ابزار دقیق یا تجهیزات دقیق، وسایل و تجهیزاتی هستند که برای اندازه‌گیری دقیق و صحیح مقادیر فیزیکی مانند دما، فشار، جریان، ولتاژ، جرم، و غیره استفاده می‌شوند. این ابزارها از دقت بالا برخوردار هستند و در صنایع مختلف مانند صنعت خودروسازی، فضایی، پزشکی، نفت و گاز، فرآوری غذا و صنایع دیگر به کار می‌روند. برخی از انواع ابزار دقیق عبارتند از:

1. سنسورها: برای تبدیل مقادیر فیزیکی به سیگنال الکتریکی مانند سنسورهای دما، فشار و جریان.

2. ترانسمیترها: برای انتقال سیگنال‌های اندازه‌گیری شده به دستگاه‌های کنترلی و نمایشی.

3. اسکیل‌ها: برای اندازه‌گیری دقیق وزن یا جرم مواد در صنایع مختلف.

4. دستگاه‌های اندازه‌گیری دقیق آزمایشگاهی مانند اسپکتروفتومترها، کروماتوگرافی و دستگاه‌های آنالیز مواد.

5. ولت‌مترها و آمپرمترها: برای اندازه‌گیری ولتاژ و جریان الکتریکی با دقت بالا.

6. ابزارهای اندازه‌گیری دقیق از جمله میکرومتر، کالیپر، فیلم‌برداری دیجیتال و دستگاه‌های لیزری.

7. ترموکوپل‌ها و رزیستورها: برای اندازه‌گیری دما در فرآیندهای مختلف صنعتی.

8. کنترل‌کننده‌ها و PLCها (کنترلرهای منطق برنامه‌پذیر): برای کنترل فرایندها و سیستم‌های صنعتی با دقت بالا.

این ابزارها به عنوان عناصر اصلی در اندازه‌گیری دقیق و کنترل فرایندها در صنایع مختلف به کار می‌روند و از اهمیت بسیاری برخوردارند. تکنولوژی‌های جدید، هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء نیز در توسعه و بهبود ابزارهای دقیق نقش بسزایی دارند.

سنسور فشار

سنسور فشار یک نوع ابزار دقیق است که برای اندازه گیری و تشخیص فشار مورد استفاده قرار می گیرد. این سنسورها معمولاً در برخی از صنایع از جمله خودروسازی، صنایع نفت و گاز، صنعت برق، صنعت پزشکی، و سایر صنایع فرآیندی استفاده می شوند. سنسورهای فشار می توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم فشار را اندازه گیری کنند. این ابزارها می توانند فشار سیالات و گازها را در محدوده های مختلف اندازه گیری کنند و می توانند به عنوان یکی از اجزای حیاتی در سیستم های کنترل و نظارت بر فرآیندها عمل کنند. یکی از بهترین سنسورهای فشار ساخت شرکت وگا است.

سنسورهای فشار معمولاً به یک سیستم متشکل از یک عنصر حساس و یک واحد الکترونیکی برای تبدیل سیگنال فیزیکی به سیگنال الکتریکی متصل می‌شوند. این سیگنال الکتریکی معمولاً به صورت تغییرات ولتاژ یا جریان تولید می‌شود که می‌تواند به عنوان ورودی به سیستم کنترلی یا نمایشگر استفاده شود. نوع دیگری از سنسورهای فشار، سنسورهای فشار دیجیتال یا هوشمند هستند که قادر به ارسال داده‌های فشار اندازه گیری شده به سیستم‌های کنترلی مجهز به میکروکنترلر یا PLC هستند. این امکانات باعث افزایش دقت و کارایی در کنترل فرآیندها می‌شوند و کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند.

ترانسمیتر فشار

ترانسمیتر فشار نوع دیگری از ابزار دقیق است که برای اندازه‌گیری فشار به کار می‌رود و معمولاً برای تبدیل سیگنال فیزیکی فشار به یک سیگنال قابل استفاده الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار دقیق به عنوان یک راه حل پیشرفته برای اندازه‌گیری دقیق فشار در سیستم‌های مختلف استفاده می‌شود.

ترانسمیترهای فشار معمولاً از ترانسدیوسر فشار برای اندازه‌گیری مقدار فشار استفاده می‌کنند و سپس سیگنال خروجی آن‌ها را به صورت سیگنال الکتریکی مانند سیگنال جریان یا ولتاژ تبدیل می‌کنند. این سیگنال الکتریکی معمولاً مستقیماً با دستگاه‌های کنترلی یا نمایشی مانند PLC (کنترلرهای منطق برنامه‌پذیر) یا DCS (سیستم کنترل توزیع شده) ارتباط برقرار می‌کند. این ترانسمیترها از دقت بالا برخوردار هستند و معمولاً در محیط‌های صنعتی سخت و مخاطره‌آمیز مانند صنایع نفت و گاز، صنایع شیمیایی، صنایع برق و صنایع فرآوری استفاده می‌شوند. آن‌ها قادرند فشار را به صورت دقیق و با قابلیت انتقال بالا اندازه گیری کنند و از اهمیت ویژه‌ای در رصد و کنترل فرایندها در این صنایع برخوردارند.

