مروری بر مکاتبات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با صدام حسین برای برقراری صلح و آزادیِ آزادگان دوازده نامه

(1)

بهانه
از آزادیِ آزادگان عزیز دفاع مقدس و جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق به سرکردگی صدام حسین معدوم بیست و هشت سال گذشت و این درحالی است که همانند دو دهه گذشته تلاش‌ها بر آن است تا افراد موثر و نقش‌آفرین در ایجاد زمینه آزادی اسرای جنگ تحمیلی همچنان مورد بی‌مهری و سانسور قرار گیرند. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی شخصیت بزرگ تاریخ انقلاب اسلامی ایران است که جای نام او در هیچ صحنه‌ای از وقایع جمهوری اسلامی خالی نیست، شخصیتی که همواره برای نیل به اهداف انقلاب و رشد و بالندگی ایران عزیز در تمامی دوران حیات جمهوری اسلامی و تا پایان عمر شریف خویش نقشی در خور و شایسته ایفا کرد. از جمله این نقش‌های موثر، نقشی بود که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در اداره دفاع مقدس و بعدها در خاتمه دادن به جنگ که بخش بزرگی از آن آزادی اسرای ایران از چنگال صدامیان بود داشتند. متاسفانه طی دو دهه اخیر عده‌ای از خناسان کینه‌ورز حاضر شده‌اند به قیمت تحریف تاریخ انقلاب و جنگ تحمیلی در صدد زدودن نام شناسنامه انقلاب و فرمانده جنگ برآیند و بر همین مبناست که تلاش می‌شود در هر مناسبتی که اقدام به تهیه ویژه‌برنامه‌هایی در قالب ساخت مستندهای تاریخی بخصوص درباره مقطع دفاع مقدس می‌شود، در هیچ‌یک از آنها اشاره‌ای به نقش اساسی و مهم مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به عنوان جانشین فرمانده کل قوا و فرمانده اصلی جنگ و... نمی‌شود. درحالیکه در بحث آزادی آزادگان، نامه‌نگاری‌های طولانی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با صدام حسین برای مجاب کردن دیکتاتور عراق به پذیرش شرایط جمهوری اسلامی که یکی از آن شرایط آزادی آزادگان سرافراز ایران اسلامی بود، بخش مهمی از تاریخ انقلاب و جنگ تحمیلی است.
لازم می‌دانیم برای روشن ساختن افکار عمومی، بویژه برای اطلاع نسل جوان از آنچه در شرایط سخت آنروزها رخ داد تا اسرای ایرانی به دامن خانواده‌ها و آغوش گرم ملت بازگردند، مکاتبات طولانی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با صدام‌حسین را که عنوان «دوازده نامه» گرفته و در کتابی به همین نام توسط دفتر نشر معارف انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است، در چند قسمت از نظر خوانندگان گرامی روزنامه بگذرانیم.


***
نامه اول
پیشنهاد ملاقات
نامه صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق مورخ اول اردیبهشت 1369
بسم‌الله الرحمن الرحیم
جناب آقای علی خامنه‌ای
جناب آقای هاشمی رفسنجانی
سلام‌ علیکم
پیش از این در مناسبت‌های مختلف در طول جنگ، به‌طور مستقیم از طریق رسانه‌‌های جمعی عراق که تنها وسیله ممکن بود برای اعلام آنچه می‌خواستیم به شما بگوییم، شما را مورد خطاب قرار دادم. همچنان که متقابلاً سخنان شما را از طریق رسانه‌‌های جمعی خودتان می‌‌شنیدم.
آخرین ابتکاری که با نیت بی‌شائبه‌ای برای تحقق صلح کامل و فراگیر فرا روی شما قرار دادیم، ابتکاری بود که در پنجم ژانویه 1990 عنوان کردیم. ولی تاکنون متفقاً به صلح مورد علاقه دو کشورمان راه نیافته‌ایم تا با هم از بلایای جنگ و امکان شعله‌ور شدن مجدد آن فاصله بگیریم.
