روزنامه ایران
1397/06/10
جلسه سؤال از روحانی شأن دولت و مجلس را تقویت کرد
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس جلسه سؤال از رئیس جمهوری را نقطه عطفی برای دموکراسی کشور می‌داند. احمد مازنی در گفت‌وگو با «ایران»، درباره ارزیابی خود از این جلسه توضیح داده است که نوع پاسخگویی رئیس جمهوری نه تنها یک قدم رو به جلو برای به رسمیت شناختن حقوق قانونی مجلس و پاسخگویی مسئولین است بلکه باعث شد تا اشتباه بودن تصویر ساخته شده از حسن روحانی، پیش از این جلسه و مقایسه او با رئیس دولت‌های نهم و دهم هم ثابت شود. او همچنین امیدوار است که دیگر مقامات و مسئولان کشور هم مانند رئیس جمهوری بتوانند در مقام پاسخگویی ظاهر شوند.٭٭٭
ارزیابی شما از سر و شکل و محتوای جلسه سؤال از رئیس جمهوری چیست؟
من فکر می‌کنم روز سؤال از رئیس جمهوری یکی از روزهای تاریخی ما و نقطه عطفی بود برای ارتقای سطح دموکراسی در ایران.
چرا؟
این ارزیابی من چند علت دارد. اول اینکه یکی از خصوصیات نظام‌های دموکراتیک در دنیا این است که مسئولیت مترادف با پاسخگویی باشد. یعنی این طور نباشد که کسی خود را مسئول بداند اما مسئولیت نپذیرد. اینکه رئیس جمهوری به عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی کشور خود را ملزم به پاسخگویی بداند و مجلس هم در اجابت مطالبات مردم از نقش پرسشگری خود چشم‌پوشی نکند بسیار دارای اهمیت است. اساساً این فرهنگ پاسخگویی و سازوکار آن یکی از نیازهای اساسی برای توسعه اقتصادی و سیاسی کشور است. مضاف بر این ما در کشور سابقه‌ای داشتیم از رودررویی مجالس با رؤسای جمهوری و دولت‌ها که قدری برای برخی نگران‌کننده شده بود. اینکه در شرایط فعلی کشور رئیس جمهوری به مجلس می‌آید، بدون کمترین حاشیه، توهین، تخریب، کنایه و ابهامی حرف خود را در کمال ادب می‌زند و رأی مجلس را هر چند به ضررش است می‌پذیرد، بسیار بسیار جای تقدیر و خوشحالی دارد.
اساساً چه نگرانی‌هایی از جلسه سؤال از رئیس جمهوری وجود داشت و چقدر این نگرانی‌ها جدی بودند؟
ببینید به مجلس کشاندن رئیس جمهوری و کلید زدن فضایی که از بیرون می‌توانست به تشدید تقابل تعبیر شود، این پتانسیل را داشت که هر فضای آرامی را هم متشنج کند. یعنی این اساساً جای نگرانی داشت، حالا بماند که شرایط بیرونی کشور ما هم در سطح عمومی آنقدرها آرام نیست و همین نگرانی‌ها را دوچندان می‌کرد. اما برخلاف اینها دیدیم که فضای جلسه چنان آرام بود که این آرامش قدری هم به جامعه تزریق شد. ما یادمان هست که در دولت قبلی سؤال از رئیس جمهوری و یا استیضاح وزرا یک سری تبعاتی در حوزه‌های مختلف و در استان‌ها برای نمایندگان و حوزه‌های انتخابیه به همراه داشت. یا اینکه روابط دو قوه را شدیداً تحت تأثیر قرار می‌داد. اینکه ما در مرحله اجرای قانون و استفاده از حقوق قانونی نمایندگان و مجلس از آن مرحله گذشته‌ایم و امروز به لطف برخورد مناسب هر دو طرف، یعنی هم سؤال کنندگان و هم آقای رئیس جمهوری به جایی رسیده‌ایم که استفاده از این ابزارهای قانونی بیشتر از آن که مانند قبل شبیه یک سری گروکشی جناحی باشد، به فرم حرکت در راستای دفاع از منافع عمومی در آمده و این موقعیت بسیار خوبی است که هم تفاوت نظرها و هم حقوق قانونی نهادها به رسمیت شناخته میشود.همچنین استفاده از این حقوق قانونی و تأکید بر اختلاف دیدگاه‌ها به عنوان عیب و نقطه ضعف محسوب نمی‌شود.
