است که حاکمیت توانسته است به ماجرای اعتراضات دی ماه 96 پایان دهد اما این به معنای آن نیست که بار دیگر این اتفاق رخ نمی‌دهد، تا زمانی که به مطالبات مردم در جریان این اعتراض‌ها توجهی صورت نگیرد امکان شکل گیری جنبش دیگری حتی شاید با خشونت بیشتر وجود دارد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» تاثیر 9 دوره برگزاری جایزه جلال آل احمد بر عرصه کتاب کشور را بررسی کرد
سردرگمی «جلال» به دنبال کتاب سال
«ابتکار» از انتقادها به تنها رسانه دیداری و شنیداری کشور گزارش می دهد
نیازهای قانونی شکستن یک انحصار رسانه ای
مایکل پنس اعلام کرد که ترامپ پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید نخواهد کرد
خواب آشفته ترامپ برای برجام
محمدعلی وکیلی
درس ها و عبرت های اتفاقات اخیر
آیا در اعتراض‌های اخیر خواست مردمی شنیده شد؟
متن مطالبات در اغمای حواشی اعتراض ها
امامان جمعه شهرهای بزرگ به اعتراضات اخیر چگونه واکنش نشان دادند؟
اعتراضات خیابانی به روایت ترییون های نمازجمعه
سهم گردشگری از ایجاد اشتغال ایران چقدر است؟
سفره کم نان گردشگری
«ابتکار» واکنش مجلس به تیم اقتصادی دولت درباره ناآرامی های اخیر را بررسی می کند
سوال و استیضاح اقتصادی ها یا همراهی با دولت؟
قاتل ستایش قریشی اعدام شد
پایان تلخ امیرحسین
آذری جهرمی :
در تصمیم‌گیری برای ایجاد محدودیت تلگرام نقش نداشتیم
اظهارات ابتکار درخصوص بازداشت جوانان در حوادث اخیر
باید حق پرسشگری و چالش‌گری آنها را به رسمیت شمرد
