روزنامه جهان صنعت
1396/12/06
مرثیه‌ای برای آسمانی‌ها
علی سرزعیم*- وقتی خبر تاسف‌بار سقوط هواپیمای ATR شرکت آسمان را شنیدم از دو جهت متاسف شدم؛ از یک سو شهروندان عزیزی که کشور از وجودشان محروم شد و غمی بر غم‌های مردم این دیار اضافه شد و از سوی دیگر هواپیمایی آسمان که تازه می‌رفت جان بگیرد، با چنین وضعی روبه‌رو شد. در فضای مجازی نیز انبوه اتهام‌ها و اخبار غلط و درست علیه هواپیما، شرکت هواپیمایی، خلبان و مدیریت این شرکت به راه افتاده است. می‌دانستم مسوولان شرکت سرشان شلوغ است اما پیامی دادم تا از مسوولان آنجا کسی بیاید و توضیحات لازم را عرضه کند. بقیه همکاران را هم صدا زدم که بیایند و حضور داشته باشند. از سوال و جواب‌ها روشن بود که ذهنیت همکاران من نیز متاثر از اخبار موجود در فضای مجازی به شدت بر ضد این شرکت شده است ولی وقتی توضیحات را شنیدیم، متوجه شدیم که چقدر اطلاعات یکسویه می‌تواند قضاوت‌های ما را جهت‌دار کند.یکی از همکاران گفت که این هواپیما قدیمی بوده و 20 سال از عمرش گذشته بود. چرا اجازه پرواز دادید؟ مسوول مذکور گفت که عمر هواپیما با ساعات پرواز مشخص میشود. این هواپیما حدود 900 ساعت پرواز داشت و حدود هفت سال خوابیده بود که میشود چهار ساعت در روز. در کشورهای اروپایی و حتی امارات هواپیما حدود 20 ساعت در روز پرواز می‌کند و بعد از 10 سال آن را می‌فروشند. روشن است که با این حساب دیگر نمی‌شود آن را هواپیمای قدیمی و پیر عنوان کرد.
یکی دیگر از همکاران می‌گفت راست است که این هواپیما تعمیری بوده و به لحاظ فنی برای پرواز مناسب نبوده است؟ مسوول مذکور گفت که اصلا این‌گونه نیست. موتورهای آن در سوئد و فرانسه چک شده و بدنه هواپیما نیز آزمون سنگین C را آبان‌ماه از سر گذرانده یعنی بدنه با اشعه ایکس کاملا بررسی شده و تایید گرفته. در چک سنگین بسیاری از لوازم با اینکه سالم هستند با توجه به گذر زمان حتی اگر پرواز نکنند بر اساس استانداردها عوض می‌شوند.
یکی از همکاران گفت وضعیت خلبان چطور بود؟ پاسخ این بود که خلبان مذکور از قدیمی‌ترین خلبانان ATR و استاد خلبانی نیز بوده است. حدود 18 هزار ساعت پرواز داشته و 400 بار این مسیر را طی کرده بود. خلبان‌های این پرواز مثل بقیه خلبان‌ها هر شش ماه یک بار در خارج از کشور چک می‌شوند و آزمون پزشکی از سر می‌گذرانند و تاییدیه آنها هنوز معتبر بود.
یکی از دوستان ما به مسوول شرکت آسمان گفت به نظر شما این هواپیماهای ملخی ایمن هستند؟ ایشان گفت که این هواپیماها چون ملخ شان بیرون است مردم همیشه قدری هراس دارند ولی این هراس بی‌مورد است زیرا اولا این هواپیماها قدرت بسیار زیادی دارند و برای پرواز در فرودگاه‌هایی که باند کوتاه دارند بسیار مناسب است و زودتر از بقیه هواپیماها می‌توانند ارتفاع بگیرند. همچنین اگر در بدترین شرایط نیز هر دو موتور آن از کار بیفتد، به دلیل شکل بال‌ها قادر است به راحتی بدون موتور نیز فرود آید. مثلا اگر در آسمان کاشان هر دو موتور متوقف شود می‌تواند خود را بدون مشکل به فرودگاه مهرآباد برساند و فرود آید. اتفاقا یکی از موارد آموزشی شبیه سازی پرواز هنگامی است که یکی از موتورها در بدترین وقت یعنی هنگام ارتفاع گرفتن از کار می‌افتد.
یک نفر در جمع مان گفت راست است که این هواپیما به دستگاه ردیاب ELT مجهز نبوده است؟ پاسخ ایشان این بود که این حرف از اساس غلط است. این دستگاه بوده و اتفاقا اخیرا باتری‌های آن چک شده بود و تا 2021 بر اساس مجوز کار می‌کرده است. این دستگاه تنها در صورت فشار برخورد فعال میشود (شبیه ایربگ) و شروع به ارسال سیگنال می‌کند. اتفاقا یکی از هواپیماهای شرکت نفت که از حوالی شیراز رد می‌شده به فرودگاه اعلام کرده که سیگنال اضطراری یک ELT دریافت کرده است. البته لزوما این‌گونه نیست که همیشه این دستگاه فعال شود. مثلا در هواپیمایی مالزی که مفقود شد با اینکه مدرن ترین هواپیما بود هرچه گشتند هیچ سیگنالی دریافت نشد.
ایشان اضافه کرد که این هواپیما تجهیزاتی دارد که 150 پارامتر پروازی را ثبت می‌کند. هواپیما واقعا به لحاظ تجهیزات مدرن است. واقعا باید دید که چه شده که این اتفاق برایش افتاده است.
