ایمپلنت دندان یکی از روش‌های موثر برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است که به بیماران کمک می‌کند تا عملکرد طبیعی دندان‌ها را دوباره به دست آورند. با این حال، بسیاری از بیماران نگران تجربه درد و ناراحتی در طول این فرآیند هستند. یک متخصص ایمپلنت در پونک از سایت دکترتو به ما گفت شدت درد پس از جراحی تحت تأثیر چندین عامل مهم قرار دارد. آستانه تحمل درد فرد به تفاوت‌های ژنتیکی، سنی و فرهنگی بستگی دارد. پیچیدگی عمل نیز می‌تواند با آسیب‌های بیشتر به بافت‌ها و اعصاب، درد را افزایش دهد. نوع بیهوشی انتخاب شده در حین عمل، تأثیر زیادی بر میزان درد دارد و باید با توجه به شرایط بیمار انتخاب شود. نهایتاً، مراقبت‌های بعد از عمل شامل رعایت دقیق دستورالعمل‌های پزشک، نقش کلیدی در کاهش درد و تسریع روند بهبودی ایفا می‌کند. این عوامل به‌طور مشترک بر تجربه بیماران از درد پس از جراحی تأثیر می‌گذارند.

در فرآیند ایمپلنت دندان، ابتدا پایه تیتانیومی در استخوان فک کاشته می‌شود. این مرحله ممکن است بلافاصله پس از کشیدن دندان انجام شود یا به زمان دیگری موکول شود. پس از کاشت پایه، مدتی زمان لازم است تا استخوان فک به پایه جوش بخورد که به این فرآیند اصطلاحاً "استئواینتگریشن" گفته می‌شود. این فرآیند ممکن است چند ماه طول بکشد. پس از اطمینان از جوش خوردن پایه، قطعه دیگری به نام "اباتمنت" به آن متصل می‌شود و در نهایت روکش دندان روی اباتمنت قرار می‌گیرد. کل این فرآیند ممکن است چندین ماه به طول انجامد. درد پس از ایمپلنت معمولاً پس از از بین رفتن اثر بی‌حسی موضعی شروع می‌شود و معمولاً طی چند روز با مصرف داروهای مسکن قابل کنترل است.

در برخی موارد، ممکن است قبل از ایمپلنت نیاز به پیوند استخوان یا جراحی لثه باشد که این موارد نیز می‌توانند باعث درد برای چند روز پس از جراحی شوند. به طور کلی، درد ناشی از جراحی ایمپلنت طی ۱ تا ۲ هفته بهبود می‌یابد. درد مداوم پس از ۳ تا ۴ ماه نگران کننده است و ممکن است نشانه‌ای از عفونت یا پس زدن ایمپلنت باشد. عواملی مانند خون‌رسانی ضعیف، سیستم ایمنی ضعیف، تداخلات دارویی، شکست ایمپلنت، آسیب عصبی، عفونت، فشار بیش از حد بر ایمپلنت و واکنش‌های آلرژیک می‌توانند باعث درد طولانی مدت شوند. برخی افراد ممکن است تا یک سال پس از ایمپلنت به دلیل دندان قروچه، سیگار کشیدن، بهداشت نامناسب دهان، ناکافی بودن بافت لثه و تراکم ناکافی استخوان درد داشته باشند. مرحله دوم ایمپلنت (قرار دادن اباتمنت) نیز ممکن است باعث کمی درد شود که با بی‌حسی موضعی قابل کنترل است. شل شدن یا افتادن درپوش التیام نیز می‌تواند باعث ناراحتی شود. در نهایت، مهم است که بدانید این اطلاعات فقط برای آگاهی عمومی است و نباید جایگزین مشاوره با پزشک متخصص شود. همیشه برای هرگونه سوال یا نگرانی در مورد جراحی ایمپلنت و روند بهبودی خود با دندانپزشک خود مشورت کنید. 