نگرانی‌هایی که فرمودید بر چه اساسی ایجاد شده بود؟
یک مقدارش فضاسازی بود که چند سال است انجام میشود مبنی بر اینکه این دولت تحمل منتقد خود را ندارد که به نظر من خیلی ارزیابی منصفانه و درستی نیست. یک بخشی هم که گفتم تجربه ادوار قبل بود. یادمان هست که رئیس دولت قبلی چطور در جلسه سؤال، مجلس را به استهزا گرفت و چه رفتار تأسف‌باری در چند مقطع با مجلس داشت. آقای روحانی روز سه‌شنبه در شرایطی به مجلس می‌آمد که ظرف دو هفته دو وزیر او در همین مجلس برکنار شده بودند و فشار زیادی هم از جانب افکار عمومی روی دوش او قرار داشت. اینها باعث شده بود تا جریان مقابل با یک تشابه‌سازی که نهایتاً در عمل مشخص شد اصلاً مبنای درست و دقیق ندارد این نظریه را مطرح کند که آقای روحانی به دنبال تکرار رفتارهای احمدی‌نژاد است و می‌خواهد اصطلاحاً «بگم بگم» راه بیندازد. اما خوشبختانه ایشان طوری ظاهر شد که نشان داد تصویری که مخالفان از او می‌سازند فاصله قابل توجهی با واقعیت دارد. در واقع من فکر می‌کنم یک تزریق نگرانی عمدی قبل از این سؤال به جامعه شده بود و همین طور از روی قصد یک نوع تصویر خاص از رئیس جمهوری ساخته شده بود که او را بدون تحمل در مقابل نقد و منتقد نشان می‌داد که این جلسه سؤال آن تصاویر نادرست را تا حد زیادی تصحیح کرد.
به جز این فکر می‌کنید آیا این جلسه برای کل کشور و برای وضعیتی که در آن هستیم، خروجی خاصی هم داشت یا نه؟
به نظر من مهم‌ترین خروجی این جلسه این بود که هیچ شخص و مقامی در کشور بالاتر از قانون نیست و همین طور پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری منزلت مسئولین ما را نه تنها کمتر نمی‌کند بلکه افزایش هم می‌دهد و خصوصاً وقتی این پاسخگویی در مقابل نمایندگان ملت باشد، هم خود آن شخص ارتقا پیدا می‌کند و هم باعث افزایش و تقویت شأن مجلس میشود. این کار مهمی بود که آقای روحانی با پاسخ‌های متینی که به سؤالات مجلس داشت، انجام داد. خب ما در سال‌های قبل داشتیم دولتمردانی را که نه تنها کاری برای حفظ شأن مجلس نمی‌کردند بلکه همواره تأکید داشتند که مجلس در رأس امور هم نیست. الان چه منتقد و مخالف دولت و چه موافقان دولت باید خشنود باشند از اینکه رئیس جمهوری وقتی مورد سؤال مجلس قرار می‌گیرد، نه تنها شأن مجلس را زیر سؤال نمی‌برد بلکه طوری ظاهر میشود که هم برای جایگاه خودش و هم برای جایگاه مجلس یک امتیاز محسوب میشود. این برای برون رفت از شرایط کنونی مهم‌ترین مقدمه‌ای است که به آن نیاز داشتیم. یعنی قانونگرایی، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی. البته امیدواریم این روحیه به دیگر مقامات و مسئولان هم سرایت کند و ما از این به بعد شاهد واکنش‌های سازنده‌تر و مثبت‌تری از سوی مسئولان عالی‌رتبه در برابر انتقادات و سؤال‌ها و طرح ابهام‌ها باشیم.
قبل از این جلسه همان طور که اشاره کردید دو وزیر دولت برکنار شده بودند و طرح‌های استیضاح دیگری هم در دست بررسی است. این وضعیت به نوعی یک تقابل بین دو قوه مقننه و مجریه را القا می‌کرد. آیا فکر می‌کنید شرایط قبلی تعدیل شده است؟
بستگی به این دارد نگاه‌هایی که قبل از امروز نسبت به دولت و روابط دو قوه و امثال اینها وجود داشته چقدر تعدیل شده‌اند.
