«ابتکار» تاثیرات افزایش قیمت نفت در اقتصاد کشور را بررسی کرد فرصت تنفس نفتی دولت

سمیرا ابراهیمی
قیمت نفت در روزهای اخیر روند افزایشی داشته و نفت برنت به 70 دلار هم رسیده‌است. مشاهداتی که از نمودار قیمت‌ها حاصل شده، حاکی از آن است که اکنون نفت اوپک به قیمتی فراتر از 67 دلار و نفت سبک نیز با قیمتی فراتر از 64 دلار معامله می‌شود. رویترز در گزارشی اشاره کرده‌است که به دنبال رشد قیمت نفت و رسیدن به بالای ۷۰ دلار، بانک‌های مطرح آمریکایی پیش‌بینی خود از قیمت نفت را افزایش دادند. بانک‌هایی همچون گلدمن ساکس، بانک آمریکایی مریل لینچ و مورگان استنلی در گزارش‌های خود پیش بینی‌های قبلی خود از قیمت نفت را بالا برده‌اند.
بانگ گلدمن ساکس در روز سه شنبه با انتشار یادداشتی نوشت: «عامل اصلی رشد قیمت نفت، عوامل قوی بنیادین موجود در بازار، رشد قوی تقاضا و تبعیت اوپک از توافق کاهش تولید بوده است. بر این اساس ما پیش‌بینی می‌کنیم در ماه‌های آینده، قیمت (متوسط) نفت برنت به ۶۲ دلار و نفت خام آمریکا به ۵۷.۵ دلار برسد».
بانک آمریکایی مریل لینچ نیز رشد اخیر قیمت‌ها را متاثر از بهبود شرایط دوره‌ای، سرمای زمستان امسال و تبعیت بالاتر از حد انتظار اوپک از توافق کاهش تولید دانسته و گفته است که «انتظار می‌رود میزان کمبود عرضه نفت در سال ۲۰۱۸ به ۴۳۰ هزار بشکه در روز برسد در حالی که این رقم در پیش‌بینی قبلی ۱۰۰ هزار بشکه بود. از این رو پیش‌بینی می‌کنیم متوسط قیمت نفت برنت در سال ۲۰۱۸ به ۶۴ دلار برسد در حالی که قبلا ۵۶ دلار پیش‌بینی شده بود. قیمت نفت خام آمریکا هم که قبلا ۵۲ دلار پیش بینی شده بود به ۶۰ دلار افزایش یافته است».


همچنین مورگان استنلی گفته است که «بازار نفت در سال ۲۰۱۷ با کمبود نیم میلیون بشکه‌ای عرضه روزانه مواجه بوده‌است».انتظار می‌رود این رقم در سال ۲۰۱۸ به ۲۰۰ هزار بشکه در روز برسد. این بانک پیش‌بینی کرده که قیمت نفت برنت در سه ماهه سوم امسال به حدود ۷۵ دلار برسد.
البته پیش از این هم رویترز در یک نظرسنجی از فعالان بخش انرژی، در گزارشی آورده بود که انتظار می‌رود قیمت نفت تا سال ۲۰۲۰ میلادی نزدیک سطح کنونی باقی بماند و میانگین آن ۶۰ تا ۷۰ دلار برای هر بشکه باشد.
بر این اساس، پیش‌بینی‌های بلندمدت درباره قیمت نفت، نزدیک به ۷۰ دلار برای هر بشکه ثابت مانده‌اند، به طوری که بیشتر پیش‌بینی‌ها درباره قیمت نفت در سال ۲۰۱۸ میلادی میان ۶۰ تا ۷۰ دلار و قیمت آن در سال ۲۰۲۰ میلادی میان ۶۰ تا ۸۰ دلار نوسان دارند.
البته بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران با اشاره به افزایش قیمت نفت در روزهای اخیر گفته‌است که افزایش قیمت‌ها به دلیل کاهش تولید نفت ازسوی کشورهای عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) روی داده است. اکنون در فصل زمستان هستیم و در این فصل قیمت‌ها به دلیل بالا رفتن تقاضا برای فرآورده‌های نفتی افزایش پیدا می‌کند. با این حال اوپکی‌ها به دلیل شیل اویل (نفت استخراجی از سنگ نفت که استخراج آن هزینه بالایی دارد) چندان مایل به افزایش قیمت نفت برنت به بالاتر از 60 دلار برای هر بشکه نیستند.
روند افزایشی در بودجه نفتی
بر مبنای گزارش معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، در سال جاری به طور متوسط تولید نفت خام ایران بالغ بر۳,۸۵۱ میلیون بشکه در روز و تولید میعانات گازی نیز بالغ بر ۶۰۸ هزار بشکه در روز بوده‌است. این در حالی است که متوسط صادرات نفت خام حدود ۲.۱۳۶ میلیون بشکه در روز و میعانات گازی نیز حدود ۴۵۰ هزار بشکه در روز بود. عمده‌ترین مشتریان نفتی کشور شامل کشورهای چین، هند، ژاپن و کره‌جنوبی است که در مجموع واردات نفتی کشورهای مذکور از ایران طی سال جاری افزایش نشان می‌دهد و در مجموع میزان واردات نفت این ۴ کشور از ایران در بازه زمانی ژانویه تا اکتبر ۲۰۱۷ به یک میلیون و ۷۱۰ هزار بشکه در روز رسیده که ۸.۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد نشان می‌دهد.