بدیهی است که امر خیر و آنچه می‌‌تواند پایه و اساسی برای آمال و آرزوها باشد، ممکن است در هاله‌ای از حدس و گمان‌ها و تفسیرهای شک ‌برانگیز قرار گیرد، اینک بدون تکرار دیدگاه‌های قبلی خود که می‌تواند موجب طرح متقابل دیدگاه‌های شما شده و بحث را از محدوده و اهداف سازنده خویش دور نموده و به سوی جدلی سوق دهد که در آن عوامل اختلاف نمایان می‌گردد و برای اینکه چنین وضعی بر توافق مورد علاقه ما در زمینه تحقق صلح قابل اجرا، فراگیر و فوری، به خواست خدا نه تنها بین عراق و ایران، بلکه میان امت عرب و ایران فائق نیاید، این بار مستقیما شما را مخاطب قرار داده تا در این ماه مبارک که مسلمانان روزه دارند و به سوی نیل به رضای خدای سبحان و متعال روی می‌آورند، پیشنهاد کنم ملاقات مستقیمی بین ما صورت گیرد که در آن ازسوی ما، بنده خدا، فرستنده این نامه و‌ آقای عزت ابراهیم به همراه مجموعه‌ای از دستیاران خودمان و ازسوی شما آقایان علی خامنه‌ای و هاشمی رفسنجانی به همراه گروهی از دستیاران شما شرکت کنند.
همچنین پیشنهاد می‌‌کنم که این ملاقات در مکه مکرمه، قبله‌گاه مسلمانان و بیت عتیق که مولایمان ابراهیم علیه‌السلام آن را بنا نهاد، یا در هر مکان دیگری که بر آن توافق می‌کنیم برپا شود تا به یاری خدا برای تحقق صلحی که ملت هایمان و تمامی امت اسلام در انتظار آن به سر می‌برد، بکوشیم و بدین ترتیب خون‌هایی را که چه بسا بار دیگر به هر علت بر زمین ریخته شود، محفوظ بداریم.
زیرا از جمله احتمالات مترتب بر وضع موجود، اینکه عوامل دست‌اندرکار وقوع فتنه میان ایران و عراق در گذشته، بار دیگر برای شروع مجدد جنگ به نحوی که صلح را از دو کشورمان دور سازد، تلاش کنند.
شما قطعاً اخبار تهدیدهایی را که از طرف صهیونیسم و برخی ابرقدرت‌ها و کشورهای بزرگ علیه عراق و امت عرب به عمل می‌آید دنبال می‌کنید، و بی‌شک می‌دانید که هدف اصلی این تهدیدها بازگذاردن دست رژیم صهیونیستی برای به فساد کشاندن جهان است تا بتواند هر طرفی را که سد راه باطل می‌شود و رژیم صهیونیستی را از نیات و اطماع شرارت بارش در منطقه باز می‌‌دارد و هر تلاش گر در راه آزادی سرزمین عربی فلسطین و قدس شریف را که برای هر مسلمان، بلکه برای هر مومن به خدا و کتاب‌ها و پیامبران او و روز رستاخیز گرامی است، سرکوب کند.
این نیروهای شرور که امیدواریم به یاری خدا آرزوهایشان نقش برآب شود و تیرهایشان به خطا رود، حتما برای ازسرگیری ستیز مسلحانه و خونین بین ایران از یک طرف و امت عربی از طرف دیگر خواهند کوشید و اینان امکانات متعددی را برای تحقق این امر در اختیار دارند؛ در آن صورت مسلمانان نه تنها فرصت به کارگیری امکانات و توانایی‌های خود را در جهت آزادسازی مقدساتشان در فلسطین از دست می‌دهند، بلکه زیان‌های بی‌شماری را نیز متحمل خواهند شد.
به اعتقاد ما در ملاقات مستقیمی که با هم خواهیم داشت،‌ دستیابی به آنچه عراق حق تلقی می‌کند و آنچه ایران حق تلقی می‌کند، قابل تحقق است؛ ملاقاتی که راه را بر فرصت‌طلبان و آنان که می‌کوشند محیط صلح و آرامش را آلوده سازند، خواهد بست، مشروط بر اینکه نیت‌‌ها، صادقانه متوجه صلح خداپسندانه و مورد رضایت ملت‌هایمان باشد.
