حمایت صندوق بین‌المللی پول از سیاست جدید ارزی ایران



گروه اقتصادی /  «ریال نیمی از ارزش خود را از ماه سپتامبر تاکنون از دست داده است که بخشی از آن بر اثر بیم بازگشت تحریم‌ها به خاطر خروج امریکا از توافق هسته‌ای بوده است. مقامات ایرانی ماه گذشته اعلام کردند که نرخ ارز رسمی و بازار آزاد برای ریال در مقابل دلار، 42000 ریال است. رئیس بانک مرکزی ایران پس از این اعلام کرد که البته این نرخ حدود 5 تا 6 درصد در آینده نوسان خواهد داشت.»
خبرگزاری رویترز روز گذشته با این مقدمه، مصاحبه‌ای از مقامات صندوق بین‌المللی پول منتشر کرد که در آن از سیاست تک نرخی شدن ارز حمایت کرده بودند. پیش از این نیز این نهاد بین‌المللی در بررسی‌های اقتصادی‌اش، به لزوم تک نرخی کردن ارز در اقتصاد ایران، تأکید کرده بود.


حالا نیز جهاد آزور، رئیس بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین‌المللی پول به رویترز گفته است:«یکسان‌سازی به از بین بردن نوسانات و بهبود رقابت برای اقتصاد، کمک می‌کند.» او ادامه داد: «ایران باید در کنار نظام تک‌نرخی، کسری بودجه را هم کاهش دهد و اصلاحات بانکی را بویژه برای بانک‌های مشکل‌دار با جدیت بیشتری انجام دهد و همچنین به بخش خصوصی باید امکان رشد و جولان بیشتری دهد.»
جهاد آزور در پاسخ به سؤالی درباره ظرفیت ایران برای مقابله با اقدامات احتمالی امریکا نیز گفته است: «نظارت بیشتر برای مدیریت اقتصادکلان برای رفع هرگونه اثرات منفی این سیاست‌ها لازم است.
بنابراین بهترین اقدام، سرعت بخشیدن به روند اصلاحات اقتصادی است.» صندوق بین‌المللی پول همیشه توصیه اکیدی برای تک نرخی شدن ارز در ایران داشته است.
صندوق در گزارش خود برای اقتصاد ایران که در دسامبر 2017 (آذر - دی 96) منتشر کرد، تلاش بیشتر دولت برای کاهش بدهی‌ها، تک نرخی کردن ارز و اتخاذ سیاست‌های پولی مبتنی بر بازار را نشانه تصمیم جدی مسئولان برای رسیدن به ثبات اقتصادی
 دانست.
اما یکسان‌سازی نرخ ارز، مسأله‌ای بود که طی 5 سال اخیر اقتصاددانان مدافع بازار آزاد و فعالان اقتصادی روی آن تأکید زیادی داشتند. سعید لیلاز، اقتصاددان، آبان ماه سال 93 گفته بود:«بانک مرکزی نباید برای تک نرخی کردن ارز منتظر توافق هسته‌ای بماند چراکه این امر کمک بزرگی برای جبران کمبود منابع دولت خواهد بود. تک نرخی شدن ارز کمک بزرگی به احیای بنیه تولید می‌کند که در زمینه اشتغالزایی نیز مؤثر خواهد بود. این موضوع همچنین درآمد ریالی دولت را افزایش می‌دهد.
در این صورت مصرف ارز نیز در کشور کنترل می‌شود. در حال حاضر همچنان فساد و رانت در زمینه ارز وجود دارد به هر حال امکانی وجود دارد که 500 تومان ارزان‌تر از نرخ بازار، ارز خریداری شود که این موضوع به سود واردکننده است.» لیلاز پس از تک نرخی شدن ارز در هفته‌های اخیر گفت:«دولت هیچ چاره دیگری جز یکسان‌سازی نرخ ارز نداشت.
دولت برای تثبیت اوضاع هم در نظر بین‌المللی و هم شرایط داخلی باید این کار را انجام می‌داد. البته نباید این اقدام را از زاویه دید صرفاً اقتصادی نگریست زیرا یکسان‌سازی نرخ ارز دارای ابعاد امنیتی و سیاسی نیز هست.» برخی نیز بر این باور هستند که یکی از دلایل ایجاد بحران ارزی در اوایل امسال، تعلل دولت برای اجرای این سیاست‌ها بود.
در روزهایی که قیمت دلار نوسانات شدیدی را تجربه می‌کرد، محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران گفته بود:«فعالان بخش خصوصی، تولیدکنندگان و صادرکنندگان مدام از لزوم واقعی شدن نرخ ارز صحبت می‌کردند؛ اما نه به معنای افزایش نرخ کاذبی که حالا اتفاق افتاده
 است.
تک نرخی شدن ارز نیز یکی دیگر از خواسته‌های ما بود. نقد صادرکنندگان و تولیدکنندگان به نرخ دلار، به نوعی تذکر به دولت بود تا شاهد چنین روزی نباشیم.
در حالی که نرخ ارز می‌توانست روندی منطقی و واقعی را طی کند، امروز شاهد افزایش یکباره آن هستیم.»
در نهایت، حالا صندوق بین‌المللی پول نیز سیاست اخیر بانک مرکزی ایران مبنی بر اجرای نظام تک‌نرخی را ستوده و از آن حمایت کرده است، این صندوق اعلام کرده است که تصمیم ماه گذشته ایران در تک‌نرخی کردن ارز و بازار آزاد می‌تواند حمایتی از پول رایج این کشور یعنی ریال باشد و در مسیر کاملاً درستی است.

قیمت لحظه ای ارز دیجیتال