بررسی درد در مراحل مختلف انجام ایمپلنت

مراحل ایمپلنت دندان شامل مشاوره با دندانپزشک، انجام آزمایش، کاشت پایه، نصب اباتمنت و قرار دادن تاج می‌شوند. درد تمام مراحل جراحی خفیف تا متوسط است؛ زیرا با استفاده از بی‌حسی، درد ناشی از این فرآیند کاهش می‌یابد. به طور مثال، در مرحله اول که برای مشاوره به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، هیچ دردی را احساس نخواهید کرد و تنها وضعیت فک و دهان شما مورد بررسی قرار می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین مراحل ایمپلنت دندان، مشاوره اولیه و بررسی سوابق درمانی بیمار توسط دندانپزشک است. در این مرحله دندانپزشک وضعیت دهان و دندان‌های بیمار را ارزیابی می‌کند تا از سلامت دهانی و عمومی فرد اطمینان یابد. برای این منظور چندین عامل وجود دارند که لازم است طی شوند.

·    ارزیابی بالینی: دندانپزشک با بررسی دقیق دهان و دندان بیمار، وضعیت بهداشت، لثه‌ها و...، می‌تواند وجود هرگونه عفونت و آسیب را تشخیص دهد و آن را برطرف کند.

·    بررسی پوسیدگی و سایر مشکلات: دندانپزشک هرگونه پوسیدگی و خرابی را تشخیص می‌دهد و از سالم ماندن پایه‌های ایمپلنت مطمئن می‌شود.

·    بررسی سوابق پزشکی و مصرف دارو: با بررسی سوابق پزشکی، هر نوع بیماری‌ که ممکن است فرآیند ایمپلنت و بهبودی آن را دچار مشکل کند، شناسایی می‌شود. با ارزیابی داروهای بیمار از تداخلات دارویی نیز جلوگیری خواهد شد.

·    عکسبرداری و سی‌تی‌اسکن: برای داشتن نمای کلی از دهان، دندان و فک از پانورامیک استفاده می‌شود و در مواقع حساس‌تر و دقیق‌تر، از سی‌تی‌اسکن استفاده خواهد شد.

پیش از ایمپلنت دندان، دندانپزشک با ارزیابی و بررسی دقیق، طرح درمان کاملی را تدوین می‌کند و جزئیات جراحی و تعداد ایمپلنت‌ها را به بیمار توضیح می‌دهد. درمان‌های پیش از جراحی شامل سه مرحله تمیز کردن دندان‌ها، درمان بیماری‌های لثه‌ای و کشیدن دندان‌های آسیب‌ دیده می‌شوند. در ابتدا دندان‌ها را تمیز می‌کنند تا پلاک‌ها و جرم دندان از بین بروند. در صورت وجود بیمار لثه‌ای، دندانپزشک در ابتدا به درمان آن می‌پردازد تا محیطی سالم را برای کاشت به وجود آورد. لازم به ذکر است که در صورت وجود دندان آسیب ‌دیده و خراب، می‌بایست قبل از انجام ایمپلنت، آن دندان کشیده شود. آزمایش‌ تشخیصی در فرآیند ایمپلنت شامل آزمایش خون می‌شود و بیماری‌ها سیستمیک که ممکن است در فرآیند بهبود اثرگذار باشند را مشخص می‌کند.

نوع تکنیک جراحی مورد استفاده (مانند جراحی فلپ یا بدون فلپ، استفاده از راهنمای جراحی) می‌تواند بر میزان درد و تورم پس از عمل تأثیر بگذارد. تکنیک‌های کم تهاجمی‌تر معمولاً با درد و تورم کمتری همراه هستند.

جراحی کاشت پایه ایمپلنت چقدر درد دارد؟

سخت ترین مرحله ایمپلنت که یکی از حیاتی‌ترین مراحل نیز شناخته می‌شود، کاشت پایه است. در این مرحله، دندانپزشک پایه تیتانیومی را در استخوان فک بیمار قرار می‌دهد و پایه‌ای محکم برای تاج دندان ایجاد می‌کند. مدت زمان این مرحله تقریباً ۱۵ دقیقه است و به طور کلی درد ناشی از آن کمتر از درد کشیدن دندان است. 