چه نگاه‌هایی؟
کلاً در مجلس به دو دلیل نسبت به قوه مجریه حساسیت وجود داشته؛ دلیل اول برمی‌گشت به معدل مجلس که از وضع اقتصادی کشور ناراضی است. از برخی رفتارها و نحوه تعامل مقامات اجرایی هم راضی نبودند و احساس می‌کردند نمی‌توانند پاسخگوی افکار عمومی باشند. از این جهت نمایندگان درخواست‌های زیادی از دولت داشتند مثل بحث تغییر تیم اقتصادی که تا الان دو وزیر هم برکنار شده‌اند. عناصر افراطی که با عملکرد خودشان مشکلات زیادی برای کشور ایجاد کرده بودند بر موج مشکلات اقتصادی کشور سوار شده‌اند و دولت را تنها مسئول این شرایط معرفی می‌کنند و مجلس هم از آنجایی که باید پاسخگوی مردم باشد، در برخی مواقع صرفاً به پاسخ‌های مقطعی فکر می‌کند. یعنی ممکن است برای پاسخ به افکار عمومی آن دوراندیشی لازم در برخی از نمایندگان نباشد. دلیل دوم، دو قطبی حاکم بر فضای سیاسی کشور است. علی رغم اینکه همه و از جمله مقام معظم رهبری هم تأکید کرده‌اند که نباید دو قطبی ایجاد شود، آدم‌هایی در داخل و خارج مجلس داریم که برایشان مهم نیست الان فردی به نام آقای حسن روحانی رئیس جمهوری مستقر است یا کاندیدای ریاست جمهوری. از روزی که رئیس جمهوری رأی آورد و کابینه تشکیل شد می‌خواستند او و وزرایش را عزل کنند. من فکر می‌کنم این نگاه در پس جلسه سؤال از رئیس جمهوری دنبال موقعیت‌های دیگری بود که با شکل خاصی که جلسه برگزار شد و رفتار بدون حاشیه رئیس جمهوری، این دست نگاه به دلیل اینکه بسیاری از بهانه‌ها را از دست داده؛ یا در برخی افراد تعدیل شده و در برخی دیگر هم امکان استمرار ندارد.
برای استمرار این شرایط و تعدیل بیشتر تقابل‌ها و اختلاف‌ها به نظرتان باید چه کرد و نیاز به چه چیزهایی داریم؟
ما در دو جبهه باید دو کار بکنیم؛ اول اینکه در مجلس، نمایندگان سعی کنند برای اقناع افکار عمومی و خروج خودشان از زیر بار فشارها صرفاً به پاسخ‌های مقطعی و سریع روی نیاورند. این نوع پاسخ‌ها تنها و تنها یعنی بار اضافی درست کردن برای دولت و دستگاه اجرایی و افزایش مطالبه در میان مردم. متأسفانه خیلی از دوستان معتدل و اصلاح‌طلب ما به دلیل اینکه تحمل خود را زیر بار برخی فشارها از دست داده‌اند به این سمت رفته‌اند که دقیقاً بازی در زمین افراطیون و به نفع اهداف آنهاست. بنابراین نباید بگذاریم روش‌ها و راهکارهای پوپولیستی در دستگاه قانونگذاری نهادینه شود. همچنان که معتقدم مجلس به معنای عام آن و نه یک دوره خاص، باید سهم مسئولیت خود را هم قبول کند که نتوانسته در این 10 دوره قانونگذاری و نظارتی مؤثری داشته باشد. چون به هر حال قسمتی از مسائل امروز ما ناشی از اشتباهات قانونگذاری و نظارت است. دولت هم ضمن اینکه باید گام‌های مؤثرتری برای حل مشکلات مردم و با سرعت عمل بالاتری بردارد، کار دیگری که باید انجام دهد این است که ارتباط خود را با دیگر ارکان کشور بیشتر کند. ما شدیداً نیازمند هم‌اندیشی‌ها و گفت‌وگوهای مؤثر در سطح حاکمیت هستیم و در این زمینه ضعف داریم. هر نهادی دارد کار خودش را می‌کند اما این کافی نیست وقتی گفت‌وگو و رابطه مؤثر بین نهادها به شکلی که بتواند گره‌گشا باشد، وجود ندارد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
فرخنده میلاد امام موسی کاظم(ع) باب‌الحوائج مبارک باد
ظریف: حضور گسترده‌تر مردم در توئیتر به نفع نظام است
جلسه سؤال از روحانی شأن دولت و مجلس را تقویت کرد
یوز پلنگ ها زود پیر می شوند
کی‌روش: می‌خواهم با ایران قهرمان آسیا شوم
همه کمک کنند دولت وسط میدان است
سازها و نورها در نخستین کنسرت خیابانی
کارنامه یک ائتلاف 5 ساله
مهم‌ترین مسأله امروز جامعه ایران
آغاز عرضه 20 هزار دستگاه خودرو به بازار
مسافران خارجی جای ایرانی‌ها را گرفته‌اند
زمانی که نمایندگان مسئولیت‌پذیر می‌شوند
نقش دیپلماسی رسانه‌ای در تقویت همزیستی فراتر از مراودات رسمی است
سلام ایران