حال اگر با این اوصاف بخواهیم خوانشی از وضعیت درآمدهای نفتی کشور در سال آینده داشته باشیم، متوجه می‌شویم که افزایش درآمد نفتی زیادی برای دولت در سال آینده رخ می‌دهد. زیرا دولت در بودجه سال 97، پیش خود از قیمت نفت را 55 دلار قرار داده‌است. با فرض صادرات نفت خام و میعانات گازی به طور متوسط ۲,۶ میلیون بشکه در روز، متوسط کل درآمدهای صادراتی ایران در سال آینده حداقل ۵۱ و حداکثر ۵۵ میلیارد دلار خواهد بود که با توجه به سهم تعیین شده برای دولت از محل عواید نفتی در بودجه سال ۹۷ به میزان ۵۳.۵ درصد و با در نظر گرفتن نرخ تسعیر ارز به طور متوسط ۳۶ هزار ریال، پیش‌بینی می‌شود که منابع در نظر گرفته شده در سطح حداقل ۹۸۲۲۶۰ میلیارد ریال (۹۷ درصد رقم لایحه بودجه) و حداکثر ۱۰۵۹۳۰۰ میلیارد ریال (۱۰۵ درصد رقم لایحه بودجه) محقق شود.
اکنون که پیش‌بینی‌های جدی از افزایش باثبات قیمت نفت در سال‌های آتی وجود دارد، به احتمال قریب به یقین، دولت در سال آینده افزایش درآمد نفتی زیادی را کسب خواهد کرد.
در این رابطه، احمد صرامی، کارشناس حوزه انرژی در
گفت و گو با «ابتکار» گفت: گران شدن روزهای اخیر نفت به دلایل متفاوتی رخ داده است. کاهش ذخایز استراتژیک نفت آمریکا، افزایش تقاضای بازار در نیمه دوم سال، جلوگیری از ازدیاد عرضه توسط کشورهای عضو اوپک و افزایش تقاضای پتروشیمی‌ها در سطح بین الملل از جمله این موارد است. حال باید توجه داشت که قیمت 60 تا 70 دلاری، قیمت متعادلی است که افزایش آن بستگی به فضای روانی بازیگران این بازار دارد. اما به دلیل به کارگیری ابزارهای تنظیم بازار تکنولوژیکی که اکنون وجود دارد، احتمال این افزایش بسیار کم است.
او در ادامه افزود: احتمال می‌دهم که پایداری این قیمت حداقل تا پایان سال 97 دوام داشته‌باشد. به همین دلیل افزایش درآمد نفتی در بودجه سال آینده خواهیم داشت که به دولت فرصت اهتمام بیشتر در هزینه کرد پروژه‌های عمرانی را می‌دهد. همچنین فرصت افزایش ذخایر صندوق ذخیره ارزی را هم فراهم می‌کند که می‌تواند به دولت در اجرای سیاست‌های برنامه ششم توسعه کمک کند. البته انتظار ما این است که بخش خصوصی نیز از این انتفاع بهره‌مند شود و بخشی از این افزایش درآمد نیز در مسیر بهبود فضای کسب‌و‌کار مصرف شود.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مهمانان سیزدهمین اجلاس بین المجالس کشورهای اسلامی: «ابتکار» آینده سیاسی معاون اول ریاست جمهوری را بررسی کرد معمای جهانگیری در هشتمین همایش سالانه سلامت روان و رسانه، علل شیوع خشونت در جامعه بررسی شد کاهش خشونت نتیجه توسعه جامعه مدنی سید علی محقق سانچی، مرگ را به مساوات تقسیم کرد! جایگاه ادبیات کودک در فضای مجازی کجا است؟ زمانی برای کتابخانه شدن موبایل‌ها «ابتکار» چشم انداز جنگ داخلی سوریه در دوران پسا داعش را بررسی می‌کند فاز جدید بحران در سوریه محمدقاصد اشرفی در گفت‌و‌گو با «ابتکار» از اولویت ساخت پردیس‌های سینمایی می‌گوید نشستن خاک روی خاطره سینماهای قدیمی «ابتکار» تاثیرات افزایش قیمت نفت در اقتصاد کشور را بررسی کرد فرصت تنفس نفتی دولت رئیس سازمان حفاظت محیط زیست 6 ماه پس از تصویب قانون هوای پاک در ایران مطرح کرد اجرای قانون هوای پاک به هر قیمتی روحانی در نشست اتحادیه مجالس کشورهای سازمان همکاری اسلامی: اسلام دین صلح است، نه دین جنگ وزیر اطلاعات: انرژی کشور صرف دامن زدن به اختلافات درونی نشود روحانی در نشست اتحادیه مجالس کشورهای سازمان همکاری اسلامی: اسلام دین صلح است، نه دین جنگ غلامعلی رجایی: سرنوشت وصیت‌نامه هاشمی همچنان نامعلوم است