کسی سوال کرد که آخرین تماس خلبان کی بوده است. پاسخ این بود که در 14 مایلی فرودگاه خلبان در آخرین تماس گفته که می‌خواهد در فرودگاه بنشیند و ارتفاع کم کند (چیزی شبیه این) که دیگر ارتباط قطع میشود. در میان صحبت‌های مسوول مذکور نکات جالب و تاسف‌آوری هم بود که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنم.
- هواپیمایی آسمان تمایلی برای پرواز در مسیر یاسوج و برخی شهرهای کوچک دیگر را ندارد. این مسیر اصولا زیان‌آور بوده و این شرکت چندین بار اعلام کرده که نمی‌خواهد دیگر در این مسیر پرواز داشته باشد. سه سال قبل در جلسه‌ای در دولت با فشار، پرواز در این مسیر تحمیل شد. فرودگاه یاسوج در میان کوه واقع شده و واقعا برای هر شرکتی پرواز به آنجا با ریسک همراه است. شاید گزینه منطقی، جابه‌جایی زمینی از شیراز یا اصفهان با ریل باشد.
- خبر بدتر این است که جانمایی نامناسب فرودگاه منحصر به یاسوج نیست. در یکی از استان‌های کشور فرودگاه در محاصره کوه است با وجود اینکه کمی آن طرف‌تر در شهر مجاور فضای بازی برای ایجاد فرودگاه وجود داشته است و به دلیل رقابت بین شهرها فرودگاه در جای نامناسبی ایجاد شده است. اتفاقا همین جا فشار زیادی وارد می‌کند تا آسمان پروازهایش را به آنجا بیشتر کند که با مقاومت این شرکت مواجه است.
- شرکت آسمان با دشواری زیاد توانسته استانداردها را حفظ کند. مثلا بولتن‌های سرویس قطعات را به دلیل تحریم به ایران نمی‌دادند و این شرکت مجبور می‌شد همان را با قیمت بالاتر از دلال‌ها که احتمالا مرتبط با سازنده هستند تهیه کند. همین مساله با شدت بیشتر در مورد تامین قطعات مطرح است. گاه شش ماه طول می‌کشد که یک قطعه تهیه شود ولی در این فاصله عمر تقویمی قطعات دیگر سر آمده است و بازهم هواپیما اجازه پرواز پیدا نمی‌کند.
- شرکت آسمان با مشکلات عدیده‌ای در گذشته روبه‌رو بوده است. از یک سو دولتی‌ها و مجلسی‌ها خواسته‌های خود را پیوسته به این شرکت تحمیل کرده‌اند. خوشبختانه سال گذشته بدهی هزار میلیاردی این شرکت با مطالباتش از دولت تهاتر شد. در دوران احمدی‌نژاد چند صد نفر به این شرکت تحمیل شد در حالی که تعداد هواپیماهایی که می‌توانستند پرواز کنند به کمتر از هشت فروند رسیده بود. امروز خوشبختانه 22 هواپیمای در حال خدمت دارد.
- برخی به خاطر اینکه مدیر این شرکت سابقه سپاهی دارد سوء‌مدیریت را مطرح می‌کنند ولی این غیرمنصفانه است که در عرصه کسب‌و‌کار مسایل سیاسی را وارد کنیم. اتفاقا وارد کردن این 22 هواپیما و ساماندهی به این شرکت به شدت زیانده و تبدیل آن به یک شرکت رقابت‌پذیر، محصول تلاش‌های ایشان و دیگر همکاران‌شان است. واقعا نادرست است که در بحبوحه یک تراژدی ملی موضوعات سیاسی یا ایدئولوژیک را برجسته کنیم و افراد را به سادگی متهم سازیم.
- شرکت آسمان متعلق به صندوق بازنشستگی کشوری است و دارایی و درآمد آن به همه بازنشستگان تعلق دارد. پسندیده نیست که با این سرمایه ملی این‌گونه غیرمنصفانه و بدون کسب اطلاعات برخورد کنیم.
*معاون اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
gmail.comا@Asz9025
سایر اخبار این روزنامه
نظم جدید خاورمیانه بر اساس اقدامات ایران شکل می‌گیرد
ورود ایران به بورس‌های دنیا پیچیده است
پرونده سقوط هواپیمای ATR روی میز کمیسیون اصل ۹۰
خودداری نمایندگان کارگران از شرکت درجلسات تعیین دستمزد؛
خروج ایران از لیست سیاه FATF در انتظار تصمیم مجلس
اعترافات جنجالی
رییس اتحادیه آجیل و خشکبار:
رییس اتحادیه جهانی کشتی:
فرار از زندان!
ران ملخ!
توسعه کشور همچنان در گرو نفت
نه خودروی اسلامی داریم نه فیزیک و شیمی اسلامی
سیر تا پیاز «طرح ترافیک جدید» پایتخت؛
وزیر ارتباطات از ضعف نظارت بر حفظ حریم خصوصی افراد انتقاد کرد؛
مرثیه‌ای برای آسمانی‌ها
عدالت، چهار دهه پس از انقلاب
مرثیه‌ای برای آسمانی‌ها
طرحی برای کسب درآمد
توضیح پزشکی قانونی درباره اعلام اسامی جان‌باختگان هواپیمای تهران- یاسوج
