«نونهالی» درست می‌گفت یا «حیایی» ؟

در بخشی از برنامه «عصر جدید» این هفته، اتفاقات قابل تاملی افتاد. همسر یکی از شرکت‌کنندگان که به تازگی هم عقد کرده، طی صحبت‌های کوتاهی به صورت ضمنی از کم‌کاری همسرش درباره قول و قرارهایشان گله کرد. در ادامه این گله ضمنی و مختصر به موضوع ظرف شستن آقایان در خانه و مشارکت آن‌ها در کارهای خانه کشیده شد؛ موضوعی که با شوخی و خنده داوران این برنامه همراه شد. در این مطلب نگاهی انداخته‌ایم به سه برش از این ماجرا؛ گله کردن از همسر در مقابل دوربین تلویزیون یا به صورت کلی‌تر در مقابل دیگران، موضوع مشارکت آقایان در کارهای خانه و شوخی کردن با این مسئله.
 
 
 
۱- خوب و بد گله از همسر در حضور دیگران این روزها احتمال این‌که شما تلویزیون را روشن کنید و ببینید در برنامه‌ای تلویزیونی یک زوج درباره مشکلات زندگی مشترک‌شان صحبت می‌کنند، بسیار زیاد است. در کنار تلویزیون نیز این اتفاقی رایج در شبکه‌های اجتماعی است. اما آیا این خودافشاگری همسران درباره مشکلات‌شان در مقابل دوربین یا در حضور دیگران را می‌توانیم اتفاقی مثبت تلقی کنیم یا ممکن است بی توجهی ما به عوارض این مسئله، آن را تبدیل به موضوعی منفی کند؟    روی مثبت ماجرا زمانی که ما مشکلات خودمان را با دیگران درمیان می‌گذاریم، در غالب موارد بعد از آن فشار کمتری را از آن موضوع احساس می کنیم و بهتر می‌توانیم اضطراب و ناراحتی خودمان را مدیریت کنیم. گاهی هم البته همفکری‌هایی که بعد از آن از دیگران دریافت می‌کنیم به ما کمک می‌کند تا تصمیم‌های بهتری بگیریم؛ اما این رفتار فواید دیگری هم دارد چرا که شنونده چنین مسائلی بودن هم خالی از فایده نیست. داشتن تصویری ایده‌آل از زندگی دیگران برای همه می‌تواند استرس‌زا باشد و به احساس ناکارآمدی به خود منجر شود چراکه افراد تصور می‌کنند که این فقط آن‌ها هستند که با همسرشان مشکل دارند، در رابطه با همسر درک نشدند و البته قول و قرارهایشان شکسته می‌شود. اما وقتی افراد از مشکلات و دغدغه‌های بقیه اطلاع پیدا می‌کنند، دید منطقی‌تری به مشکلات خود پیدا می کنند و می‌توانند به شکلی بهتر با آن‌ها کنار بیایند و حل و فصل‌شان کنند. اما این روش صحبت کردن درباره مشکلات زندگی مشترک، بخش تاریکی نیز دارد که گاهی اوقات باعث از بین رفتن تمامی نکات مثبت آن می‌شود.    برخی بیشتر در معرض آسیب‌اند بگذارید بحث عوارض را از این جا شروع کنیم که خودافشاگری برای برخی افراد یا همسران برخی از افراد توصیه نمی‌شود. افرادی که تازه ازدواج کرده اند و هنوز رابطه آن‌ها عمیق نشده، افرادی که اعتماد به نفس زیادی ندارند و  واکنش اطرافیان می‌تواند به راحتی آن‌ها را به هم بریزد و البته افرادی که خودشان یا همسرشان در اعتماد کردن به دیگران مشکل دارند، بهتر است سراغ صحبت کردن درباره مشکلات خود در مقابل دیگران نروند چرا که این کار می‌تواند در عوض کاهش اضطراب، آن را تشدید کند و رابطه همسران را با چالش‌های بیشتری روبه رو سازد اما جدای از برخی گروه‌ها، این کار به صورت کلی نیز بهتر است با در نظر گرفتن برخی نکات عملیاتی شود. 2- ورود برخی کلمات ممنوع همان‌طور که پنهان کردن تمامی