تا آنجا که به ما مربوط می‌شود، این نیت توام با ایمانی عمیق و پایدار فراهم است و در آن به جز میل به دستیابی به حق ثابت خودمان که هم طراز با حق ثابت شماست، چیز دیگری نیست.
من به شما پیشنهاد می‌کنم ملاقات مزبور با توجه به اصل شتاب در کار نیک پسندیده است، در دومین روز عید مبارک فطر و یا در هر زمان دیگری که مورد توافق قرار می‌گیرد، انجام شود.
در مورد سفر شما به مکه و تشریفات مربوطه ازسوی کشور میزبان، ما براساس رابطه برادری و احترام متقابلی که با برادرانمان در پادشاهی عربستان سعودی داریم، از برادرمان ملک فهد ابن عبدالعزیز خواهش خواهیم کرد آنچه را که برای چنین مسئله‌ای ضروری و مناسب است، فراهم کند. توضیح اینکه ما تا کنون وی را از مضمون این نامه مطلع نکرده‌ایم.
برای تسهیل و تدارک ملاقات، ‌شاید شما هم مانند ما بر این نظر باشید که فردی به نمایندگی از طرف ما در تهران و فردی به نمایندگی از شما در بغداد حضور داشته باشند و به منظور برقراری تماس‌های لازم بین دو پایتخت، خطوط تلفنی مستقیم دایر گردد.
خدایا تو خود گواه باش که من ابلاغ کردم.
والسلام علیکم
صدام حسین
بغداد - 26 رمضان 1410 هـ
برابر با 21 آوریل 1990 م
[اول اردیبهشت 1369]
سایر اخبار این روزنامه
آغاز عرضه سکه‌های پیش فروش شده مروری بر مکاتبات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با صدام حسین برای برقراری صلح و آزادیِ آزادگان دوازده نامه عمران خان رسما نخست‌وزیر پاکستان شد رونمائی از انزوای آمریکای ترامپ حمایت مجدد چین و روسیه از ایران همزمان با تشکیل گروه اقدام ضدایرانی ترامپ سی.ان.ان: بمبی که دانش‌آموزان یمنی را به خاک‌وخون کشید، ساخت آمریکا بود نماینده آشوریان در مجلس: جامعه آشوریان نیاز به پدرخواندگی آمریکا ندارند حمایت مجدد چین و روسیه از ایران همزمان با تشکیل گروه اقدام ضدایرانی ترامپ سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی خبر داد توزیع سبد غذایی میان اقشار آسیب پذیر از شهریور نقشه شوم آمریکا بعد از مرگ داعش دکتر روحانی انتخاب نخست‌وزیر جدید پاکستان را تبریک گفت سخنی با بزرگان حوزه قم رئیس جمهور با تبریک فرا رسیدن سالگرد استقلال اندونزی: توسعه روابط دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی، ثمرات ارزنده‌ای برای دو ملت و جهان اسلام خواهد داشت رئیس پلیس تهران اعلام کرد شناسایی 9 انبار 320 میلیارد تومانی محتکران در تهران فرمانده نیروی انتظامی: بزرگداشت یاد شهدا و ایثارگران باعث ارتقای روحیه ماموران ناجا می‌شود حمایت مجدد چین و روسیه از ایران همزمان با تشکیل گروه اقدام ضدایرانی ترامپ حمایت مجدد چین و روسیه از ایران همزمان با تشکیل گروه اقدام ضدایرانی ترامپ حمایت مجدد چین و روسیه از ایران همزمان با تشکیل گروه اقدام ضدایرانی ترامپ حمایت مجدد چین و روسیه از ایران همزمان با تشکیل گروه اقدام ضدایرانی ترامپ حمایت مجدد چین و روسیه از ایران همزمان با تشکیل گروه اقدام ضدایرانی ترامپ حمایت مجدد چین و روسیه از ایران همزمان با تشکیل گروه اقدام ضدایرانی ترامپ