اقداماتی که در این مرحله انجام می‌گیرند به شرح زیر هستند.

·    استفاده از بی‌حسی: برای کاهش درد این مرحله، در ابتدا از بی‌حسی استفاده می‌شود تا بیمار احساس راحتی بیشتری داشته باشد.

·    ایجاد برش لثه: دندانپزشک برش کوچکی را در لثه ایجاد می‌کند و به استخوان فک می‌رسد.

·    ایجاد فضای مناسب: با حفاری در استخوان فک، فضایی مناسب برای قرار دادن پایه ایجاد خواهد شد.

·    قرار دادن پایه تیتانیومی: دندانپزشک پایه ایمپلنت را به دقت در حفره قرار می‌دهد. تیتانیوم دارای بافتی سازگار با بدن انسان است و به خوبی جوش می‌خورد.

·    بخیه زدن لثه: پس از قرار دادن ایمپلنت، دندانپزشک لثه را به دقت بخیه می‌زند تا محل جراحی بسته شود.

در این مرحله حین جراحی با استفاده از بی‌حسی و بیهوشی بیمار درد کمتری را احساس می‌کند، اما بعد از جراحی ممکن است، بیمار درد خفیف تا متوسطی را تجربه کند که با مسکن قابل درمان است. همچنین، تورم و درد بعد از جراحی را می‌توان با یخ و داروهای ضدالتهاب کاهش داد. درد ناشی از ایمپلنت معمولاً بین ۳ تا ۵ روز طول می‌کشد عوامل مختلفی مانند عفونت یا مشکلات دیگر می‌توانند باعث افزایش درد شوند. اگر بیمار پس از چند روز همچنان درد شدیدی را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند.

قرار دادن اباتمنت ایمپلنت چقدر درد دارد؟

قرار دادن اباتمنت یکی دیگر از مراحل فرآیند ایمپلنت است که بین دو مرحله کاشت و نصب تاج دندان قرار می‌گیرد و وظیفه نصب پایه به تاج دندان را برعهده دارد. برای این امر لازم است نکات زیر رعایت شوند.

·    آماده‌سازی: در این مرحله اول دندانپزشک وضعیت دندان را بررسی می‌کند و از جوش‌خوردن پایه با استخوان دندان اطمینان می‌یابد.

·    بی‌حسی و برداشتن پیچ: با استفاده از بی‌حسی موضعی، دندانپزشک به کاهش درد کمک می‌کند و پیچ محافظتی روی پایه ایمپلنت را برمی‌دارد.

·    نصب اباتمنت: دندانپزشک در این مرحله اباتمنت را به پایه پیچ می‌کند و به عنوان پلی بین پایه و تاج دندان محسوب می‌شود.

·    بخیه جزئی: در برخی از موارد برای اطمینان از قرارگیری درست اباتمنت، از بخیه‌‌های جزئی استفاده می‌شود‌.

·    حاصل شدن بهبودی: بعد از قرارگیری اباتمنت، بیمار دوره چند روزه بهبودی را طی می‌کند که ممکن است کمی با درد همراه باشد.

این مرحله معمولاً چند ماه بعد از کاشت پایه انجام می‌شود. در اینجا یک قطعه فلزی بر روی پایه قرار داده می‌شود که از لثه عبور کرده و به استخوان می‌رسد. به ‌طور کلی، بیماران درد این مرحله را متوسط و کم بیان کرده‌اند؛ زیرا این کار با بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی همراه است و بیمار در هنگام نصب، دردی را احساس نمی‌کند.

ساخت و نصب تاج دندان و روکش

این مرحله از فرآیند که به یکی از مراحل نهایی ایمپلنت دندان اشاره دارد، قالب‌گیری و روکش‌گذاری دندان است. در نتیجه انجام اصولی این مرحله توسط دندانپزشک، شاهد نتیجه‌ای عالی خواهید بود. در این مرحله در ابتدا وضعیت دندان‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و جوش خوردن کامل دندان ارزیابی می‌شود.