مشکلات، عوارض خاص خود را دارد، بیان با جزئیات مشکلات ریز و درشت در زندگی نیز مشکلاتی به دنبال دارد. در عین حال نحوه بیان نیز در این بین اهمیت زیادی دارد؛ استفاده از واژه‌های اغراق آمیز مانند هرگز، همیشه، هیچ وقت و ... در توصیف رفتار همسر یا مشکلی که وجود دارد، نه فقط سازنده نیست که می‌تواند مسئله را تشدید کند. جدای از این کلمات، سعی کنیم در هر حالی به شکلی درباره همسرمان صحبت کنیم که احترام او حفظ شود و شخصیت او زیر سوال نرود و در آخر نیز همیشه در وقت بیان مشکلات خود به شنونده‌هایی که انتخاب کرده‌ایم نیز توجه کنیم؛ این‌که آیا بیان مسئله در این جمع یا این فضا به مشکلات بیشتری منجر نخواهد شد؟    برای شوخی مرز در نظر بگیریم بخش دیگر ماجرای این قسمت از «عصر جدید» شوخی‌ها و خنده‌های سه نفر از داوران این برنامه درباره بحث مشارکت آقایان در کارهای خانه بود. شوخی‌هایی که به نظر می‌رسد چندان به جا نبود. شوخی کردن برای ما کارکردهای مختلفی دارد. گاهی این شوخی کردن می‌تواند استرس ما را کم کند مثل شوخی و خندیدن پیش از یک مصاحبه شغلی مهم، گاهی به ما انرژی مضاعف برای ادامه مسیر می‌دهد مثل شوخی در میانه درس خواندن برای کنکور، گاهی دلخوری را کاهش می‌دهد مانند زمانی که می‌خواهیم به کسی انتقادی کنیم و در قالب شوخی موضوع را تلطیف می‌کنیم اما گاهی این شوخی کردن بیش از این که بتواند آورده مثبتی به ماجرا داشته باشد، باعث توقف ما در یک مسیر می‌شود چرا که می‌تواند انگیزه ما برای تغییر را کاهش دهد یا فشار مثبتی را که می‌توانست در ما تغییر ایجاد کند، کاهش می‌دهد.  3- کمک کردن مردها در خانه خیلی مهم است مرزبندی بین وظایف خانم‌ها و آقایان از جمله موضوعاتی است که سال‌هاست به شکلی مستمر درباره آن صحبت شده و از آقایان به صورتی ویژه برای مشارکت در کارهای خانه دعوت می‌شود؛ اما در عمل هنوز بسیاری از خانم‌ها گله دارند که در وضعیتی که آن‌ها مشارکت بالایی در بخش‌های دیگر زندگی مانند کار بیرون از خانه، خرید و ... دارند، همسران‌شان آن طور که انتظار می‌رود از امور مربوط به خانه، کاری را بر عهده نگرفته‌اند. البته که این نبود مشارکت دلایل متعددی دارد اما اگر ادعا کنیم این در پیش گرفتن رویه شوخی در قبال این مسئله در این بین موثر است، ادعای زیادی نکرده‌ایم چراکه شوخی و خنده که البته در غالب اوقات نیز توسط آقایان انجام می‌شود، همان طور که در برنامه عصر جدید نیز شاهد بودیم، این مسئله را از موضوعی جدی به مسئله‌ای خنده‌دار و از فشاری که بر دوش آقایان است به مسئله‌ای تلطیف‌یافته و بدون فشار تبدیل می‌کند. شاید حس کنید که موضوع بیش از حد جدی فرض شده است، آخر مشارکت در ظرف شستن، نظافت یا آشپزی که این حرف‌ها را ندارد! اما شاید اگر می‌دانستیم همین موضوع به ظاهر ساده، نقشی اساسی در دلخوری، دلسردی، خستگی و  احساس فرسایش بخشی از خانم‌ها دارد، کمتر این‌طور فکر می‌کردیم. اما راه برون رفت از این وضعیت چیست؟ شاید قدم اول همان برخورد خانم نونهالی با مسئله باشد، برخوردی جدی و دوری از شوخی کردن با موضوع و در نظر گرفتن این واقعیت که هر فردی در قبال محل زندگی‌اش مسئولیت‌هایی بر عهده دارد.