گیج دما

گیج دما، یک ابزار دقیق است که برای اندازه‌گیری دما یا دمای محیط مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار معمولاً با استفاده از حسگرها یا ترموکوپل‌ها دما را اندازه می‌گیرد و اغلب به عنوان بخشی از سیستم کنترل یا نظارت دما در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیج‌های دما می‌توانند به صورت دیجیتال یا آنالوگ باشند. گیج‌های دیجیتال معمولاً دارای صفحه نمایشی هستند که دما را به صورت دقیق نشان می‌دهند، در حالی که گیج‌های آنالوگ ممکن است با استفاده از سوزن‌ها، دیسک‌ها یا شاخص‌های دیگر دما را نشان دهند.

گیج‌های دما در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، صنایع دارویی، صنایع شیمیایی، صنایع فلزی، صنایع خودروسازی و صنایع برق استفاده می‌شوند. آن‌ها به عنوان ابزارهای ضروری برای کنترل دما در فرآیندهای صنعتی، کاربردهای آزمایشگاهی و کنترل محیطی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با پیشرفت تکنولوژی، گیج‌های دما امروزه از قابلیت‌ها و ویژگی‌های پیشرفته‌ای برخوردار هستند که به دقت بیشتر و کارایی بهتر در اندازه‌گیری دما کمک می‌کنند.

شیر برقی

شیر برقی یک دستگاه مکانیکی است که برای کنترل جریان سیالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیرها به طور الکتریکی یا الکترونیکی کنترل می‌شوند و به کمک سیگنال‌های الکتریکی یا اطلاعات دیگری مانند سیگنال‌های بی‌سیم یا سیم‌های کنترل، جریان سیالات را تنظیم می‌کنند. شیرهای برقی معمولاً در صنایع مختلفی از جمله صنعت نفت و گاز، صنعت شیمیایی، صنایع آب و فاضلاب، صنایع خودروسازی و صنایع غذایی استفاده می‌شوند. آن‌ها در فرآیندهایی مانند کنترل جریان سیالات، روشن و خاموش کردن جریان، کنترل دما و فشار، و مدیریت فرآیندهای صنعتی دیگر نقش دارند. بهترین شیر برقی ساخت شرکت آسکو است.

شیرهای برقی معمولاً از مواد مقاومی مانند فولاد ضد زنگ یا آلیاژهای دیگر ساخته می‌شوند که در برابر فشار و دمای بالا مقاومت دارند. آن‌ها می‌توانند در انواع و اندازه‌های مختلف و با ویژگی‌های مختلف از جمله شیرهای دو طرفه، شیرهای سه طرفه و شیرهای چهار طرفه موجود باشند. به دلیل قابلیت کنترل دقیق و قابلیت اتوماسیون بالا، شیرهای برقی به عنوان یکی از اجزای اساسی در سیستم‌های کنترل فرآیندهای صنعتی و سیستم‌های خودکار مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرند. از شیر برقی در ساخت پکیج برقی استفاده می شود.

ترموکوپل

ترموکوپل یک حسگر دما است که بر اساس اثر ترموالکتریک (اثر سیبکی) عمل می‌کند. این اثر مبتنی بر ایجاد تغییرات ولتاژ در دو سر ترموکوپل به دلیل اختلاف دمای آن‌ها است. این تغییرات ولتاژ سپس به یک دستگاه نمایش دیجیتال یا یک نمایشگر آنالوگ متصل می‌شود که دما را به صورت قابل فهم برای اپراتور نمایش می‌دهد.

ترموکوپل‌ها معمولاً از جفت‌های دو فلز مختلف تشکیل شده‌اند که در نقاط مختلف به یکدیگر متصل شده‌اند. یکی از انواع معمول ترموکوپل‌ها، ترموکوپل نوع K است که از جفت نیکل کروم (نوار نیکل و نوار کروم) ساخته شده است. این ترموکوپل‌ها معمولاً در دماهای بالا و پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترموکوپل‌ها به علت مزایایی مانند اندازه‌گیری دقیق دما در محدوده‌های وسیع، مقاومت در برابر شرایط محیطی سخت و همچنین قابلیت استفاده در شرایط فشار بالا و دمای بسیار بالا، در بسیاری از صنایع از جمله صنایع شیمیایی، فولاد، نفت و گاز، و صنایع پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.