سپس، قالب به ‌وجود آمده به لابراتوار دندانپزشکی فرستاده می‌شود تا تاج دندان مناسب با آن دندان ساخته شود‌. پس از ساخت، دندانپزشک در ابتدا روکش را به صورت آزمایشی نصب می‌کند و در صورت دقیق بودن آن را روی پایه محکم خواهد کرد. تمامی این مراحل بدون درد انجام می‌گیرند و بیمار فشاری را احساس نمی‌کند، اما ممکن است در زمان قالب‌گیری، بیمار درد مختصری را احساس کند.

علل درد طولانی مدت پس از ایمپلنت

عواملی مانند خونریزی، کبودی، درد فک و تورم پس از جراحی ایمپلنت طبیعی هستند. درد معمولاً موقتی است و طی ۳ تا ۵ روز کاهش می‌یابد. برای کنترل درد در ۱ تا ۲ روز اول ممکن است نیاز به مصرف داروهای مسکن باشد. تورم، کبودی و سفتی فک ممکن است بیشتر طول بکشد و معمولاً طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابد. درد ضربان‌دار طولانی مدت پس از ایمپلنت غیر معمول است و در صورت بروز باید به پزشک اطلاع داده شود. باز شدن محل برش نیز می‌تواند باعث درد ضربان‌دار یا سوزش شود که در این صورت ممکن است پزشک شستشو با کلرهگزیدین یا آنتی‌بیوتیک تجویز کند. دلایل دیگر درد پس از ایمپلنت شامل قرارگیری نامناسب ایمپلنت و عفونت است. علائم دیگری مانند تب، استفراغ، تهوع و تورم نیز ممکن است پس از ایمپلنت رخ دهد. در صورت ادامه درد بیش از ۲ هفته باید به پزشک مراجعه شود.

علل احتمالی درد طولانی مدت پس از جراحی  عبارتند از:

·    عفونت: عفونت در ناحیه ایمپلنت می‌تواند باعث درد، تورم و قرمزی شود.

·    شل شدن ایمپلنت: عدم جوش خوردن مناسب ایمپلنت با استخوان فک می‌تواند منجر به شل شدن و درد آن شود.

·    آسیب به عصب: آسیب به عصب در حین جراحی می‌تواند باعث درد شدید و طولانی مدت شود.

·    واکنش آلرژیک: واکنش آلرژیک به مواد مورد استفاده در ایمپلنت نیز می‌تواند باعث درد و ناراحتی شود.

·    باز شدن خط برش: باز شدن بخیه‌ها یا خط برش می‌تواند باعث درد و افزایش احتمال عفونت شود.

·    ایمپلنت نامناسب: نصب نادرست ایمپلنت می‌تواند باعث درد و مشکلات دیگر شود.

·    بیماری‌های سیستم ایمنی: ضعف سیستم ایمنی بدن می‌تواند روند بهبود را کند کرده و باعث درد طولانی مدت شود.

·    خون رسانی ضعیف: خون رسانی ضعیف به بافت‌های اطراف ایمپلنت می‌تواند باعث تأخیر در بهبود و درد شود.

·    تداخل دارویی: تداخل داروهای مصرفی بیمار با داروهای تجویز شده برای ایمپلنت می‌تواند باعث درد شود.

·    وارد آمدن فشار زیاد به ایمپلنت: فشار بیش از حد به ایمپلنت، به خصوص در مراحل اولیه بهبود، می‌تواند باعث درد شود.

·    عواملی مانند سیگار کشیدن، دندان قروچه، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و ناکافی بودن بافت لثه و استخوان فک نیز می‌توانند در درد طولانی مدت پس از ایمپلنت نقش داشته باشند.

دوران بهبود اولیه بعد از کاشت بسیار مهم است؛ زیرا تاثیر مثبتی بر موفقیت این فرآیند دارد. این دوران خود شامل چند مرحله می‌شود و با رعایت نکات بهداشتی، بهبودی سریعی را تجربه می‌کنید.