ایران، منطقه و فرصت‌ها

روند اوضاع تا به امروز تا حدود بسیاری به نفع ایران است. به‌رغم هزینه‌ها و مشکلاتی که در منطقه به ایران تحمیل شد اما نتیجه به سرکوب داعش انجامید که این خود گام بزرگ و مثبتی بوده است. اما نابودی داعش دلیلی بر کاسته شدن خصومت متقابل ایران و آمریکا نمی‌تواند باشد. اگرچه پای آمریکا همچنان در منطقه باز است و به نظر هدف نهایی آمریکا این است که ایران را هر چه بیشتر به تدریج به یک جنگ فرسایشی در منطقه سوق دهد و همان سیاستی را که علیه سایر کشورها اعمال کرد، علیه ایران نیز دنبال کند. آمریکا درصدد است که با تضعیف منابع مالی و اقتصادی ایران، به کشورمان لطمات زیادی وارد کند. این مهم ممکن است راه علاجی هم داشته باشد، البته مشخص نیست که بهترین فرصت چه زمانی است و آیا با امتیازات بیشتر می‌توان به نتیجه رسید. بنابراین می‌توان برای ارزیابی این مهم مقایسه‌ای میان جنگ ایران و عراق صورت داد. زیرا در آن زمان ایران دست پیش را داشت و می‌توانست امتیاز بیشتری کسب کند. اکنون بدون تردید دستگاه دیپلماسی نسبت به شرایط به خوبی واقف بوده و می‌دانند ایران برای اینکه در تله اقدامات پرخطر و هزینه‌ساز از سوی آمریکا در منطقه نیفتد چه باید چه کرد؟ زیرا اطلاعات وزارت خارجه و تلاش شان برای مصالحه و به میان کشیدن مخالفان غیرسلفی سوریه به کنفرانس صلح نشان از آگاهی وزارت خارجه نسبت به شرایط دارد. دستگاه دیپلماسی کشورمان همواره خواهان این مهم بود که ایران در شرایط کنونی دست پیش را در منطقه دارد و باید از این شرایط بهره‌مند شود و مصالحه‌ای در سوریه انجام بگیرد. اقدامات اصلی در سوریه توسط مستشاران غیردیپلماتیک انجام می‌گیرد، بنابراین تصور می‌رود درگام نخست باید دستگاه دیپلماسی کشورمان خود را با نیروهای مستشاری هماهنگ کند و پس از آن اقدام نماید. اما اگر روند تمایل به سمت تشدید درگیری باشد در این صورت از عهده دیپلماسی کاری ساخته نیست. اما اگر تمایل به نوعی مصالحه با دست پر باشد در این صورت به طور قطع می‌توان نسبت به آینده در منطقه امیدوار بود. شاید حتی لازم باشد که ترکیه و عراق نیز در تصمیمات و اقدامات جدید مشارکتی داشته باشند تا توهمات سیاسی یکبار دیگر در ذهن برخی از کشورهای منطقه به ویژه ترکیه شکل نگیرد.
* دیپلمات و تحلیلگر